Bác sĩ Alexandre Yersin (1863-1943) mang quốc tịch Pháp. Năm 1891, ông đặt chân tới thành phố Nha Trang (Khánh Hòa) sinh sống và nghiên cứu khoa học tại đây đến khi mất vào năm 1943.
Ông nổi tiếng vì là người đầu tiên phát hiện ra trực khuẩn gây bệnh dịch hạch - căn nguyên đã giết hàng chục triệu người trên các châu lục từ sau công nguyên đến thế kỷ XVIII - và đã tìm ra phương pháp chữa bệnh này.
Ông A. Yersin khám phá ra Đà Lạt, địa điểm có khí hậu lý tưởng; sáng lập ra viện Pasteur Nha Trang và là hiệu trưởng đầu tiên của trường Y Khoa Hà Nội (nay là Đại học Y Hà Nội).
Núi Hòn Bà nằm cách thành phố Nha Trang khoảng hơn 50km về phía tây nam, thuộc địa phận huyện Khánh Vĩnh và huyện Cam Lâm. Núi có độ cao 1.578m so với mặt nước biển, thời tiết nơi đây quanh năm mát mẻ, không khí trong lành như "Đà Lạt của Khánh Hòa".
Khoảng đầu thế kỷ 20, bác sĩ kiêm nhà thám hiểm A. Yersin đã khám phá ra Hòn Bà.
Năm 1914, ông xây dựng một ngôi nhà bằng gỗ 2 tầng trên đỉnh núi này (ảnh do ông Yersin chụp) để ở và nghiên cứu khoa học.
Khi ông A. Yersin không còn sử dụng, căn nhà gỗ bị bỏ hoang, xuống cấp, hư hỏng, chỉ còn dấu tích của nền móng cũ.
Nhằm tưởng nhớ công lao của bác sĩ Yersin, năm 2005, một doanh nghiệp du lịch ở Khánh Hòa được UBND tỉnh này cho phép phục dựng lại căn nhà gỗ của bác sĩ A. Yersin trên nền móng cũ. Ngôi nhà được xây dựng có kết cấu tương tự ngôi nhà cũ trước đây.
Ngôi nhà phục dựng có 2 tầng, chủ yếu bằng gỗ, tổng diện tích sàn khoảng 200m2.
Hành lang dưới tầng 1 của ngôi nhà.
Bể chứa nước bác sĩ A. Yersin xây để hứng nước mưa dùng cho sinh hoạt.
Lối vào căn nhà cũng là nơi làm việc của bác sĩ A. Yersin.
Không gian phía trong căn nhà ở tầng 2.
Du khách đến tham quan thắp nhang tưởng nhớ vị bác sĩ người Pháp.
Khuôn viên ngôi nhà nhìn từ trên cao.
Tháng 3/2023, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã quyết định công nhận di tích Nhà làm việc của nhà bác học Alexandre Yersin tại Hòn Bà, xã Suối Cát, huyện Cam Lâm (Khánh Hòa) là Di tích lịch sử quốc gia.
Cung đường đến di tích Nhà làm việc của nhà bác học Alexandre Yersin uốn lượn, độ dốc cao. Nếu du khách chọn đi xe máy nên sử dụng xe số thay vì xe tay ga.
Ông Lê Kim Hoàn Vũ, Phó Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Hòn Bà, cho biết hiện nay du khách muốn ghé tham quan nhà việc bác sĩ A. Yersin phải đăng ký với lực lượng Ban Quản lý khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà.
Một doanh nghiệp du lịch đã được tỉnh Khánh Hòa cho phép thực hiện dự án bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích nhà làm việc của nhà bác học Alexandre Yersin để phục vụ du khách gần xa.
