 |
| Nhiệt độ cực đoan trong các đợt sóng nhiệt sẽ gây nguy hiểm cho những người phải làm việc ngoài trời. Ảnh: Reuters. |
Địa Trung Hải vừa trải qua mùa xuân nóng kỷ lục. Trong đợt nắng nóng tháng 4, khu vực này ghi nhận nhiệt độ cao hơn bình thường tới 20 độ C ở Algeria, Morocco, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha.
Các nhà khoa học thường không khẳng định biến đổi khí hậu hoàn toàn là nguyên nhân đằng sau một hiện thời tiết nhất định, nhưng lần này thì khác. World Weather Attribution, tổ chức gồm các nhà mô hình hóa khí hậu, cho rằng khí nhà kính đã làm khả năng xảy ra đợt sóng nhiệt ở Địa Trung Hải tăng gấp 100 lần.
Trong một bài báo trên Climate and Atmospheric Science, Nikolaos Christidis, nhà khí hậu học tại Văn phòng Khí tượng Anh, phân tích các kịch bản khí hậu tương lai của Địa Trung Hải và Trung Đông trong bối cảnh thế giới tiếp tục nóng lên. Các nhà nghiên cứu muốn xác định tần suất xuất hiện những ngày nhiệt độ lên đến 50 độ C.
Nhóm của Christidis sử dụng dữ liệu từ hàng chục địa điểm quan trắc, từ khu vực các nước Thổ Nhĩ Kỳ, Tây Ban Nha đến Ai Cập, Qatar. Đầu tiên, họ lập mô phỏng trong máy tính về một thế giới tiền công nghiệp, con người chưa thay đổi bầu khí quyển.
Trong kịch bản này, những ngày nóng 50 độ C gần như không thể xảy ra. Nếu không có khí nhà kính, mức nhiệt độ cực đoan này chỉ xảy ra ở Saudi Arabia và trên bờ biển Tunisia, với tần suất ít hơn một lần mỗi thế kỷ.
Tiếp theo, họ lập mô phỏng thế giới phát thải ở mức gần như ngày nay, các quốc gia giảm nhưng không ngừng phát thải hoàn toàn. Mức độ carbon dioxide trong không khí vào khoảng 600 phần triệu vào năm 2100, tăng từ mức khoảng 400 phần triệu hiện nay.
Trong kịch bản này, mỗi năm Địa Trung Hải đều có đợt sóng nhiệt vượt 45 độ C, và khoảng 10 năm một lần sẽ có đợt sóng nhiệt lên đến 50 độ C trên khắp Địa Trung Hải và Trung Đông.
Với mức nhiệt này, hạn hán và hỏa hoạn sẽ xảy ra thường xuyên hơn nữa, trong khi 2022 đã là mùa cháy rừng nghiêm trọng thứ hai được ghi nhận ở châu Âu và Địa Trung Hải. Nhiệt độ cực cao có thẻ làm tan chảy mặt đường nhựa, làm cong vênh đường sắt và khiến công việc ngoài trời trở nên nguy hiểm.
Sóng nhiệt đã gây ra 8% tổng số ca tử vong liên quan đến thời tiết. Nguyên nhân là nhiệt độ kết hợp với độ ẩm cao làm con người không tỏa nhiệt được qua đổ mồ hôi, gây tử vong. Các nước ở Địa Trung Hải và Trung Đông đã quen với nắng nóng, nhưng các kịch bản tương lai còn nghiêm trọng hơn nhiều so với hiện nay.
