Hà Nguyễn, 31 tuổi, sống và làm việc tại Hà Nội, khá ngỡ ngàng khi xuống sân bay quốc tế Nairobi một ngày tháng 9/2018. Anh không nghĩ nơi đây cũng đông đúc, đầy đủ dịch vụ như bao sân bay hiện đại khác trên thế giới. Hành trình khám phá Kenya 5 ngày 4 đêm của Hà bắt đầu, với nhiều háo hức. Đây là đất nước thứ 65 anh chinh phục trong ''tài sản" 72 quốc gia của mình.
Bất ngờ về thiên nhiên
Kenya trong hình dung của Hà là vùng đất của những khu sinh thái rộng lớn đón hàng nghìn loài muôn thú đến di cư hằng năm, những tour du lịch safari mạo hiểm, những bộ lạc bí ẩn và là nơi ở của "ngũ linh" - 5 loài thú săn lớn nhất châu Phi bao gồm trâu rừng, sư tử, báo hoa, tê giác và voi. Tại khu bảo tồn Maasai Mara, Hà được chiêm ngưỡng "cuộc trình diễn vĩ đại nhất của thiên nhiên hoang dã" và hoà mình vào cuộc sống của bộ tộc người Maasai.
Chuyến thám hiểm tới Maasai Mara.
Trước khi đến Kenya, khi tìm hiểu về đất nước này, Hà đã đọc được nhiều bình luận rằng "hãy tiết kiệm tiền mỗi lần định đi sở thú để một lần trong đời được tận mắt chứng kiến thế giới động vật hoang dã thực sự ở khu bảo tồn thiên nhiên Maasai Mara". Sau khi đến đây và trực tiếp trải nghiệm, anh công nhận đó là nhận xét đúng. Anh đã thấy những đứa trẻ ngồi trên nóc xe jeep, mắt chữ A, mồm chữ O ngạc nhiên tột cùng khi lần đầu tiên được nhìn những chú hươu cao cổ ngay sát thân xe, tận mắt chứng kiến những cảnh chiến đấu sinh tồn. Tất cả những điều này khác xa với những gì trẻ em được thấy ở sở thú bình thường. Hà cho biết, tour safari đến với thiên nhiên hoang dã có thể thay đổi thế giới quan của cả trẻ em và người lớn, khiến mọi người hiểu rõ hơn về hệ sinh thái rộng lớn này, đánh thức và nâng cao ý thức về việc bảo vệ thiên nhiên trong mỗi người.
Ăn trưa tại Maasai Mara.
Hươu cao cổ tại Maasai Mara.Ngồi cùng 2 người bạn giữa Maasai Mara để ăn trưa, anh liên tưởng tới khung cảnh trong bộ phim "Thượng đế cũng phải cười". Được hướng dẫn viên cho phép xuống xe để ăn nhưng Hà vẫn nơm nớp lo sợ, do khu vực xung quanh có rất nhiều loài động vật hoang dã. "Khi cả nhóm đang mải mê chụp hình những chú ngựa vằn đang chiến nhau thì tự dưng nghe tiếng loạt xoạt từ phía sau. Bạn của tôi đã hét lên khi thấy một chú khỉ già ngồi thù lù trên xe, đang cố lấy hộp bánh quy màu đỏ trong túi", Hà chia sẻ về một lần "được" động vật hoang dã tiếp cận trong chuyến đi.
Trên chiếc xe jeep chở khách vào giữa thiên nhiên hoang dã, ngắm nhìn sự đấu tranh sinh tồn của đàn linh dương đầu bò và sư tử, Hà tự hỏi bản thân rằng con người hay động vật mới là sinh vật tự do, khi chính chúng ta đang phải tự giam mình trong 4 tấm sắt mới có thể tận mắt chiêm ngưỡng thiên nhiên hoang dã.
Bất ngờ về con người
Tạm biệt những loài động vật hoang dã, đoàn của Hà ghé thăm làng của bộ tộc Maasai, nhóm dân tộc thiểu số nổi tiếng ở châu Phi. Họ là những người du mục sinh sống ở Kenya và bắc Tanzania. Theo lời kể của hướng dẫn viên Thira, một người đàn ông Maasai tầm 40 tuổi, họ là những người tập trung sức lực để phục vụ giáo dục cho trẻ em trong cộng đồng. Mặc dù là những người du mục, họ luôn lấy trường học làm trung tâm. Cứ đến những nơi ở mới, họ lại xây dựng làng bản, phát triển cuộc sống trong bán kính 1-2 km cách trường học.
Điều khiến Hà ngạc nhiên là sách giáo khoa của trẻ em ở đây đều bằng tiếng Anh. Anh đặt ra câu hỏi cho bản thân: "Vì sao một dân tộc du mục lấy thiên nhiên làm nhà lại có thể vừa lưu giữ văn hóa riêng của bộ tộc, nói ngôn ngữ riêng của mình nhưng lại được giáo dục hoàn toàn bằng tiếng Anh?". Không chỉ thế, Hà cũng bất ngờ khi 80% người mà đoàn của anh gặp đều nói được tiếng Anh. Có những khu chợ cách xa thủ đô 6-7 tiếng đi xe, nằm giữa sa mạc đồng không mông quạnh, cũng có biển hiệu bằng tiếng Anh.
Tại làng của người Maasai, người dân sống theo hình thức cộng đồng và đa thê, có thể lấy vợ của nhau ngay trong cùng một làng. Do đó, trẻ em của gia từng gia đình sẽ được luân chuyển từ nhà này sang nhà khác để nâng cao sự đoàn kết trong cộng đồng bộ lạc.
"Một trong những thực phẩm chủ yếu của người Maasai là máu bò tươi, họ biết cách chọc tiết đặc biệt để không làm chết bò nhưng vẫn lấy được một số lượng máu tươi của bò để pha với sữa làm thực phẩm", Hà rùng mình khi nhớ lại. Tuy vậy, anh cho biết đây cũng có thể là lời lý giải cho tình hình sức khỏe của trẻ em cùng với môi trường kém vệ sinh. Anh đã nhìn thấy những đứa trẻ 1-2 tuổi với khuôn mặt toàn ruồi bâu.
Những đứa trẻ người Maasai.
Ấn tượng thực tế của Hà khi đến Kenya, quê gốc của nguyên tổng thống Mỹ Barack Obama, là một trong những quốc gia khá phát triển ở Đông Phi nhưng vẫn còn rất nhiều khó khăn.
Những em bé thiếu ăn thiếu mặc vẫy tay phấn khởi chào khách, những ngôi nhà tranh mái lá, người bản địa dựng rào chắn trên con đường gập ghềnh toàn ổ voi chỉ để lấy của xe khách du lịch 1 cent, tương đương với 2.000 đồng.
Di chuyển giữa các khu bảo tồn thiên nhiên là một vấn đề lớn với khách du lịch. Hệ thống đường xá của Kenya còn hạn chế, nhiều đoạn giao giữa các thành phố xấu hoặc thậm chí rất xấu. Đường nhiều ổ gà, ổ voi, không thể đi nhanh được, xe liên tục bị hỏng lốp. "Có những chặng đường 6-7 tiếng đồng hồ toàn ổ voi với đường đất, mỗi khi nhìn thấy đường nhựa hay đường bê tông là lòng tôi mừng thầm", Hà nhớ lại. Anh cho biết, du khách nên chọn phương tiện máy bay để di chuyển giữa các thành phố, mặc dù không tiết kiệm chi phí nhưng sẽ tiết kiệm thời gian hơn nhiều.
Hà Nguyễn được chào đón đến làng Maasai với những điệu nhảy, bài hát cùng những bộ trang phục dân tộc thú vị. Trang phục của họ thường có màu chủ đạo là ca-rô đỏ hoặc ca-rô sặc sỡ để dễ nhận biết người cùng bộ tộc trên những cánh đồng hoang mạc và tránh thú dữ.
Dù vậy, Hà cho biết, nghèo nhưng người Kenya rất có ý thức trong việc bảo vệ môi trường. Khi đoàn của họ bước vào một siêu thị nhỏ trên đường cao tốc và hỏi mua một chiếc túi nilon, người bán hàng đã trả lời rằng quốc gia của họ xử phạt rất nghiêm với việc sản xuất, sử dụng túi nilon. Nếu vi phạm, bạn có thể đối mặt 4-10 năm tù giam. Điều này khiến Hà há mồm ngơ ngác. Một quốc gia nghèo lại có những chính sách bảo vệ thiên nhiên được đặt lên hàng đầu - một câu hỏi hóc búa cho việc phát triển bền vững.
Bất ngờ về chi phí
Chi phí du lịch Kenya nói riêng và châu Phi nói chung cũng là một điều làm Hà bất ngờ. Lúc đầu, anh nghĩ đến đây sẽ rẻ, song khi tìm thử tour du lịch từ các hãng lữ hành Việt, Hà đều thấy có giá trung bình 40-50 triệu cho một chuyến đi 6-7 ngày. Theo anh, với mức chi phí này nhiều người hẳn sẽ chọn Pháp, Italy, Thuỵ Sĩ hoặc Mỹ. Hà bật mí, để giảm thiểu chi phí du lịch Kenya, bạn không nên mua tour trọn gói mà nên mua riêng các tour của công ty du lịch nội địa và tự săn vé máy bay giá rẻ. Từ Việt Nam, bạn có thể lựa chọn chuyến bay của các hãng hàng không quốc tế như Qatar Airways, Emirates hoặc Turkish Airlines. Làm cách này, tổng chi phí có thể tiết kiệm hơn một nửa so với việc mua một tour trọn gói từ đầu.
Hà Nguyễn tại hồ Naruku.
Hướng dẫn viên du lịch Kenya rất thân thiện và nhiệt tình với khách, sẽ tháp tùng bạn từ khi bạn tới đây đến lúc bạn ra sân bay rời về nước. Nhiều người có thể nghĩ du lịch châu Phi còn nhiều điều chưa an toàn song Hà đảm bảo, nếu bạn tìm được một công ty du lịch nội địa uy tín, bạn chắc chắn sẽ có một chuyến đi an toàn.
Trong chuyến đi, Hà cũng có cơ hội được thưởng thức loại cà phê Kenya nổi tiếng thế giới. Cà phê Kenya có hương vị đậm đà và đặc biệt, khác với nhiều cà phê anh từng thử, có vị chua đặc trưng như hương thơm của trái cây và quả mọng. Tuy nhiên, đồ uống mà anh ấn tượng tại đây lại là trà đen. Trà Kenya nổi tiếng bởi vị đậm đà với màu nâu hổ phách đặc trưng được tạo ra từ những lá trà trồng ở khu vực gần xích đạo, nên có hàm lượng khoáng chất và chống oxy hóa cao hơn các loại chè được trồng ở vùng núi.
Điều cuối cùng Hà lưu ý với du khách đến Kenya là khí hậu ở đây ngược với các nước nằm ở bắc bán cầu như Việt Nam. Kenya nằm giữa và phía dưới đường xích đạo, do đó mùa lạnh sẽ rơi vào tháng 6-7 và mùa nóng sẽ rơi vào tháng 1-2 hàng năm.
Chuyến đi Kenya đã khiến Hà đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác.
