Jean-Michel Basquiat, họa sĩ người Mỹ gốc Haiti và Puerto Rico, qua đời vì dùng ma túy quá liều năm 1988 khi anh mới 27 tuổi. Trong sự nghiệp nghệ thuật của mình, anh đã vẽ khoảng 600 bức tranh.
Một năm sau đó, nhà sưu tập Herbert và Lenore Schorr ngỏ ý tặng một bảo tàng Mỹ tranh của Basquiat. Nhưng người của bảo tàng đã trả lời: "Tranh của Basquiat không đáng chi phí lưu giữ”.
Giờ đây, các tác phẩm của Basquiat thuộc hàng đắt nhất thế giới và sự bùng nổ chắc chắn vẫn tiếp tục. Bức đắt nhất Untitled sáng tác năm 1982 được bán với giá 110,5 triệu USD.
Theo New York Times, tác phẩm của Basquiat tạo nên sức hấp dẫn nhờ “sự kết hợp giữa tài năng nguyên bản, tiểu sử hấp dẫn và nguồn cung hạn chế”. Có lẽ đây chính là công thức thu hút tầng lớp tỷ phú sưu tập nghệ thuật.
Các bức tranh của Basquiat thường có hình đầu lâu và giải phẫu cơ thể, lấy cảm hứng từ cuốn Gray's Anatomy mà mẹ tặng anh. Dù tuổi đời ngắn ngủi, nghệ sĩ người Mỹ với phong cách không ngừng thử nghiệm khiến các nhà sưu tập phải tìm hiểu rất nhiều.
Những năm 1980 chứng kiến sự chuyển mình của Basquiat từ một nghệ sĩ graffiti sang họa sĩ trong studio. Các bức vẽ giai đoạn này cũng được đánh giá cao trên thị trường.
1. Untitled, 1982
Tháng 5/1984, tác phẩm được bán với mức giá 19.000 USD và bặt tăm tin tức kể từ đó. Năm 2017, bức tranh xuất hiện tại buổi đấu giá ở New York (Mỹ) và chốt 110,5 triệu USD, kỷ lục duy trì tới giờ.
Bức tranh đã giúp Basquiat trở thành nghệ sĩ có tác phẩm được bán hơn 100 triệu USD trong các cuộc đấu giá giống như danh họa Picasso, Modigliani, Bacon, Munch, Warhol và Giacometti.
Người chủ mới là Yusaku Maezawa, tỷ phú Nhật Bản từng mua một bức khác của Basquiat, Untitled (Devil), 1982. Sau đó, ông cho trưng bày tranh tại Bảo tàng Brooklyn và Bảo tàng Nghệ thuật Seattle.
2. In This Case, 1983
Theo tạp chí Barnebys, đây là một trong những tác phẩm vẽ hộp sọ thể hiện niềm đam mê của Basquiat với giải phẫu cơ thể từ thời thơ ấu. Bức tranh từng nằm trong bộ sưu tập của Giancarlo Giammetti - đồng sáng lập hãng Valentino. Sau đó, tác phẩm acrylic và sơn dầu được bán với giá 93,1 triệu USD tại nhà đấu giá Christie's vào tháng 5/2021, gần gấp đôi định giá 50 triệu USD.
3. Untitled (Devil), 1982
Năm 2016, nhà sưu tập và doanh nhân thương mại điện tử Nhật Bản Yusaku Maezawa đã chi 57,3 triệu USD mua bức tranh hoành tráng của Basquiat tại Christie's. Với bề ngang 4,8m và cao 2,4m, đây là một trong những bức tranh sơn dầu lớn nhất của nghệ sĩ.
Nhân vật trung tâm là một con quỷ với nét vẽ bùng nổ và màu sắc phong phú được cho là chân dung tự họa của Basquiat, đánh dấu sự thay đổi từ nghệ sĩ đường phố chuyển sang sáng tác trong xưởng vẽ. Sau đó, tỷ phú Maezawa bán lại bức tranh với giá 85 triệu USD.
4. Versus Medici, 1982
Vào đầu những năm 1980, Basquiat có hai cuộc triển lãm ở Modena (Italy). Bức Versus Medici được sáng tác vào năm 1982, đề cập đến gia đình Medici - một dòng họ nổi tiếng ở Italy. Tác phẩm được bán với giá 50,8 triệu USD tại Sotheby's vào tháng 5/2021, vượt xa mức giá ước tính 35 triệu USD. Sau đó, người mua tranh được hé lộ là nhà sưu tập và ông trùm sòng bạc Steve Wynn.
5. Dustheads, 1982
Đặt trên nền đen đặc như mực, các nhân vật có màu sắc rực rỡ trong Dustheads thể hiện sức mạnh của đường nét, màu sắc và hình thức biểu cảm. Năm 2013, tranhđược bán tại Christie's với giá hơn 48 triệu USD. Người chủ mới là doanh nhân người Malaysia Jho Low. Tuy nhiên, sau đó do gặp rắc rối tài chính, Jho Low đành phải bán lại bức tranh 35 triệu USD cho một nhà quản lý quỹ trong cuộc mua bán riêng tư do Sotheby's môi giới.
