Parigala - Lâu đài cổ tích huyền bí ở Azerbaijan (Ảnh: Interfase).
Theo một vài nguồn thông tin giới thiệu chung, Parigala (nghĩa đen là "Lâu đài cổ tích") ở Azerbaijan có mặt tiền bằng gạch đá vôi bịt kín lối vào hang động gồm 3 phòng. Trên thực tế, rất ít người thực sự dám leo núi để tự mình khám phá nơi này.
Theo một bài báo đăng năm 2005 trên tạp chí Azerbaijan International, người cuối cùng được biết đến đã trèo lên bức tường đá ở Parigala là Mammad Darudov, người trông coi kỳ tích này vào những năm 1970. Kể từ đó, không ai khác leo được lên đây, dù một nhà vô địch đô vật Azerbaijan từng hai lần nỗ lực làm cho việc leo núi bớt khó khăn hơn bằng cách dựng chiếc thang tạm và đặt một thân cây mảnh ở gốc để dễ tiếp cận hơn.
Điều khiến cái tên Parigala càng thêm bí ẩn là không ai thực sự biết ai hoặc tại sao họ lại xây dựng "Lâu đài cổ tích" này. Nó được cho là có niên đại từ những ngày Thành Cát Tư Hãn thực hiện quá trình chinh phục các vùng đất của mình. Theo đó, một người cai trị địa phương có con gái được Thành Cát Tư Hãn chọn làm vợ. Khi được hỏi có biết người khác xinh đẹp hơn mình không, cô gái trẻ nói với thủ lĩnh người Mông Cổ về chị gái của cô, Pari.
Nghe tin Thành Cát Tư Hãn sắp thêm cô vào hậu cung của mình, Pari đã yêu cầu những người thợ địa phương xây cho mình một lâu đài ở trên một vách đá cao, nơi quân Mông Cổ không thể tiếp cận được. Cô gái đã nương náu ở đó, nhưng khi quân đội Mông Cổ đóng trại dưới chân vách đá và thấy mình sắp bị bắt, Pari đã nhảy từ lâu đài xuống đất tự tử. Đó là một câu chuyện vẫn được truyền tai, nhưng rất khó chứng thực. Tuy nhiên, đó lại là thông tin duy nhất có sẵn về lịch sử của Parigala.
Một điều chắc chắn là bất cứ ai xây dựng Parigala đều muốn có sự riêng tư và an toàn. Ngay cả ngày nay, với tất cả các thiết bị leo núi có sẵn, việc đến được "Lâu đài cổ tích" vẫn là một nhiệm vụ khó khăn.
Parigala nằm ẩn mình trong vách núi.
Bất kỳ đội quân nào cố gắng chiếm lấy địa điểm này cũng không hề dễ dàng vì chỉ riêng việc đi lên dốc đứng đã là một thách thức lớn; chưa kể những người bảo vệ phía trên có thể hạ gục bất cứ ai đến gần. Nhưng liệu nơi này đã từng có ai bảo vệ hoặc chinh phục nó hay chưa vẫn còn là một bí ẩn?
Parigala nằm trên đỉnh của một cầu thang kín được xây bằng gạch đá vôi thô, được kết dính với nhau bằng vữa rất chắc để bám vào chính ngọn núi. Đỉnh của cầu thang dường như đã sụp đổ, khiến việc đến lâu đài thậm chí còn nguy hiểm hơn trước.
Theo nhà báo Ronnie Gallagher, việc leo qua điểm này không dành cho những người yếu tim vì nó đòi hỏi sự nhanh nhẹn và kỹ năng leo núi đáng kinh ngạc.
Mammad Darudov, một trong số ít người có thể nhìn thấy bên trong Parigala trong vài thập kỷ qua, nơi này bao gồm ba phòng, mỗi phòng đều có cửa sổ riêng và được kết nối với lâu đài chính bằng các lối đi có tường bao quanh là cấu trúc thứ hai với hai phòng bổ sung.
Một số người cho rằng Parigala được ước tính có niên đại từ thời Albanian Caucasian giữa thế kỷ thứ IV và thứ VIII. Bí ẩn về nguồn gốc và mục đích của nó vẫn chưa được làm rõ, nhưng đó là một phần sức hấp dẫn khiến các nhà nghiên cứu rất mong muốn khám phá.
