Giữa khu đô thị mới Thủ Thiêm (TP Thủ Đức), ngoài những tòa cao ốc, công trình hiện đại đang mọc lên, Dòng Mến Thánh giá và Nhà thờ Thủ Thiêm có giá trị lịch sử với hơn 150 năm tuổi vẫn còn giữ nguyên vẹn vẻ đẹp cổ kính hiếm có.
Dòng Mến Thánh giá và Nhà thờ Thủ Thiêm nằm trong khu chức năng 2A thuộc Khu đô thị mới Thủ Thiêm, được xây dựng từ năm 1840 trên khu đất khoảng 4 ha sát bờ sông Sài Gòn.
Đầu năm 2019, TPHCM từng có kế hoạch giải tỏa toàn bộ các công trình, kiến trúc này để xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Tuy nhiên, tháng 2/2019, UBND cho biết hướng giải quyết sắp tới của thành phố là giữ lại các công trình chính yếu của Dòng Mến Thánh giá và Nhà thờ Thủ Thiêm, chỉnh trang lại một phần công trình cho phù hợp với khu đô thị mới.
Năm 1840, các nữ tu Dòng Mến Thánh giá trên đường chạy loạn đã dừng chân tại Thủ Thiêm, sau đó lập tu viện tại đây để trú ngụ, ban đầu chỉ là nhà tranh vách lá.
Trong suốt hơn 100 năm từ thế kỷ 20 tới nay, khu Dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm đã được xây dựng và tu sửa nhiều lần, có thêm các công trình như nhà nguyện, nhà tập thể, bệnh xá, trường học, vườn cây...
Các công trình ở đây được xây dựng theo kiến trúc Pháp, đặc trưng với những ô cửa gỗ dọc hành lang dài, màu sơn vàng,..., ngoài ra còn pha lẫn kiến trúc của văn hóa Á Đông.
Năm 1859, nhà thờ Thủ Thiêm được xây dựng, ban đầu chỉ làm bằng gỗ, sau được trùng tu kiên cố như hiện tại .
Nhà thờ được xây dựng nhằm mục đích cho giáo dân trong vùng lẫn nữ tu Dòng Mến Thánh giá tham dự thánh lễ.
Bên trong nhà thờ được sắp xếp khoảng 20 hàng ghế dài, đón tối đa khoảng 400 người cùng lúc vào dự lễ. Hàng ngày đều mở cửa cho người dân vào tham quan, làm lễ.
Hiện tại Dòng Mến Thánh giá có khoảng 300 seour (nữ tu - sơ), hàng ngày các nữ tu thường làm lễ trong nhà nguyện lúc 5h, mỗi tuần đều tổ chức làm lễ cho giáo dân vào hai ngày cuối tuần.
Những ngày này, nhà thờ thêm phần lộng lẫy hơn, nhiều màu sắc hơn bởi được trang trí thêm hang đá nhân tạo, cây thông Noel.
Người trông coi nhà thờ Thủ Thiêm chia sẻ, do năm nay ảnh hưởng của dịch Covid-19, nên nhà thờ không trang hoàng nhiều như các năm trước, chỉ làm một vài tiểu cảnh, cây thông và hang đá nhỏ để có chút không khí Giáng sinh.
Khác với trước đây, năm nay không khí trong nhà thờ khá vắng lặng mặc dù đã cận kề Noel, người dân ít tới nhà thờ hơn vì phải giữ khoảng cách và hạn chế tập trung đông người để phòng, chống dịch.
Vào buổi tối, nhà thờ bắt đầu lên đèn nổi bật giữa Khu đô thị Thủ Thiêm, không khí tĩnh lặng nhưng vẫn khá ấm cúng.
Trải qua hơn 150 năm tồn tại, cũng chừng ấy thời gian nhà thờ Thủ Thiêm và các công trình của Dòng Mến Thánh chứng kiến sự thay đổi và phát triển của bán đảo Thủ Thiêm.
