Neferneferuaten Nefertiti là nữ hoàng thuộc vương triều thứ 18 của Ai Cập Cổ đại, vợ của Pharaoh Akhenaten. Nefertiti và chồng bà nổi tiếng với cuộc cách mạng tôn giáo, trong đó họ chỉ tôn thờ một vị thần duy nhất là thần Aten. Thời kỳ Pharaoh Akhenaten trị vì đất nước được cho là thời kỳ giàu có nhất của lịch sử Ai Cập cổ đại. Một số học giả tin rằng Nefertiti đã trị vì trong thời gian ngắn với tên gọi Neferneferuaten sau cái chết của chồng bà và đây là một vấn đề vẫn đang được tranh luận. Nếu Nefertiti từng cai trị với tư cách là Pharaoh thì triều đại của bà được đánh dấu bằng sự sụp đổ của Amarna và việc di dời thủ đô trở lại Thebes, Ai Cập.
Nefertiti rất nổi tiếng nhờ bức tượng bán thân của mình hiện được trưng bày trong bảo tàng Neues ở Berlin, Đức. Tượng bán thân của nữ hoàng Nefertiti được coi là một trong những tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng nhất của Ai Cập Cổ đại, một ví dụ điển hình của nghệ thuật cổ đại và nhờ bức tượng này, Nefertiti đã được gọi là người phụ nữ đẹp nhất trên thế giới. Bức tượng đã "thôi miên" tất cả mọi người kể từ khi được trưng bày vào năm 1923. Bức tượng mang đến cái nhìn sâu sắc về vị nữ hoàng bí ẩn và tiếp tục gây ra tranh cãi và tranh luận trong nghệ thuật và chính trị.
Tượng bán thân của nữ hoàng Nefertiti (Ảnh: Reuters).
Tượng bán thân của nữ hoàng Nefertiti cao khoảng 48 cm và nặng 20 kg. Bức tượng rất tinh tế, trang nhã và rất cân xứng. Bức tượng được tạc vào khoảng năm 1340 trước công nguyên trong thời kỳ Amarna. Nó được cho là tác phẩm của nhà điêu khắc Thutmose vì nó được tìm thấy trong xưởng của ông. Bức tượng được xác định là Nefertiti bởi chiếc vương miện màu xanh lam đặc trưng của bà với hình con rắn hổ mang chúa. Phần lõi tượng là đá vôi được bao phủ bởi thạch cao.
Các nhà khảo cổ học không có quá nhiều thông tin về Nefertiti, cái tên có nghĩa là "người đẹp đã xuất hiện". Một giả thuyết cho rằng bà là công chúa Syria, chồng bà, Pharaoh Akhenaton nổi tiếng vì đã đại tu tôn giáo Ai Cập - chuyển nó từ đa thần giáo sang độc thần với tâm điểm là thần mặt trời Aten. Ông cũng đã chuyển thủ đô Ai Cập từ Thebes đến một địa điểm mới tại Amarna. Nefertiti được cho là kết hôn năm 15 tuổi, trước khi Akhenaten lên ngôi. Bà có 6 người con gái và trong các tác phẩm nghệ thuật, Nefertiti được thể hiện ở địa vị ngang hàng với nhà vua, giống như một người đồng cai trị đất nước, trái ngược với vai trò truyền thống của nữ hoàng.
Vẻ đẹp của bức tượng Nefertiti (Video: Marian).
Bức tượng bán thân của Nefertiti được tìm thấy vào ngày 6 tháng 12 năm 1912 tại Amarna, một địa điểm khảo cổ rộng lớn của Ai Cập, bởi công ty của Đức do nhà khảo cổ học người Đức Ludwig Borchardt đứng đầu. Nó được tìm thấy trong xưởng của nhà điêu khắc Thutmose cùng với những bức tượng bán thân chưa hoàn thành khác của Nefertiti.
Điều làm cho tác phẩm này trở nên độc đáo là bức tượng dường như không được dùng cho một lăng mộ - giống như nhiều tác phẩm nghệ thuật khác Ai Cập. Đây là một mô hình, một bức tượng mẫu để sử dụng cho các tác phẩm nghệ thuật khác. Các nhà điêu khắc Ai Cập hầu như không bao giờ cố gắng thể hiện bất kỳ cảm xúc nào trên khuôn mặt trong các tác phẩm nghệ thuật của họ nhưng khuôn mặt của bức tượng này là hiện thân của sự thanh thản và điềm tĩnh. Ngoài mắt trái và tai bị hỏng, bức tượng được phát hiện trong tình trạng tuyệt vời.
Khi bức tượng bán thân lần đầu tiên được tìm thấy, mắt trái của bức tượng không gắn viên thạch anh đại diện cho mống mắt như ở con mắt còn lại và dù các nhà khảo cổ học đã tìm kiếm kỹ càng cũng không thể tìm thấy mống mắt trái của bức tượng. Con mắt bị mất dẫn đến suy đoán rằng Nefertiti có thể đã từng bị nhiễm trùng mắt và mất mắt trái. Tuy nhiên, sự hiện diện của đầy đủ các mống mắt trong các bức tượng khác của bà mâu thuẫn với khả năng này.
Bức tượng Nefertiti có mặt ở Đức từ năm 1913 và được trưng bày tại tư dinh của Simon - một thương gia - nhà tài trợ của cuộc khai quật Amarna. Bức tượng được hiến tặng cho bảo tàng Ai Cập Berlin vào năm 1920. Năm 1923, bức tượng được giới thiệu tới công chúng như một tác phẩm quan trọng của bảo tàng Ai Cập ở Berlin, Đức. Bức tượng hoàn mỹ nhanh chóng trở thành một biểu tượng nổi tiếng thế giới về vẻ đẹp nữ tính và là một trong những hiện vật nổi tiếng nhất còn tồn tại từ thời Ai Cập cổ đại. Hitler từng mô tả bức tượng bán thân là một kiệt tác độc đáo, một vật trang trí, một kho báu thực sự và cam kết sẽ xây dựng một bảo tàng để cất giữ nó.
Bức tượng được đưa trở lại bảo tàng Neues ở Đức khi bảo tàng mở cửa trở lại vào tháng 10 năm 2009 và trong nhiều năm, các nhà chức trách Ai Cập luôn yêu cầu Đức trả lại bức tượng bán thân tuyệt đẹp này cho Ai Cập.
Bí ẩn xung quanh bức tượng Nefertiti là một trong những nguyên nhân khiến cuộc đời của Nefertiti trở nên hấp dẫn và lôi cuốn. Bức tượng này được chiêm ngưỡng, nghiên cứu và sao chép rất nhiều. Các cuộc tranh luận về Nefertiti diễn ra liên tục cho thấy bà luôn là nhân vật lịch sử rất được quan tâm và nghệ thuật đóng vai trò quan trọng như thế nào trong việc thúc đẩy các cuộc thảo luận này.
