Người phụ nữ giữ hồn tiếng Việt nơi xứ người

"Mẹ ơi, vì sao con phải học tiếng Việt?"

Đây không chỉ là câu hỏi của một đứa trẻ Việt Nam sống ở nước ngoài mà còn là nỗi trăn trở của bao phụ huynh Việt xa xứ. Họ, những bậc cha mẹ, ông bà, phải đối mặt với một thách thức lớn lao: làm sao để con cháu mình không quên mất tiếng mẹ đẻ và giữ gìn hồn cốt dân tộc nơi đất khách. Câu chuyện này không xa lạ với Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh, một người mẹ từng sống 17 năm ở Nga. Chị đã từng phải tự mình trả lời câu hỏi ấy, khi chính chị đứng trước nỗi lo sợ con mình không thể nói và hiểu tiếng Việt một cách thuần thục.

TS Nguyễn Thụy Anh đang giảng dạy cho các học sinh người Việt tại CHLB Đức. (Ảnh: NVCC)

"Tôi thậm chí còn trì hoãn việc cho con đến trường mầm non vì mong muốn con phải nói tốt tiếng Việt trước", chị chia sẻ với báo chí. Vì vậy, chị đã tạo ra một môi trường tiếng Việt tại nhà cho con mình, từ việc trò chuyện, đọc sách đến sáng tác thơ cho con. Những bài thơ mang âm hưởng đồng dao của chị đã trở thành món quà tinh thần quý giá cho các bé, đặc biệt là những em nhỏ sống xa quê hương.

Với sự kiên trì và sáng tạo, chị Nguyễn Thụy Anh không chỉ giúp con mình thông thạo tiếng Việt mà còn mở ra con đường cho nhiều thế hệ trẻ em Việt Nam ở nước ngoài tiếp cận tiếng mẹ đẻ một cách tự nhiên và vui vẻ.

Lan tỏa tình yêu tiếng Việt qua màn ảnh nhỏ

Ngày 31/3/2023, hơn 90 điểm cầu trên khắp thế giới đã chứng kiến lễ ra mắt chương trình dạy học tiếng Việt "Chào Tiếng Việt", do Ban Truyền hình Đối ngoại (VTV4) phối hợp với Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam sản xuất. Đây là bước đột phá không chỉ trong giảng dạy mà còn giúp nâng cao nhận thức và tình yêu tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh (phải) giúp độc giả tìm hiểu về truyện cổ Andersen. (Ảnh: Phi Yến)

Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh, người trực tiếp tham gia biên soạn bộ sách giáo khoa "Chào Tiếng Việt" và dẫn dắt chương trình, chia sẻ: “Chúng tôi muốn các em không chỉ học tiếng Việt, mà còn phải yêu tiếng Việt". Điều này được thực hiện qua các hoạt động tương tác như trò chơi, bài hát, câu chuyện, bài thơ và đồng dao.

Mỗi số phát sóng đều được xây dựng với các chủ đề gần gũi, tập trung vào các tình huống giao tiếp hàng ngày nhằm giúp trẻ dễ dàng sử dụng tiếng Việt một cách tự nhiên trong cuộc sống. Phần "Đất nước học" với những câu chuyện về văn hóa, lịch sử cũng là điểm nhấn giúp các em gắn kết hơn với nguồn cội.

Chương trình không chỉ giúp trẻ phát triển kỹ năng ngôn ngữ mà còn hình thành tình yêu sâu sắc với văn hóa Việt. Đây là một trong những bước tiến quan trọng để giữ gìn ngôn ngữ và bản sắc Việt trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài, đặc biệt là thế hệ sinh ra và lớn lên xa quê.

Trại hè tiếng Việt - nơi nuôi dưỡng hồn Việt

Câu chuyện về tình yêu tiếng Việt của Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh không dừng lại trên màn ảnh nhỏ. Trước đó, từ năm 2012, chị đã tổ chức trại hè tiếng Việt đầu tiên tại Ba Lan, với sự hỗ trợ của ông Lê Xuân Lâm, Hiệu trưởng trường tiếng Việt Lạc Long Quân. Đây là sáng kiến mang tính đột phá, giúp tạo ra một "cộng đồng nói tiếng Việt" cho trẻ em Việt Nam ở nước ngoài.

Ban đầu, trại hè chỉ có 30 em nhỏ đăng ký, nhưng đến ngày khai mạc, số lượng đã tăng lên đến 80. Các em không chỉ tham gia vào những hoạt động vui chơi và sáng tạo, mà còn được thực hành tiếng Việt qua những tình huống đời thực, giúp cải thiện kỹ năng giao tiếp. “Chúng tôi thấy rõ sự xúc động của nhiều bậc cha mẹ khi chứng kiến con mình hát những bài hát tiếng Việt và nói những câu tiếng Việt trọn vẹn”, Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh kể lại.

Với các hoạt động như kể chuyện, đóng tiểu phẩm, làm đồ thủ công và thi đấu thể thao, các em có cơ hội sử dụng tiếng Việt trong một môi trường tự nhiên và sáng tạo. Đây chính là cách học ngôn ngữ hiệu quả và bền vững nhất mà Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh đã áp dụng.

Kể từ đó, trại hè tiếng Việt đã trở thành hoạt động thường niên tại Ba Lan, Đức và nhiều quốc gia khác, thu hút sự tham gia của hàng trăm trẻ em và các gia đình Việt Nam ở nước ngoài. Mô hình này đã lan rộng và trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống cộng đồng người Việt xa quê, tạo nên những trải nghiệm không thể quên cho thế hệ trẻ.

Sứ mệnh chưa dừng lại

Khi trở về Việt Nam từ năm 2009, hành trình của Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh với việc lan tỏa tiếng Việt không ngừng phát triển. Dù trở lại quê hương, chị tiếp tục đồng hành với cộng đồng người Việt ở nước ngoài qua các dự án giáo dục tiếng Việt từ xa, đặc biệt là các trại hè tiếng Việt, các dự án trực tuyến và bộ sách giáo khoa "Chào Tiếng Việt".

Một trong những thành tựu lớn của chị là việc tạo ra các phương pháp giảng dạy đa dạng, từ trực tuyến đến thực hành tại trại hè, bảo đảm rằng học sinh dù ở bất kỳ đâu, vẫn có thể tiếp cận tiếng Việt một cách dễ dàng và vui vẻ. Chị luôn nhấn mạnh rằng giữ gìn tiếng Việt không chỉ là nhiệm vụ của một cá nhân, mà là trách nhiệm chung của cả cộng đồng người Việt, bao gồm gia đình, thầy cô và toàn thể xã hội.

Với tình yêu và đam mê không ngừng, Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh đang giúp nối dài sợi dây liên kết giữa các thế hệ trẻ Việt Nam trên toàn cầu với quê hương và văn hóa dân tộc. Những dự án của chị là minh chứng rõ ràng cho việc ngôn ngữ không chỉ là công cụ giao tiếp mà còn là biểu tượng của bản sắc, văn hóa và tình yêu dân tộc.