Chia sẻ với PV Dân trí, ông Y Luyện Niê Kđăm (79 tuổi) cho biết, ngay trong tuần này, ông sẽ cho gia đình tháo dỡ toàn bộ chuồng trại chăn nuôi và bán hết số lượng gia súc trong khu bảo tồn.
"Chưa có bất cứ ai nói với tôi chuyện di dời chuồng trại cả nhưng tôi không muốn có những thông tin không hay nữa, từ hôm nay tôi sẽ di dời dần. Tôi nay cũng già rồi, tôi về nhà ở với con cháu, thôi không ở rừng nữa", ông Y Luyện nói.
Cũng theo vị nguyên Bí thư Tỉnh ủy, hiện đàn ngựa của ông đã có người hỏi mua, chỉ còn bò và dê cũng sẽ được bán trong vài ngày tới.
Ông Y Luyện chia sẻ, trước đây ông và gia đình sinh sống ở bên kia bờ sông KrônH'Năngng (huyệM'Đrắk),), đến năm 1994, ông chọn khu vực cỏ tranh bên này bờ sông (nay thuộc lâm phần Khu Bảo tồn thiên nhiên Ea Sô) để sống tạm vào dịp cuối tuần và chăn thả gia súc.
Năm 1999, ông Y Luyện ký quyết định thành lập Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô để giữ gìn lá phổi của vùng Đông bắc tỉnh Đắk Lắk.
Vào năm 2003, gia đình ông Y Luyện có cải tiến nhà gỗ thành nhà xây nhưng ở khu vực này, mỗi đợt thủy điện KrônH'Năngng đóng đập, nhà bị ngập nước không thể ở được nên sau đó ông chuyển lên nơi nền đất cao hơn để xây dựng một căn nhà khác.
Trong ảnh bên trái là căn nhà ông Y Luyện ở trước đây, nay đã được tháo dỡ, bỏ hoang (ảnh phải).
"Khi tôi rời đi, tôi sẽ giao lại căn nhà này cho khu bảo tồn làm trạm quản lý, bảo vệ rừng", ông Y Luyện nói về căn nhà cấp bốn nơi ông đang ở tạm.
Ông cho biết thêm, trước đây, ông từng có ý định rời khu bảo tồn nhưng được lãnh đạo cũ của Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô mời ở lại để phối hợp tuyên truyền cho bà con không lấn chiếm, xâm hại rừng.
"Ngày đó, tình trạng bà con lấn rừng lấy đất sản xuất diễn ra triền miên, nhất là tại các vùng giáp ranh. Khi đến đây, tôi thường tuyên truyền, giải thích cho bà con đồng bào không được phá rừng và khu vực này cũng tuyệt nhiên không có tình trạng này", vị nguyên lãnh đạo kể lại.
Ông Y Luyện cũng khẳng định ông chỉ ở tạm nơi đây, những khi tuổi già muốn gần gũi với thiên nhiên và tuyệt đối chưa bao giờ xâm hại đến tài nguyên rừng, cũng như không sở hữu bất cứ giấy tờ đất nào ở khu vực này.
Trong ảnh là những khu chuồng trại chăn nuôi của ông Y Luyện.
Ghi nhận tại khu vực nơi ông Y Luyện ở tạm và chăn nuôi, ngoài căn nhà cấp 4 được xây dựng có một số chuồng trại của trâu, bò, ngựa bằng gỗ được lợp tôn trên phần đất ven sông KrônH'Năng.g. Đa số những chuồng trại này đã cũ kỹ và bên trong không có gia súc sống.
Tại khu vực này chỉ còn khoảng mười mấy con gia súc được gia đình ông Y Luyện chăn thả tại khu vực cỏ tranh, ven bờ sông.
Trước đó, Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô đã có báo cáo giải trình về khu chăn nuôi của gia đình ông Y Luyện trong khu bảo tồn. Qua đó, đơn vị này coi việc tồn tại nhà ở, khu chăn nuôi của ông Y Luyện như một yếu tố mang tính lịch sử để lại, mang tính đặc trưng và mang vấn đề tế nhị đối với một người là người con bản địa, đã có nhiều cống hiến cho vùng quê nghèo khó.
Phía khu bảo tồn cho rằng, việc vận động di dời sẽ tiến hành qua từng bước và có lộ trình cụ thể để đảm bảo đúng quy định của pháp luật và hài hòa với tâm tư nguyện vọng của gia đình nguyên Bí thư Tỉnh ủy Đắk Lắk.
Tuy nhiên, khi cơ quan chức năng chưa ngỏ ý, vận động thì gia đình ông Y Luyện đã chủ động di dời và sẽ không sống tạm ở khu bảo tồn như trước đây nữa.
