Với tư cách là diễn giả chính tại Đối thoại an ninh quốc phòng Shangri-La lần thứ 19 đang diễn ra tại Singapore, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã trình bày kế hoạch "củng cố khả năng quốc phòng của Nhật Bản trong vòng 5 năm tới", nhấn mạnh rằng Nhật Bản đã áp dụng một loại hình mới của "chủ nghĩa ngoại giao thực tiễn cho một kỷ nguyên mới".
Vai trò quan trọng của hòa bình và ổn định
Trong bài phát biểu vào tối 10/6, Thủ tướng Kishida đã nhấn mạnh về vai trò của hòa bình và ổn định với sự phát triển thịnh vượng của khu vực châu Á - Thái Bình Dương cũng như trên toàn thế giới.
Theo ông Kishida, sự tuân thủ các luật lệ quốc tế chính là trụ cột chính trong nỗ lực đạt được các hòa bình và ổn định trên phạm vi toàn cầu.
"Gốc rễ của tất cả những vấn đề hiện nay là tình trạng niềm tin vào các quy tắc chung của các mối quan hệ quốc tế đang bị lung lay. Đây chính là vấn đề cơ bản và nghiêm trọng nhất", ông Kishida nói.
Để giải thích cho sự "lung lay niềm tin về các quy tắc chung của mối quan hệ quốc tế" vừa được đề cập, Thủ tướng Nhật Bản đã lấy ví dụ về chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine, các vụ thử tên lửa đạn đạo liên tục trong thời gian qua của Triều Tiên, hay tình hình an ninh hàng hải đang ngày càng bị đe dọa tại Biển Đông cũng như eo biển Đài Loan.
Ông Kishida chỉ ra rằng những hành động đơn phương đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng niềm tin của các quốc gia về sự tuân thủ các luật lệ và quy tắc quốc tế, qua đó tạo nên nguy cơ phá vỡ ổn định và an ninh của không chỉ khu vực châu Á - Thái Bình Dương mà còn trên toàn thế giới.
Vì vậy, Thủ tướng Nhật đã lên tiếng kêu gọi các nước tuân thủ việc hành động dựa trên khuôn khổ, cũng như sử dụng các quy chuẩn của luật pháp quốc tế trong việc giải quyết những bất đồng.
"Luật lệ quốc tế phải được tôn trọng. Kể cả khi chúng trở nên bất tiện, không một ai được phép hành động như thể các luật lệ này không tồn tại, và cũng không một ai được phép đơn phương thay đổi luật lệ nếu chưa có sự đồng thuận mới", Thủ tướng Kishida khẳng định.
Trách nhiệm và hành động của Tokyo
Thủ tướng Kishida tham dự Đối thoại Shangri-La (Ảnh: AFP).
Trước tình hình thế giới diễn biến phức tạp, Thủ tướng Nhật Bản đã tuyên bố về kế hoạch "tăng cường vai trò ngoại giao và an ninh của Tokyo trong khu vực".
Thông qua tuyên bố này, ông Kishida đã thể hiện cam kết của Tokyo với mục tiêu đóng một vai trò dẫn dắt khu vực trong việc ứng phó với các hành vi làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh quốc tế.
Các chính sách ngoại giao và an ninh mang tính thực tiễn và tích cực của Nhật Bản sẽ được hỗ trợ bởi cam kết tăng mạnh chi tiêu quốc phòng trong vòng 5 năm tới được đưa ra vào đầu tuần này.
Ngoài ra, Nhật Bản cũng sẽ tăng cường hỗ trợ các nước "có chung tầm nhìn" trong khu vực nâng cao năng lực an ninh. Để chứng minh cho tuyên bố này, Thủ tướng Kishida đã tiết lộ về kế hoạch chuyển giao tàu tuần tra của Nhật Bản cho các quốc gia Đông Nam Á cùng các đảo quốc ở Thái Bình Dương nhằm giúp các nước này bảo đảm an ninh và tăng cường năng lực hàng hải.
Thêm vào đó, Thủ tướng Kishida đã thông báo về việc Tokyo đang xem xét việc mua các loại vũ khí có thể giúp lực lượng phòng vệ nước này tăng cường "năng lực tấn công đáp trả" nhằm ngăn chặn các cuộc xung đột vũ trang nhằm vào Nhật Bản trong tương lai. Tuy nhiên, ông cũng khẳng định rằng Nhật Bản sẽ duy trì và củng cố cam kết với hòa bình khu vực.
"Những nỗ lực của chúng tôi sẽ được thực hiện trong khuôn khổ Hiến pháp và luật pháp quốc tế. Chúng tôi sẽ giải thích chiến lược của Nhật Bản cho các quốc gia khác một cách minh bạch và rõ ràng", ông Kishida phát biểu.
Thủ tướng Nhật tuyên bố sẽ tăng cường hợp tác với Nhóm Bộ Tứ (Quad) cùng các quốc gia khác nhằm thực hiện chiến lược tăng cường vai trò ngoại giao và an ninh kể trên.
"Tầm nhìn Hòa bình Kishida"
Để minh chứng cho chiến lược ngoại giao và an ninh quốc phòng của Tokyo, Thủ tướng Nhật Bản đã công bố một kế hoạch với tên gọi "Tầm nhìn Hòa bình Kishida".
Bên cạnh đó, Nhật Bản sẽ tăng cường an ninh thông qua việc thúc đẩy khả năng quốc phòng của nước này song song với việc củng cố quan hệ của liên minh quân sự với Mỹ. Tokyo cũng bày tỏ mong muốn thắt chặt hợp tác an ninh với các đối tác cùng chí hướng trong khu vực.
Tiếp theo, Nhật Bản sẽ thúc đẩy các nỗ lực thực tế nhằm mang lại một thế giới không có vũ khí hạt nhân. Theo Thủ tướng Nhật Bản, "việc một quốc gia xây dựng năng lực hạt nhân, bao gồm việc chế tạo và thử nghiệm vũ khí hạt nhân, một cách không minh bạch có thể trở thành một mối lo ngại to lớn và đe dọa tới an ninh khu vực".
Ngoài ra, Nhật Bản cũng cam kết sẽ làm hết sức mình để tăng cường các năng lực và vai trò của Liên Hợp Quốc, bao gồm cả việc cải tổ Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Theo Thủ tướng Kishida, những nỗ lực này sẽ góp phần phát huy vai trò của Liên Hợp Quốc như "người bảo vệ cho hòa bình trên thế giới".
Cuối cùng, Thủ tướng Nhật Bản tuyên bố nước này sẽ tăng cường hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực chính sách mới, ví như an ninh kinh tế. Tại đây, ông đã nhấn mạnh về tầm quan trọng của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và các quốc gia thành viên. Ông Kishida cam kết sẽ tăng cường hợp tác với ASEAN không chỉ trong lĩnh vực quân sự mà còn cả kinh tế nhằm mang đến sự thịnh vượng chung cho khu vực.
