Cây ngọc lan được trồng làm cảnh trong vườn, chùa, công viên... bởi dáng cây đẹp, hoa thơm nhẹ nhàng, say đắm.
Theo Lương y Thích Tuệ Tâm, Giám đốc Tuệ Tĩnh Đường Liên Hoa (Huế), ngoài làm cảnh và lấy hương, võ và hoa cây ngọc lan còn là một vị thuốc độc đáo.
Vỏ cây ngọc lan vị đắng, tính lạnh, có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, trị cảm phong nhiệt, trúng phong, mặt mũi đỏ và làm sáng mắt, ù tai.
Hoa ngọc lan tính ấm, có tác dụng tiêu đờm ích phế, chữa ho và hòa khí cho phụ nữ khi đau bụng hành kinh...
Những bộ phận của cây ngọc lan có thể dùng làm thuốc bao gồm: Nụ hoa khi chưa nở, lá. Nụ và lá cây ngọc lan sau khi thu hái về, mang làm sạch và phơi khô trong bóng mát đến khi thảo dược khô thì mang bảo quản dùng dần.
Dưới đây là các bài thuốc từ vỏ và hoa ngọc lan:
- Dùng để thanh nhiệt, lợi tiểu, trị cảm phong nhiệt, trúng phong, mặt mũi đỏ và làm sáng mắt, ù tai: Vỏ bỏ lớp ngoài, thái nhỏ, tẩm giấm, phơi khô tán nhỏ, uống một lần 2 thìa.
- Trẻ em sưng lưỡi: Trộn với giấm cho ngậm
- Chữa đau bụng kinh: 20g hoa ngọc lan chưa nở, sắc hoa ngọc lan thành nước trà để uống thay nước trong ngày. Mỗi một liệu trình kéo dài khoảng 30 ngày.
- Hỗ trợ điều trị ho gà: 8 bông hoa ngọc lan, 3g gừng, 10g lá chanh sắc uống. Mỗi ngày dùng 1 tháng thuốc như trên, chia làm 3 lần uống trong ngày. Liệu trình uống trong vòng 1 tuần.
- Hỗ trợ điều trị bệnh viêm phế quản: 7 bông hoa ngọc lan, 5 bông hoa hồng bạch, 15ml mật ong. Sơ chế sạch tất cả các nguyên liệu và đem đi hấp cách thủy. Mỗi ngày chia thuốc thành 3 lần uống. Liệu trình thuốc trong vòng 10 ngày.
- Thanh nhiệt, giải khát: 20g hoa ngọc lan, 150g đậu xanh, 50g đường phèn. Đậu xanh rửa sạch, hoa ngọc lan sau khi tách thành từng cánh thì mang đi rửa sạch và để ráo nước. Đậu xanh khi cho nước vào thì để trên bếp đun cho sôi nhỏ lửa trong khoảng 30 phút. Khi đậu xanh nhừ thì cho đường phèn vào và tắt bếp. Sau đó rắc cánh hoa ngọc lan vào rồi trộn đều lên, dùng khi còn ấm để mang lại hiệu quả tốt nhất. Mỗi tuần dùng khoảng 3 lần, cơ thể sẽ được đào thải độc tố, thanh nhiệt, giảm nóng trong.
- Kích thích hệ tiêu hóa, nhuận tràng: 6g hoa ngọc lan, 1 thài trà xanh. Hoa ngọc lan sau khi rửa sạch bằng nước muối thì để cho ráo nước, sau đó rót nước sôi vào và chi phần bột trà xanh đã chuẩn bị từ trước, uống thay nước lọc hàng ngày.
- Chữa đau đầu: Hoa ngọc lan kết hợp với hoa nhài và lá hoa sen khoảng 20g. Cho tất cả hỗn hợp trên vào khoảng 500ml nước và đun sôi, để nhỏ lửa trong vòng 20 phút rồi lọc bỏ bã. Nước được sắc sử dụng trong khoảng 1 tuần và có thể bảo quản trong tủ lạnh.
- Nhuận da, kích thích tiêu hóa: Hoa ngọc lan và lá trà xanh đem rửa sạch rồi để ráo nước. Đun nước sôi sau đó bỏ 2 loại lá trên vào như hãm trà, uống thay nước lọc hằng ngày.
