Theo thông tin được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Cục Y tế dự phòng, ăn thừa muối là yếu tố chính gây ra nguy cơ tăng huyết áp, dẫn đến đột quỵ, nhồi máu cơ tim và nhiều bệnh tim mạch khác. Bên cạnh đó, ăn quá nhiều muối còn làm tăng nguy cơ gây ung thư dạ dày, suy thận, loãng xương và gây ra rối loạn khác cho sức khỏe.
Thực trạng sử dụng muối trong bữa ăn của người Việt
Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo, mỗi người trưởng thành chỉ nên tiêu thụ dưới 5 gam muối/ngày (tương đương với 1 thìa cà phê). Tuy nhiên, đa số người dân đều tiêu thụ muối gấp đôi so với khuyến cáo, tức là khoảng 10 gam/ngày.
Theo đó, 5 gam muối tương đương với 1 thìa cà phê đầy muối, 8 gam bột canh (bằng 1,5 thìa cà phê đầy), 11 gam hạt nêm (bằng 2 thìa cà phê đầy), 25 gam nước mắm (bằng 2,5 thìa ăn cơm), 35 gam xì dầu (bằng 3,5 thìa ăn cơm) và bằng với lượng gia vị mặn trong 1 gói mì ăn liền.
Tại Việt Nam, theo kết quả điều tra toàn quốc năm 2015, trung bình một người trưởng thành tiêu thụ 9,4 gam muối trong một ngày, nghĩa là cao gấp đôi so với khuyến cáo. Số liệu cho thấy hiện nay tại Việt Nam cứ 5 người trưởng thành thì có 1 người bị tăng huyết áp, cứ 3 trường hợp tử vong thì có 1 trường hợp do các bệnh tim mạch, chủ yếu tử vong do tai biến mạch não.
Trong năm 2016, ước tính toàn quốc có tới 81.800 trường hợp tử vong do bệnh mạch máu não (chiếm 15% tổng số tử vong trên toàn quốc) và 67.500 trường hợp chết do nhồi máu cơ tim (chiếm 12% số tử vong).
Theo điều tra năm 2015, có 89,2% người nấu ăn luôn cho muối, mắm, gia vị mặn khác vào thực phẩm khi chuẩn bị, chế biến và nấu ăn; 70% thường xuyên trộn, chấm mắm, muối, bột ngọt, nước tương, mì chính và các gia vị có muối khác với thức ăn trong khi ăn (muối trên bàn ăn); 19,5% thường xuyên ăn thức ăn chế biến sẵn có nhiều muối như dưa, cà muối, mỳ ăn kiền, bim bim, lạc rang muối, hạt điều mặn, dưa chuột muối, thịt muối và các loại thịt chế biến khác (xúc xích, dăm bông, thịt xông khói, giò, chả...). Chính những thói quen này gây ra việc sử dụng thừa muối ở người Việt.
Làm thế nào để giảm bớt muối trong thực đơn?
Để hạn chế nguy cơ các bệnh về huyết áp, tim mạch và nhiều bệnh khác, người Việt cần giảm số lượng muối sử dụng hàng ngày, bắt đầu từ thói quen ăn uống và sử dụng thực phẩm mỗi ngày.
Theo TS Trần Quốc Bảo - Trưởng phòng kiểm soát bệnh không lây nhiễm của Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, muối và các gia vị mặn có trong hầu hết các bữa ăn của người Việt từ xa xưa đến nay. Mọi người đều nêm, nếm muối, bột ngọt, bột canh, nước mắm… khi chế biến thực phẩm hoặc khi nấu ăn.
Nhiều gia đình luôn để sẵn nước mắm hoặc các gia vị mặn trên mâm cơm, bàn ăn để chấm, trộn trong khi ăn. Vì vậy để thay đổi thói quen, thay đổi hành vi sử dụng muối hàng ngày thì cần làm từng bước một để thích nghi dần.
"Theo đó, mỗi người hãy giảm một nửa lượng muối ăn vào hằng ngày để phòng chống tăng huyết áp, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, bệnh tim mạch và các bệnh không lây nhiễm khác", TS Bảo khuyến cáo.
Cụ thể, để giảm lượng muối trong bữa ăn hằng ngày, trước hết hãy giảm lượng muối và gia vị mặn cho vào khi chế biến thức ăn. Ngoài ra, cần hạn chế sử dụng và hạn chế lượng muối, gia vị, nước chấm đặt trên bàn ăn trong khi ăn. Đồng thời, hạn chế ăn thực phẩm chế biến sẵn và thực phẩm có nhiều muối mà tăng cường ăn rau xanh và thực phẩm tươi sống.
Bảo Anh