Cuộc thi Đường lên đỉnh Olympia trải qua hành trình 22 năm và tìm ra được nhiều gương mặt xuất sắc trở thành quán quân. Tuy nhiên, ban tổ chức cũng để xảy ra nhiều sai sót gây ảnh hưởng đến kết quả chung cuộc của thí sinh.
Năm 2022: Thí sinh trả lời đúng không được điểm
Khoảng 2 tiếng sau khi chung kết Đường lên đỉnh Olympia năm 22 kết thúc, fanpage của chương trình đăng bài đính chính về câu hỏi tiếng Anh ở phần thi Về đích của Vũ Nguyên Sơn, THPT Hà Nội - Amsterdam. Câu hỏi là: "In this part of song, I have used a synonym for the word “friendship”. Can you tell me which word it is?” (Dịch: Trong đoạn trích của bài hát, tôi đã sử dụng một từ đồng nghĩa với từ "friendship" (tình bạn). Bạn có thể cho tôi biết đó là từ nào không?).
Vũ Nguyên Sơn không đưa ra câu trả lời. Bùi Anh Đức - THPT Chuyên Sơn La giành quyền trả lời và đưa đáp án là "Bond". Đáp án chương trình đưa ra là "Brotherhood".
Thời điểm trực tiếp, chương trình không chấp nhận đáp án của Bùi Anh Đức. Sau đó Ban tổ chức đồng ý và cho biết có hai đáp án đúng ở câu hỏi này là “Bond” và "Brotherhood". Như vậy, số điểm của Anh Đức đã có sự thay đổi, từ 75 lên thành 120 điểm.
Ban tổ chức đính chính đáp án câu hỏi tiếng Anh trong phần thi về đích của Nguyên Sơn. (Ảnh: Hoài Anh)
Ngoài sai sót này, khán giả còn hoài nghi về đáp án 2 câu hỏi lịch sử trong phần thi Về đích. Câu hỏi đầu tiên trong phần thi Về đích của Anh Đức. Chương trình hỏi: "Dân gian có những câu: 'Chu tri rành rành/ Cái đanh nổ lửa/ Con ngựa đứt cương/ Ba vương tập đế/ Cấp kế đi tìm/ Hú tim bắt ập'. Ở đây, "Ba vương" là ba vị vua nào?".
Ban tổ chức đưa ra câu trả lời "Ba vương tập đế" chỉ việc trong vòng chưa đầy bốn tháng sau khi vua Tự Đức mất, đã có liên tiếp ba vị vua thay nhau lên ngôi là Hàm Nghi, Kiến Phúc và Hiệp Hòa.
Tuy nhiên theo một số nhà sử học, lịch sử Việt Nam thời vương triều Nguyễn (1802-1945) trải qua 13 vị vua. Giai đoạn sau khi vua Tự Đức băng hà là sự kế tiếp của 3 vua theo thứ tự là Dục Đức, Hiệp Hòa, Kiến Phúc. Lịch sử quen gọi thời kỳ này là "Tứ nguyệt tam vương".
Câu hỏi lịch sử thứ 2 cũng đang gây tranh cãi là phần thi Về đích của thí sinh Đình Tùng. Với câu hỏi "Tấm bản đồ địa lý nào của nước ta vẽ khoảng năm 1838, ghi hai tên Hoàng Sa và Vạn Lý Trường Sa thuộc lãnh thổ Việt Nam?", thí sinh Đình Tùng trả lời đáp án "Đại Nam thống nhất toàn đồ".
Đáp án của chương trình là "Đại Nam nhất thống toàn đồ". Tuy nhiên, khi MC xin ý kiến ban cố vấn, Nhà sử học Lê Văn Lan chấp nhận đáp án "Đại Nam thống nhất toàn đồ".
Tuy nhiên theo một số nhà sử học, hai từ "thống nhất" và "nhất thống" mang ý nghĩa hoàn toàn khác nhau. Vì vậy, đáp án mà thí sinh đưa ra không nên được công nhận là đáp án chính xác.
Năm 2014: Câu hỏi Sinh học gây tranh cãi
Tại chung kết Olympia 2014, chương trình đưa ra câu hỏi: "Vì sao dung dịch muối có tính sát trùng?". Thí sinh Nguyễn Hoàng Bách (TP.HCM) trả lời: "Vì dung dịch nước muối tạo môi trường ưu trương nên khi vi khuẩn ở trong dung dịch nước muối sẽ bị mất nước mà chết". Ban cố vấn đã không chấp nhận câu trả lời này.
Tuy nhiên, theo các giáo viên, câu trả lời của Bách có thể chấp nhận được bởi thí sinh đã vận dụng kiến thức về quá trình thẩm thấu được học trong chương trình Sinh học lớp 10. Nếu được chấp nhận, Hoàng Bách sẽ ngang bằng số điểm với Nguyễn Trọng Nhân - Quán quân năm 14.
Sau khi thảo luận, ban tổ chức tuyên bố giữ nguyên đáp án đã công bố, đồng nghĩa với việc điểm số và thứ hạng của các thí sinh không thay đổi.
Năm 2012: Đáp án không thuyết phục khán giả
Trong chung kết Olympia 2012, câu hỏi: "3 mặt trời = 2 ngôi sao, 1 ngôi sao + 4 mặt trăng = 1 mặt trăng + 5 mặt trời. Hỏi sẽ có bao nhiêu mặt trời để cán cân thăng bằng: 2 mặt trăng + 4 ngôi sao = 1 mặt trăng + 1 ngôi sao + ? mặt trời" có các lựa chọn từ A-F tương ứng 4-9.
Trần Lê Phương (Quảng Nam), Đặng Thái Hoàng (Quảng Ninh) chọn đáp án C và được cho điểm. Sau đó, khán giả phân tích các đáp án ban tổ chức đưa ra đều sai, bởi câu trả lời chính xác phải là số lẻ: 5+2/3 (5,6666...), không phải 6.
Trong trường hợp ban tổ chức đính chính, Thái Hoàng bị trừ 30 điểm và ngôi vô địch phải thuộc về Á quân Thân Ngọc Tĩnh. Tuy nhiên, kết quả chung cuộc vẫn được ban tổ chức giữ nguyên.
Chung kết Đường lên đỉnh Olympia năm 2012.
Năm 2011: Ghi điểm dù đưa ra đáp án sai
Trận chung kết năm 2011, ban tổ chức đưa ra 5 dữ liệu để các thí sinh tìm đáp án cho câu hỏi: Đây là gì? Ban tổ chức đưa ra 5 dữ kiện: 1. Đây là hợp chất vô cơ, 2. Cấu trúc mạng tinh thể, liên kết ion, 3. ..?.. của rừng (tác phẩm của Nguyễn Huy Thiệp), 4. Một loại gia vị, 5. Salt.
3/4 thí sinh đưa ra đáp án mà MC Tùng Chi công bố: Muối. Sau đó, ban tổ chức chấp nhận cả đáp án "muối ăn" do Phạm Thị Ngọc Oanh (Hải Phòng) đưa ra. Kết quả, Ngọc Oanh vô địch Olympia 2011.
Sau chương trình, nhiều khán giả cho rằng việc công nhận đáp án của Ngọc Oanh không chính xác. Bởi câu trả lời đó không thỏa mãn dữ kiện thứ 3 để nói về tác phẩm Muối của rừng từ nhà văn Nguyễn Huy Thiệp.
Theo TS Nguyễn Đức Chuy - cố vấn Hóa học của chương trình, bức ảnh cuối cùng là hình ảnh người dân làm muối trên biển, vì thế đáp án muối ăn là có thể chấp nhận được.
Năm 2010: Phát âm sai tiếng Anh vẫn được công nhận
Chung kết Olympia 2010 gây tranh cãi vì cách phát âm tiếng Anh của quán quân Phan Minh Đức (Hà Nội). Minh Đức phát âm và đánh vần sai đáp án “plumber” (thợ sửa ống nước) cho câu hỏi ở phần thi Về đích. Cụ thể, thay vì phát âm ['plʌmə], Minh Đức lại nói ['plʌmbə]. Hai lần MC Tùng Chi yêu cầu đánh vần, nam sinh này đều lần lượt nói p-l-u-m-p-e-r.
Theo khán giả, với phát âm của Đức, đáp án phải là “plumper” chứ không phải “plumber”. Tuy nhiên, câu trả lời này lại được chấp nhận. Chiến thắng chung cuộc thuộc về đại diện THPT chuyên Hà Nội Amsterdam.
Nhiều khán giả cho rằng kết quả này khiến thí sinh Đỗ Đức Hiếu - người luôn rượt đuổi điểm số với Minh Đức, bị thiệt thòi.
