Trò chuyện với Zing vào khoảng tối 6/2, chị Nam Phương - cô dâu Việt sinh sống tại Diyarbakır, Thổ Nhĩ Kỳ - vẫn chưa hết hoảng sợ khi nhớ lại trận động đất vừa diễn ra ban sáng.
“Đến tận bây giờ, tôi vẫn còn sợ. Quá hoảng loạn và kinh khủng. Đa số người dân ở đây đều ở chung cư nên khi động đất mọi thứ rung lắc khủng khiếp lắm”, chị chia sẻ, nói thêm dù mua nhà ở tầng một để “có gì chạy cho nhanh”, cảm giác rung lắc mạnh vẫn khiến chị ám ảnh.
Dù sống cách xa khu vực xảy ra động đất, chị Kiều Anh, ở thành phố Eskişehir, cũng không khỏi bàng hoàng khi nghe tin: “Tôi nghe tin về trận động đất vào buổi sáng khi đọc tin tức địa phương. Lúc đó, tôi chỉ có thể cầu nguyện cho mọi người bình an”.
“Sáng nay (6/2), chồng tôi đang làm việc trực tuyến cùng một số bạn bè ở khu vực bị động đất. Họ đột nhiên không trả lời và mất liên lạc. Tôi chỉ mong họ sẽ ổn”, chị nói thêm.
Chia sẻ với Zing, bà Nguyễn Phú Tân Hương - Bí thư thứ nhất Đại sứ quán Việt Nam tại Thổ Nhĩ Kỳ - cho biết Đại sứ quán ở thủ đô Ankara, cách tâm chấn khoảng 700 km. Khoảng 13h45 chiều 6/2 (theo giờ địa phương), Ankara có động đất nhẹ, nhiều người có thể cảm nhận được.
Bà thông tin sáng 6/2, Đại sứ quán Việt Nam đã liên hệ với Phòng phụ trách người nhập cư, Cục Lãnh sự và Vụ Đông Á - Đông Nam Á phụ trách Việt Nam thuộc Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ, cộng đồng người Việt tại Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như cảnh sát cùng chính quyền của 10 tỉnh bị ảnh hưởng động đất có người thương vong.
 |
| Trận động đất xảy ra vào hôm 6/2 đã cướp đi sinh mạng của ít nhất hơn 3.800 người tại Thổ Nhĩ Kỳ và Syria. Ảnh: Reuters. |
“Tính đến thời điểm hiện tại, chưa có người Việt nào thiệt mạng, nhưng có ảnh hưởng vật chất, như nhà cửa đổ nát”, bà nói.
Bà Hương cho biết thêm có ít người Việt sinh sống tại khu vực phía Đông Nam Thổ Nhĩ Kỳ.
“Đại sứ quán vẫn đang theo dõi chặt chẽ tình hình”, bà chia sẻ. “Trong mấy ngày tới, Đại sứ quán sẽ cử cán bộ đến một số địa phương có bà con bị ảnh hưởng bởi động đất để nắm tình hình và kịp thời hỗ trợ”.
“Bật dậy vì rung lắc dữ dội”
Chị Nam Phương cho biết bản thân bắt đầu nhận thấy có động đất vào khoảng 4h17 sáng 6/2. Khoảng một phút sau, đang ngủ mơ màng, chị bật dậy bởi tiếng động rất lớn và mọi thứ rung lắc dữ dội.
“Hai năm trước, tôi cũng từng trải qua một trận động đất 6,3 độ, nên chỉ cần thấy rung lắc, tôi biết ngay là động đất”, chị kể lại.
Lúc đó, chị Phương ngay lập tức ôm con gái chạy ra ngoài cửa. Hai mẹ con mặc nguyên đồ ngủ, chỉ kịp lấy tạm áo khoác và xỏ dép chạy ngay ra ngoài. Chị cho biết nhiệt độ mấy hôm nay rất thấp, có cả tuyết rơi.
“Ra đến cửa, tôi thấy mọi người cũng chạy tán loạn ra ngoài. Mọi người chạy nhanh lắm, tôi có con nhỏ nên chạy chậm hơn. Phụ nữ và trẻ con là hoảng sợ nhất, trẻ con khóc lớn”, chị nói.
Chị Phương cảm nhận thời gian chị tỉnh dậy, bế con gái và chạy ra sân chỉ mất chưa tới một phút. Chị mô tả trận động đất cứ “rung lắc từng cơn, liên tục từng nhịp”. Mọi thứ kết hợp tạo thành khung cảnh đáng sợ.
“Tôi còn nghe được cả tiếng rắc. Đèn chùm trong nhà lắc qua lắc lại. Tiếng đồ đạc rơi vỡ leng keng. Cũng may mấy tòa nhà mới xây gần đây còn chắc chắn, chứ mấy tòa nhà cũ gần như sập hết. Tường nhà tôi nứt hết cả rồi”, chị nói.
Ngoài ra, chị Phương còn nghe thấy cả tiếng nổ như bom: “Ở bên này dùng đường ống dẫn gas, nên động đất cũng sợ nổ”.
Do chồng đi làm xa, hàng xóm biết chị Phương chỉ có 2 mẹ con nên đã cho đi nhờ tới nhà mẹ chồng cách đó khoảng 5 km. Chị cho biết mẹ chồng chị khóc rất nhiều, “tới giờ vẫn còn khóc”.
“Nếu nói sang đây an toàn hơn thì không đúng, vì tòa nhà mẹ chồng tôi ở còn cũ hơn”, chị nói. Khu nhà chị may mắn không có tòa nhà nào bị sập, nhưng chị Phương nghe thông tin có người nhà bên chồng bị kẹt trong đống đổ nát.
Vào thời điểm nói chuyện với Zing, chị Phương đang ở một bể bơi công cộng ở ngoại ô thành phố Diyarbakır.
    |
| Sảnh hồ bơi nơi chị Phương trú tạm sau động đất. Ảnh: NVCC. |
“Tôi chọn ở khu vực dưới mặt đất vì sẽ có thêm dư chấn nữa. Ở trên tầng cao thì sợ lắm. Người nhà bên chồng tôi vẫn ở tầng 4 với tầng 6, còn tôi và con gái ở tòa khác tại tầng một”, chị nói, cho biết thêm có nhiều người khác cũng trú tại đây cùng mình.
Thoát nạn vì hoãn công tác
Từ Ankara, chị Ngọc An chia sẻ mới biết tin động đất vào sáng 6/2 từ một người bạn ở Việt Nam. “Ban đầu, tôi không chú ý tới tin tức này quá nhiều bởi thực ra, động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ là chuyện khá thường xuyên”, chị giải thích.
Bản thân chị cũng từng trải qua động đất. Chị nhớ lại trước Tết Âm lịch, khoảng 2-3h, chị đang ngủ ở căn hộ tầng 10 thì “cảm nhận rõ giường rung rất mạnh, như thể đang nằm có ai cầm giường lắc vậy”.
“Lúc đó tôi rất sợ. Rung lắc chỉ diễn ra trong khoảng vài giây”, chị nói.
Sau khi tin tức về hậu quả thảm khốc do trận động đất nổ ra, chị cho hay chồng mình nắm bắt thông tin qua đài báo liên tục. “Mọi người ở đó thật tội nghiệp”, chị trầm ngâm.
Trong khi đó, anh Trịnh Nam, cũng sống tại Ankara, chia sẻ: “Lúc sáng biết tin, tôi thật sự bàng hoàng. Nhìn hình ảnh đổ nát như vậy, tôi hiểu chắc chắn số thương vong sẽ còn nhiều”.
“Việc đầu tiên là tôi nghĩ đến những người bạn Thổ Nhĩ Kỳ quen biết và gia đình các bạn sống ở các tỉnh đó”, anh nói. “Vợ chồng tôi đã gọi điện, nhắn tin hỏi thăm, nhưng may mắn là những gia đình tôi quen đều an toàn”.
“Kahramanmaraş, Gaziantep, Adana... là những nơi tôi từng đi qua, tưởng tượng cảnh tàn phá như thế thật đau xót. Hơn nữa, ở Thổ Nhĩ Kỳ đợt này đang bị ảnh hưởng của bão tuyết khắp nơi, nên khó khăn lại thêm chồng chất”, anh cho biết thêm.
Trong khi đó, theo những gì chị Kiều Anh quan sát trên các trang tin địa phương, “khi người dân nghe tiếng nổ lớn, tâm trí họ trống rỗng và không kịp phản ứng, chỉ có thể chạy vội ra ngoài, một số người không kịp mặc thêm áo trong khi nhiệt độ ngoài trời rất lạnh (khoảng -2 độ C) và tuyết rơi nhiều”.
 |
| Lực lượng cứu hộ tìm kiếm những người sống sót sau trận động đất ở Diyarbakir, Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: Reuters. |
Dù thành phố Eskişehir không nằm trong khu vực dư chấn, trận động đất ngày 6/2 vẫn khiến chị Kiều Anh nhớ lại những lần chịu ảnh hưởng vì thảm họa thiên nhiên trước đây.
“Trước đây, Thổ Nhĩ Kỳ xảy ra nhiều trận động đất lớn nhỏ. Tôi cũng từng cảm nhận được điều đó sau khi đến đây một năm. Thật sự rất hoảng sợ”, chị chia sẻ với Zing.
“Những trận động đất trước chỉ là rung lắc nhưng tôi còn cảm thấy hoảng loạn. Trận động đất lần này lớn hơn và thời tiết (lạnh giá) như vậy, sau khi biết tin tôi thật sự rất buồn vì những nạn nhân không được may mắn”, chị nói.
Sau trận động đất, chị Kiều Anh thấy cảnh báo liên tục trên truyền hình nhà nước và các kênh truyền thông xã hội: “Họ cảnh báo không được vào các tòa nhà bị hư hại. 4-5h sau động đất, rất nhiều tòa nhà đã sụp đổ”.
Do có nhiều bạn bè sống trong khu vực bị động đất, gia đình chị Kiều Anh đã cố gắng liên lạc sau khi nghe tin về thảm họa, nhưng một số vẫn chưa thể kết nối.
“Nhiều người bạn của vợ chồng tôi bị thương, một người còn có mẹ thiệt mạng trong vụ động đất. Theo lời kể lại, bạn bè của gia đình tôi ở đó đang gặp nguy hiểm. Chồng tôi cố liên lạc nhưng tạm thời chưa được”, chị nói.
Chồng chị Kiều Anh cũng đang làm việc với nhiều đối tác ở khu vực phía Đông Nam Thổ Nhĩ Kỳ - nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ trận động đất. May mắn chuyến công tác của anh tới khu vực này đã bị hoãn lại.
“Chồng tôi có vài chuyến công tác ở những thành phố đang xảy ra động đất. Nhưng hiện kế hoạch dừng lại vì không thể liên lạc với đối tác. Cũng may kế hoạch công tác không thực hiện sớm. Nếu không, có lẽ anh ấy hiện cũng là một trong những nạn nhân”, chị nói.
Chị Kiều Anh cho hay hiện tất cả trường học ở Thổ Nhĩ Kỳ đã bị đóng cửa một tuần vì chính phủ lo ngại trận động đất sẽ ảnh hưởng đến những cơ sở này. Gia đình chị Kiều Anh cũng có một bé gái đang học mẫu giáo phải nghỉ học.
Trong khi đó, theo anh Nam, hiện tại cả đất nước Thổ Nhĩ Kỳ hướng về khu vực bị thiên tai. “Ở Ankara, sau trận động đất thứ 2 lúc 13h24, một số cơ quan chính phủ đã đóng cửa cho nhân viên nghỉ. Tôi đang đi đón khách từ Istanbul xuống ở sân bay, nhưng từ đêm đến giờ rất nhiều chuyến bị hoãn, hủy”, anh nói.
Sau thảm họa, cộng đồng người Việt ở Thổ Nhĩ Kỳ đã nhanh chóng liên hệ và tìm kiếm những người bị ảnh hưởng. Chị Ngọc An nhận thấy cộng đồng người Việt ở Thổ Nhĩ Kỳ hỏi han nhau trên hội nhóm rất nhanh.
“Mọi người gần như đăng bài ngay lập tức sau khi vụ việc xảy ra. Họ cũng nói nếu mọi người cần thì liên hệ với admin (quản trị viên) của nhóm hoặc Đại sứ quán Việt Nam tại Thổ Nhĩ Kỳ để được trợ giúp”, chị cho hay.
Chị Kiều Anh cũng cho biết cộng đồng người Việt có “rất nhiều thành viên tốt bụng đang nỗ lực tìm kiếm những người bị ảnh hưởng để giúp đỡ”.
