Vào đầu những 1970, các nhà thiết kế Liên Xô đã bắt đầu thực hiện dự án máy bay cánh quạt nghiêng Mi-30. Đây một dự án máy bay cánh quạt nghiêng đa năng được phát triển tại Nhà máy Moscow Helicopters mang tên M.L.Mil, trưởng dự án là M.N.Tishchenko.
Máy bay Mi-30 được các nhà chế tạo coi là sự thay thế đầy hứa hẹn cho dòng trực thăng đa năng Mi-8. Đây là tên của một thiết bị trông giống như một chiếc máy bay với đôi cánh tương đối nhỏ.
Máy bay được trang bị cánh quạt và cơ chế quay như máy bay trực thăng. Cánh quạt nghiêng, có thể cất cánh thẳng đứng như một chiếc trực thăng. Khi ở trên không, các cánh quạt của máy bay có thể chỉnh hướng để bay như một chiếc máy bay cánh bằng bằng cách đẩy máy bay bay về phía trước.
Thiết kế máy bay Mi-30 có các cánh quạt có đường kính 11 mét, được lắp đặt hai động cơ TV3-117. Các vít được đặt ở hai đầu cánh bằng cơ chế quay. Mi-30 được thiết kế như một máy bay trực thăng vận tải có khả năng chở hàng hóa và hành khách.
Theo thiết kế ban đầu, máy bay có thể chuyên chở được 19 người hoặc 2 tấn hàng hóa. Tốc độ thiết kế trung bình là 500 km/h phạm vi bay là 800 km. Trọng lượng cất cánh của Mi-30 sẽ vào khoảng 10 tấn.
Các kỹ sư đã sản xuất các mô hình điều khiển bằng sóng vô tuyến để nghiên cứu thiết kế chi tiết trong đường hầm gió.
Tuy nhiên, khách hàng (đại diện là Quân đội Liên Xô) đã đặt ra các yêu cầu mới đối với loại máy bay này là khả năng chuyên chở phải là 3,5 tấn và số lượng hành khách phải tăng lên 32 người.
Điều này dẫn đến một cuộc đại tu thiết kế lớn. Các nhà nghiên cứu đã phải mở rộng thân máy bay, tăng đường kính của cánh quạt và thay thế động cơ bằng các mẫu mạnh hơn. Trọng lượng cất cánh của máy bay lúc đầu tăng lên 15 tấn, sau đó lên tới 30 tấn.
Bất chấp những điều chỉnh đối với các tham số chính, quá trình phát triển Mi-30 đã gần hoàn thành. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn chưa có mẫu máy bay thử nghiệm nào được sản xuất.
Nguyên nhân dẫn đến việc dự án máy bay Mi-30 không được sản xuất thực tế khá nực cười, là do dự án hoàn thành trùng với thời điểm Liên Xô sụp đổ. Tính đến năm 1991, các kỹ sư Liên Xô thực ra đã phát triển ba phiên bản máy bay cánh quạt nghiêng (Mi-30S, Mi-30D và Mi-30L) và mỗi phiên bản đều có thể được đưa vào sản xuất.
Tuy nhiên, vào những năm 1990, các dự án hàng không đầy triển vọng không tìm được các khách hàng tiềm năng, đủ khả năng tài trợ cho việc xây dựng dây chuyền sản xuất.
Sau đó, sự quan tâm vè nhu cầu dành cho loại máy bay trực thăng cánh nghiêng dần biến mất. Những chiếc máy loại này tỏ ra khá kén khách hàng sử dụng, đòi hỏi chi phí vận hành cao và cũng không mang lại mức độ tin cậy trong chuyến bay.
Ngày nay, mặc dù các thiết kế cơ bản đã có sẵn, quân đội Nga vẫn chưa tỏ ra hứng thú trong việc nối lại hoạt động nghiên cứu liên quan đến loại máy bay độc đáo này.
Hạ Thảo (lược dịch)
