Ngay từ những ngày đầu của đại dịch COVID-19, đã có rất nhiều cuộc thảo luận về việc loại thực phẩm chức năng hoặc vitamin nào có thể giúp tăng cường đề kháng và giảm nguy cơ nhiễm virus SARS-CoV-2?
Suy nghĩ thông thường của mọi người cho rằng COVID-19 là một bệnh giống với cảm cúm, vì vậy, có thể vitamin C hoặc kẽm sẽ có tác dụng. Một số người nổi tiếng đã quảng cáo thêm cả các sản phẩm và chiết xuất từ tỏi, trà xanh và hoa cúc dại...
Nhưng trong khi các loại thực phẩm chức năng hoặc chế độ ăn uống có thể giúp hỗ trợ hệ thống miễn dịch của bank khỏe mạnh hơn, liệu có một loại viên uống nào có thể làm giảm nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2 hay không thì các nhà khoa học vẫn còn đang theo dõi.
Những bằng chứng mới từ một nghiên cứu đăng trên tạp chí BMJ Nutrition, Prevention & Health cho biết: Trong số những người dùng men vi sinh, axit béo omega-3, vitamin tổng hợp hoặc vitamin D, nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2 của họ thấp hơn lần lượt 14%, 12%, 13% và 9% so với người không dùng.
Trở lại tuần đầu tiên của đại dịch COVID-19 tại Mỹ, nó đã gây ra một cơn sốt trong thị trường thực phẩm chức năng. Doanh số bán hàng khi đó đã tăng vọt lên tới hơn 35%. Và xu hướng này không chỉ xuất hiện ở Mỹ.
Trước khi lệnh phong toả đầu tiên ở Vương quốc Anh có hiệu lực, doanh số bán vitamin C đã tăng 110%, vitamin tổng hợp tăng 93%. Tương tự, doanh số bán thực phẩm chức năng bổ sung kẽm đã tăng 415% trong tuần đầu tiên của tháng 3, trùng với đỉnh điểm của nỗi lo sợ về COVID-19 ở Mỹ.
Joan Driggs, Phó Chủ tịch tại IRI, một công ty hoạt động trong lĩnh vực phân tích dữ liệu y tế lớn giải thích: Hiệu ứng tiêu dùng này đến từ việc mọi người dân đều muốn làm gì đó để bảo vệ mình và người thân trước COVID-19, dù chỉ là những điều nhỏ nhất.
Mua thực phẩm chức năng để tăng cường sức đề kháng là điều họ có thể làm ngay trong tầm tay, bên cạnh mua khẩu trang, nước rửa tay và xà phòng diệt khuẩn. Câu hỏi là liệu các loại thực phẩm chức năng và vitamin này có hiệu quả thật hay không?
Trong một nghiên cứu đăng trên tạp chí Biochimie, các nhà khoa học đến từ Đại học Rennes, Pháp cho thấy Omega 3 có khả năng điều chỉnh phản ứng chống viêm liên quan đến COVID-19, giúp phòng ngừa các ca bệnh diễn tiến nặng.
Một số nghiên cứu từ đầu đại dịch cũng cho thấy bổ sung vitamin D có thể tăng cường hệ miễn dịch và giúp phòng ngừa COVID-19. Tuy nhiên, kết quả của nó còn gây khá nhiều tranh cãi.
Mới đây nhất, một nghiên cứu lớn được công bố trên tạp chí BMJ Nutrition Prevention & Health có thể đã góp phần nào làm sáng tỏ các tranh cãi này.
Các nhà khoa học đã xem xét dữ liệu tự báo cáo từ 445.850 người Mỹ, Vương quốc Anh và Thụy Điển để phát hiện ra rằng việc bổ sung vitamin tổng hợp, omega-3, men vi sinh hoặc vitamin D có thể làm giảm nguy cơ xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2. Nhưng bổ sung vitamin C, kẽm hoặc tỏi không làm giảm nguy cơ mắc COVID-19.
Khi xem xét những người dùng ở Vương quốc Anh, họ thấy rằng khoảng 47% uống vitamin thường xuyên trong khi chỉ hơn 50% người không uống. Khoảng 6% số người trong nghiên cứu có kết quả dương tính với COVID-19 trong quá trình khảo sát.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người dùng men vi sinh, axit béo omega-3, vitamin tổng hợp hoặc vitamin D có nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2 thấp hơn lần lượt 14%, 12%, 13% và 9%. Nhưng họ chỉ nhận thấy tác dụng này ở phụ nữ. Không có mối liên quan rõ ràng như vậy được nhìn thấy ở nam giới.
Kết quả tương tự được ghi nhận ở Hoa Kỳ và Thụy Điển. Nguy cơ mắc COVID-19 giảm lần lượt 18% và 37% ở những người uống men vi sinh; 21% và 16% tương ứng đối với axit béo omega-3; 12% và 22% tương ứng đối với vitamin tổng hợp; và 24% và 19% tương ứng với vitamin D.
Tuy nhiên, các tác giả nghiên cứu cho biết rằng những kết quả của họ còn cần thêm thử nghiệm ngẫu nhiên có nhóm chứng để xác nhận trước khi có thể trở thành một khuyến cáo chung cho công chúng. Bởi nghiên cứu quan sát dạng này có giá trị tương đối thấp trong việc đưa ra kết luận về hiệu quả của vitamin và thực phẩm chức năng.
"Nghiên cứu này không được thiết kế để trả lời các câu hỏi về vai trò của các chất bổ sung dinh dưỡng với COVID-19. Đây vẫn là một lĩnh vực mới nổi cần được nghiên cứu chặt chẽ hơn nữa trước khi đưa ra kết luận chắc chắn về việc: Liệu các chất bổ sung dinh dưỡng cụ thể có thể làm giảm nguy cơ nhiễm COVID-19 hay không?", Sumantra Ray, Giám đốc Điều hành, Trung tâm Dinh dưỡng và Sức khỏe Toàn cầu NNEdPro, cho biết trong một tuyên bố.
Cho tới nay, vắc-xin vẫn là phương pháp hiệu quả duy nhất được chứng minh trong việc phòng ngừa COVID-19, bên cạnh các biện pháp như đeo khẩu trang, hạn chế tụ tập đông người, rửa tay và tránh cho tay lên mắt, mũi, miệng.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hiện cũng không có bất cứ hướng dẫn về việc sử dụng thực phẩm chức năng như vitamin D, vitamin C và kẽm như một phương pháp phòng ngừa hoặc điều trị COVID-19.
