Phải có giải pháp dứt khoát để giải quyết tình trạng thiếu thuốc

Trước khi làm việc với lãnh đạo BV Chợ Rẫy, Phó Thủ tướng đã thăm hỏi, động viên một số bệnh nhân đang đang điều trị tại BV.

Bác Đồng Phước Anh (Bình Thuận) đang đều trị suy thận mạn 2 năm ở BV Chợ Rẫy cho biết, mấy tháng nay bác phải tự mua dịch lọc do BV không có. Một bệnh nhân nữ khác cũng cho hay phải mua một số thuốc điều trị ở bên ngoài.

Báo cáo với Phó Thủ tướng, PGS.TS. Nguyễn Tri Thức, Giám đốc BV Chợ Rẫy thẳng thẳn cho rằng, tình trạng thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế là có thật. Hiện lượng thuốc, hóa chất trong BV chỉ đáp ứng được khoảng 60% nhu cầu. Hay số lượng stent sử dụng trong phẫu thuật tim mạch, đơn vị dự trù sử dụng trong 6 tháng, nhưng chỉ dùng trong 2 tháng đã hết do bệnh nhân tuyến dưới chuyển lên rất đông.

"Trong nhiều nguyên nhân chuyển tuyến của người bệnh có cả nguyên nhân thiếu thuốc, vật tư y tế điều trị ở tuyến dưới", PGS.TS, Phạm Thị Ngọc Thảo, Phó Giám đốc BV Chợ Rẫy chia sẻ.

Bên cạnh đó, ở BV Chợ Rẫy không chỉ thiếu một số loại thuốc hiếm, biệt dược dùng cho điều trị chuyên sâu, mà cả một số loại thuốc phổ biến, giá rẻ cũng thiếu do không có nhà cung cấp, hoặc do kế hoạch đấu thầu lại căn cứ vào nhu cầu của năm 2021, khi dịch bệnh COVID-19 xảy ra, những loại thuốc này ít được sử dụng.

Về nguyên nhân khi "các quy định không thay đổi, nhưng trước đây không thiếu, mà bây giờ lại thiếu", PGS.TS, Nguyễn Tri Thức cho biết, trong quy trình đấu thầu (lập dự toán, kế hoạch, thẩm định, thực hiện đấu thầu), khó nhất là thẩm định giá, trước kia thuộc Bộ Y tế, từ đầu năm 2020 giao cho các đơn vị tự chủ động. Do mới thực hiện quy định này, nên nhiều đơn vị chưa quen, cộng với tâm lý sợ sai sót nên việc lập giá kế hoạch, thẩm định giá bị "đẩy qua, đẩy lại".

Đại diện một số khoa, phòng của BV Chợ Rẫy nêu rất nhiều khó khăn, bất cập trong các thông tư của Bộ Y tế, Bộ Tài chính về xây dựng giá kế hoạch, xác định giá trong "dải tra cứu giá" của các đơn vị chào hàng; giá trung bình của bảo hiểm y tế; thu thập tham khảo giá trên thị trường, tra cứu thông tin kết quả đấu thầu; đưa thuốc, vật tư vào danh mục thanh toán bảo hiểm y tế; trách nhiệm xử lý khi xảy ra chênh lệch giá thuốc, vật tư y tế;…

"Các bác sĩ luôn cần thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế tốt nhất, nhưng nhiều lúc bảo hiểm xã hội, hay cơ quan thanh tra, giám sát chỉ căn cứ vào giá", đại diện một số khoa, phòng chia sẻ.

Để giải quyết tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế trước mắt, PGS.TS, Nguyễn Tri Thức kiến nghị cho phép kéo dài một khoảng thời gian phù hợp đối với những hợp đồng thuốc, vật tư y tế đã trúng thầu; quy định cụ thể những trường hợp cấp bách được chỉ định thầu.

Trao đổi thêm một số giải pháp cụ thể, trước mắt để đẩy nhanh tiến độ mua sắm thuốc, vật tư y tế cho các BV, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đề nghị BV Chợ Rẫy có văn bản kiến nghị "càng cụ thể càng tốt" các giải pháp (cả căn cơ, lâu dài và cấp bách, trước mắt); góp ý vào dự thảo nghị quyết của của Chính phủ về tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế đang được xây dựng.

Trước đó, tại cuộc làm việc, với lãnh đạo UBND TPHCM, Sở Y tế TPHCM về tình trạng thiếu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế, sáng 30/6, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nêu rõ: Phải nhìn đúng vào sự thật, giải quyết tận gốc vấn đề này. Mệnh lệnh trên hết là cứu dân. Đây không chỉ là trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước, pháp luật, mà còn là tấm lòng, lương tâm.

Các BV, địa phương không chỉ nêu thực trạng, mà cần kiến nghị giải pháp cụ thể, nhất là những gì trước mắt cần làm ngay để giải quyết tình trạng thiếu thuốc, dứt khoát phải có thuốc cho bệnh nhân.

Bên cạnh những giải pháp như sửa luật, sửa thông tư, Bộ Y tế cần có văn bản tháo gỡ ngay một số vấn đề khó khăn, vướng mắc trong đấu thầu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế thuộc thẩm quyền, trách nhiệm của Bộ để các địa phương, BV có căn cứ thực hiện, như: Điều chỉnh kế hoạch mua sắm theo nhu cầ sử dụng trước khi có dịch bệnh COVID-19, xây dựng giá kế hoạch, làm rõ khái niệm giá thị trường, tra cứu thông tin đấu thầu… Những gì chưa rõ về mặt pháp luật, dễ gây hiểu khác nhau, gây suy diễn liên quan đến đấu thầu, mua sắm thuốc, vật tư y tế… thì Bộ Y tế xem xét đưa vào nghị quyết của Chính phủ.

Mạnh Hùng