Với người dân Việt Nam, tục tảo mộ trước Tết Nguyên đán là nét đẹp văn hóa không thể thiếu, đây là cách để con cháu nhớ về tổ tiên và mong muốn gia tiên phù hộ cho con cháu sức khỏe, tài lộc. Vì thế gia đình nào bận mấy cũng cố gắng thu xếp thời gian tảo mộ cuối năm.
Theo ghi nhận, tại một nghĩa trang thuộc phường Kỳ Sơn (TP Hòa Bình), nhiều người dân đã mang theo lễ vật, thắp hương cúng bái tổ tiên, người thân đã mất. Do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 nên nhiều gia đình tranh thủ đi từ sớm.
Hơn 8h sáng, 15 người trong gia đình bà Phạm Thị Nghiêm ở đường Lê Thanh Nghị (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) sắp xếp đồ lễ, hoa quả, bánh chưng, vàng mã… di chuyển lên nghĩa trang.
Sau hơn một giờ ngồi xe, gia đình bà Nghiêm đã có mặt tại phần mộ của các cụ và người chồng của bà. "Một năm khoảng 3 lần vào dịp Tết Thanh minh, rằm tháng Bảy và dịp cuối năm là gia đình tôi lại tụ họp lên trên Lạc Hồng Viên để dọn dẹp, nhổ cỏ, thắp hương cho các cụ và chồng của tôi", bà Nghiêm chia sẻ.
"Hơn nửa năm nay dịch bệnh bùng phát, cứ cách ly suốt, chúng tôi không thể lên thăm bố mẹ được", bà Nghiêm nói và cho biết cuối năm, khi gia đình đã tiêm đủ vaccine, đảm bảo sức khỏe cho bản thân và mọi người bà sắp xếp lên sớm lau chùi bát hương, nhổ chân nhang... mời bố mẹ và chồng về ăn Tết.
Trong nghi thức tảo mộ ngày cuối năm người dân thường mang những sính lễ như: Vàng hương, hoa quả, bánh chưng, xôi, giò... đồng thời việc dọn dẹp, lau chùi hay phát quang cây cỏ dại quanh ngôi mộ thường được người dân thực hiện.
Còn gia đình ông Nguyễn Thanh Liêm ở phường Khương Mai (Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết: "Sáng sớm nay gia đình tôi đã lên thắp hương tại chùa Kim Sơn Lạc Hồng và bây giờ xuống phần mộ để thắp hương, mời bố mẹ về ăn Tết".
Sau khi viếng mộ gia tộc và mời người đã khuất về ăn Tết cùng với con cháu thì ông Liêm tin rằng các cụ "sống khôn chết thiêng" sẽ phù hộ, độ trì cho con cháu một năm mới dồi dào sức khỏe, mọi việc như ý, gặp mọi điều may mắn.
Trao đổi với phóng viên, đại đức Thích Trí Thịnh, Phó Trưởng ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Hòa Bình, Trụ trì chùa Kim Sơn Lạc Hồng cho biết, tục tảo mộ đối với người Việt đã có từ rất lâu. Hàng năm khi Tết đến xuân về các gia đình về nơi mộ phần dòng tộc của mình ở quê hoặc ở nơi nào đó có người thân đã được an táng để thực hiện việc này.
"Tại đây con cháu sẽ dọn dẹp, sửa sang lại mộ phần, quét dọn, phát cỏ cây, sơn sửa lại sau thời gian dài không lên thăm. Tục tảo mộ thể hiện tấm lòng hiếu thảo của con cháu khi trở về quê hương hay các nơi an táng sau thời gian dài đi làm ăn hoặc không về được.
Nhân dịp đó, mọi người quây quần, sum họp để thực hiện nghi thức, nghi lễ tảo mộ. Nghi thức đó để mời tổ tiên ông bà, những người đã khuất về với con cháu vui xuân đón Tết, đó là ý nghĩa của ngày đi tảo mộ mà người dân Việt đã có phong tục này rất lâu", đại đức Thích Trí Thịnh chia sẻ.
Năm nay do ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19, đại đức Thích Trí Thịnh khuyến cáo người dân khi đến nơi công cộng, đông người thực hiện nghiêm quy tắc 5K để đảm bảo an toàn cho bản thân, cộng đồng. Đó cũng là phần việc, trách nhiệm của mỗi người, góp phần đẩy lùi dịch bệnh, khi làm việc đó, bản thân cũng được an lành.
