Các địa phương cần ăng cường thanh tra và gắn trách nhiệm người đứng đầu, đặc biệt là cấp cơ sở (xã/phường/thị trấn) trong công tác kiểm soát tàu cá - Ảnh minh họa
Nêu rõ các vi phạm chống khai thác IUU và đề nghị hướng xử lý
Theo công văn số 2555/ BNN-TCTS và công văn số 2556/ BNN-TCTS gửi tỉnh Bến Tre, Tiền Giang, Bộ NN&PTNT đã chỉ rõ những tồn tại về vi phạm chống khai thác IUU của hai tỉnh này.
Cụ thể, tại tỉnh Tiền Giang vẫn còn tình trạng tàu cá lắp đặt VMS nhưng mất kết nối diễn ra phổ biến; cơ quan quản lý mới chỉ tổng hợp, theo dõi, liên hệ chủ tàu.
Tỉ lệ sản lượng thủy sản từ khai thác được giám sát phục vụ truy xuất nguồn gốc còn thấp, chưa đảm bảo theo quy định (đạt khoảng 50% tổng sản lượng khai thác toàn tỉnh). Hồ sơ kiểm soát hoạt động khai thác của một số tàu cá chưa phù hợp.
Chưa thực hiện công tác kết nối với các tỉnh có tàu khai thác chuyển tải trên biển cho tàu hậu cần đánh bắt nguồn lợi thủy sản của Tiền Giang để kiểm tra xác minh không vi phạm khai thác IUU khi thực hiện chuyển tải và truy vết việc tuân thủ các quy định về IUU của tàu khai thác . Điều này khiến việc chứng nhận cho tàu cá của Bến Tre chuyển tải cho tàu hậu cần đánh bắt của Tiền Giang không có hồ sơ cập cảng Ba Tri, Bến Tre khi truy theo vết trên giám sát hành trình.
Bộ NN&PTNT đề nghị tỉnh Tiền Giang xử lý dứt điểm các tàu cá còn lại chưa lắp đặt thiết bị VMS; theo dõi, quản lý chặt chẽ, đảm bảo tàu cá phải duy trì hoạt động của thiết bị VMS khi tham gia khai thác thủy sản trên biển.
Tổ chức thực hiện nghiêm công tác xác nhận nguyên liệu, chứng nhận nguồn gốc đảm bảo đúng quy định, có sự kiểm tra chéo, đối chiếu dữ liệu VMS với nhật ký khai thác thủy sản, đảm bảo đầy đủ dữ liệu của tàu khai thác thủy sản, đặc biệt là tàu khai thác thủy sản của tỉnh khác khi thực hiện chuyển tải trên biển cho tàu hậu cần đánh bắt nguồn lợi thủy sản của tỉnh.
Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát; gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp, đặc biệt là cấp cơ sở (xã/phường/thị trấn) trong công tác kiểm soát tàu cá, kiểm điểm, xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân thiếu tinh thần, trách nhiệm trong công tác chống khai thác IUU; đặc biệt là công tác tổ chức, quản lý nghề cá tại các cảng cá.
Bộ NN&PTNT đánh giá tỉnh Bến Tre chưa có giải pháp hiệu quả trong việc theo dõi, quản lý tàu cá của tỉnh hoạt động thường xuyên dài ngày dẫn đến nguy cơ cao vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Điều đáng lo ngại là Bến Tre chưa chấm dứt được tình trạng tàu cá khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài (3 tháng đầu năm 2022, xảy ra 1 vụ/2 tàu bị nước ngoài bắt giữ, xử lý). Việc cấp giấy phép khai thác thủy sản theo quy định chỉ đạt 59,62%; đăng kiểm, đánh dấu tàu cá mới đạt 50,74%.
Việc cập nhật dữ liệu tàu cá vào Cơ sở Dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase) chưa kịp thời. Tình trạng tàu cá lắp đặt VMS nhưng mất kết nối vẫn diễn ra phổ biến nhưng việc xác minh, xử lý còn hạn chế. Xử phạt các hành vi khai thác IUU còn hạn chế...
Bộ NN&PTNT đề nghị tỉnh Bến Tre chỉ đạo chính quyền các cấp, sở, ban, ngành và lực lượng chức năng liên quan khẩn trương rà soát, thực hiện cấp Giấy phép khai thác thủy sản, Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho tàu cá, đăng ký, đăng kiểm, đánh dấu tàu cá; thực hiện nhập dữ liệu tàu cá vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia theo quy định để đáp ứng yêu cầu việc tra cứu thông tin, quản lý tàu cá ra vào cảng cá.
Xử lý dứt điểm các tàu cá còn lại chưa lắp đặt thiết bị VMS; theo dõi, quản lý chặt chẽ, đảm bảo tàu cá phải duy trì hoạt động của thiết bị VMS khi tham gia khai thác thủy sản trên biển.
Thực hiện đúng quy định về kiểm soát tàu cá ra vào cảng, giám sát sản lượng thủy sản từ khai thác bốc dỡ qua cảng.
Ghi nhận những nỗ lực chống khai thác IUU
Bên cạnh việc chỉ rõ những tồn tại trong chống khai thác IUU tại Bến Tre, Tiền Giang, Bộ NN&PTNT cũng đánh giá sau gần 5 năm bị cảnh báo "thẻ vàng", hai tỉnh nãy cũng có những sự tiến bộ rõ rệt.
Cụ thể, tại Tiền Giang, kết quả lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên tàu cá có tín hiệu trên hệ thống giám sát tàu cá đạt 89,56% (961/1073 tàu); thực hiện cấp Giấy phép khai thác thủy sản cơ bản đảm bảo theo quy định.
Qua kiểm tra tại cảng cá Mỹ Tho (tỉnh Tiền Giang), Bộ NN&PTNT nhận thấy hồ sơ ghi chép, lưu trữ trên bản giấy và điện tử tương đối khoa học, có hệ thống, truy xuất nhanh phục vụ cho công tác kiểm tra.
Đặc biệt, từ đầu năm 2022 đến nay chưa ghi nhận cá của tỉnh Tiền Giang vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài.
Trong khi đó, tại Bến Tre, kết quả lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá (VMS) đạt 96,50% và tỉnh đã lập danh sách và theo dõi được khối tàu chưa lắp thiết bị VMS.
Đỗ Hương
