AI đã từ một thuật ngữ xa lạ trở thành lực lượng cách mạng hóa cách doanh nghiệp vận hành, đổi mới và giao tiếp với khách hàng. Ứng dụng AI tại nơi làm việc mang đến nhiều lợi ích cho cả tổ chức lẫn nhân viên, dù tác động tới từng nhóm tuổi cũng khác nhau.
Startup công nghệ tuyển dụng Checkr đã khảo sát 3.000 người lao động Mỹ thuộc đủ các thế hệ: Boomer (người sinh trong khoảng 1946 đến 1964), Gen X (người sinh trong khoảng 1965 đến 1980), Millennial (người sinh trong khoảng 1981 đến 1996) và Gen Z (người sinh trong khoảng 1997 đến 2012) để tìm hiểu về tình trạng sử dụng các công cụ AI trong công việc.
Các công cụ AI trong khảo sát thường là AI tạo sinh như ChatGPT, Jasper, dùng thuật toán và máy học để phân tích, xử lý khối lượng dữ liệu lớn. Theo đó, AI được tận dụng trong mọi ngóc ngách, từ tự động hóa các tác vụ lặp lại đến phân tích dữ liệu nâng cao và ra quyết định.
Khi được hỏi đã từng sử dụng công cụ AI để làm việc hay chưa, 85% trả lời có, trong đó thế hệ Millennial dẫn đầu với tỷ lệ 89%, tiếp đến là Gen Z (87%), Gen X (82%) và Boomer (80%). 79% cảm thấy áp lực phải tìm hiểu thêm về AI để tăng năng suất và hiệu quả công việc. Chỉ có 6% cho biết họ không được phép dùng AI trong bất kỳ trường hợp nào.
Dù AI hữu dụng, nhân viên lại muốn giữ bí mật với quản lý về vấn đề này vì lo ngại sẽ bị thay thế bởi chính công cụ đang dùng. 69% cảm thấy lo sợ hoặc không chắc chắn. 76% Millennial và 71% Gen Z lo sợ nhất về hậu quả tiêu cực khi dùng AI trong công việc.
AI mang đến cơ hội nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro. Boomer, Millennial, Gen X lo lắng nhất về vấn đề bảo mật.
Mục tiêu của phát triển AI là cải thiện năng lực làm việc của nhân viên theo cách hiệu quả hơn. Theo nghiên cứu năm 2021 của GoodHire, 83% người Mỹ muốn làm việc 4 ngày một tuần nếu được cho phép. Trong khảo sát của Checkr, khoảng 79% người được hỏi sẵn sàng nhận lương thấp hơn để làm ít giờ hơn với sự hỗ trợ của AI. Cụ thể, Boomer, Millennial, Gen X có thể hi sinh 10% lương, còn Gen Z “hào phóng” hơn khi chấp nhận từ bỏ 15% lương.
Với tâm lý này, người lao động Mỹ đã nhìn trước tương lai các công cụ AI sẽ đe dọa đến thu nhập của họ. Tuy nhiên, họ không thoải mái nếu vẫn phải làm việc cả tuần với thu nhập thấp hơn.
Họ cũng cảm thấy công việc của mình có thể bị AI đe dọa. 49% người được khảo sát áp lực vì khả năng bị AI thay thế, trong đó Millennial và Gen Z lo ngại nhất với tỷ lệ 57%. Họ đồng ý rằng bộ phận có xu hướng bị sa thải nhiều nhất vì AI là phát triển web, lập trình. Các vị trí như thiết kế đồ họa, quản trị, logistics có nguy cơ cao.
Để đối phó với nguy cơ bị AI thay thế, 67% cho biết sẽ dùng tiền cá nhân để theo học về AI nhằm giữ công việc, cho thấy họ không muốn ngồi chờ cảnh sa thải xảy ra. 77% Millennial sẵn sàng bỏ tiền học AI, tiếp theo là Gen Z (69%), Gen X (61%) và Boomer (59%).
Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên mà AI trở thành lực lượng chuyển đổi nơi làm việc quan trọng, ảnh hưởng đến năng suất, trải nghiệm khách hàng và quá trình ra quyết định. Song song với đó là nỗi lo sợ giảm thu nhập, mất việc làm của bản thân người lao động. Việc ứng dụng AI sẽ thay đổi vai trò và trách nhiệm của các vị trí, thúc đẩy hợp tác giữa con người và máy móc, mở khóa các cơ hội đổi mới và phát triển mới.
Với các thách thức mà AI mang đến, những tổ chức cân nhắc kỹ lưỡng về đạo đức và đầu tư nâng cao kỹ năng cho người lao động sẽ được hưởng các lợi ích của AI, bước vào tương lai nơi AI nâng cấp khả năng của con người, dẫn đến môi trường làm việc hiệu quả và năng suất hơn.
Du Lam (Theo Checkr)
