Tình cảnh tương tự phổ biến ở các nước châu Âu khác. Hóa đơn điện và gas tăng cao dẫn đến mức sống giảm xuống. Các nhà chức trách buộc phải tiết kiệm chi phí chiếu sáng cho ngày lễ và tổ chức các hội chợ Giáng sinh truyền thống.
Giáng sinh trong bóng tối
Theo một cuộc khảo sát do tổ chức từ thiện quốc tế The Salvation Army thực hiện, “67% người Anh đang lo lắng về việc liệu họ có đủ khả năng chi trả cho bữa tối Giáng sinh năm nay hay không do cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt”.
Nghiên cứu lưu ý rằng nếu các chi phí không lường trước phát sinh vào đêm trước lễ kỷ niệm, cho dù đó là sửa xe hay một số thiết bị điện, thì 38% số người được hỏi sẽ từ chối một bữa ăn lễ hội. Trong khi 14% số người được hỏi khác sẽ không thể mua quà cho trẻ em vào dịp Giáng sinh.
Đặc biệt, tình hình trong nước vào đêm trước ngày lễ gây ra mối quan tâm lớn nhất đối với những người Anh trên 65 tuổi sống ở phía đông nước Anh.
Nhà nghiên cứu Dean Pallant của Salvation Army cho biết: “Nếu có quá nhiều người lo lắng rằng họ sẽ không đủ khả năng chi trả cho một trong những bữa tối quan trọng nhất trong năm, điều đó có nghĩa là nguy cơ nghèo đói đang đến gần”.
Theo ông Pallant, Giáng sinh sắp tới sẽ là một trong những dịp khó khăn nhất trong lịch sử đất nước. Vì vậy, bắt đầu từ tháng 10, người Anh đã giảm 10% mức tiêu thụ điện và gas do khủng hoảng năng lượng. Đồng thời, lưu ý rằng tình hình chỉ có thể xấu đi hơn nữa.
Trước đó, nhà điều hành hệ thống năng lượng lớn nhất của Vương quốc Anh National Grid đã trình bày một kế hoạch khẩn cấp, theo đó đất nước có thể mất điện một cách có hệ thống trong 3 giờ.
Một kịch bản như vậy có thể xảy ra trong trường hợp nguồn cung cấp khí đốt của Nga ngừng cung cấp và bắt đầu một mùa đông lạnh giá.
Cơ quan quản lý năng lượng Ofgem của Anh cũng đưa ra một dự báo ảm đạm. Đại diện của Ofgem tin rằng trong bối cảnh khủng hoảng năng lượng, nước này có nguy cơ thiếu khí đốt, do đó một số nhà máy điện chạy bằng khí đốt có thể bị phá sản.
Do giá điện tăng chóng mặt ở Anh dẫn đến tình trạng không có tiền cho các công trình chiếu sáng, trang trí lễ hội và tổ chức các chợ Giáng sinh truyền thống ở Glasgow, Leeds và Southampton. Chiếu sáng trong các ngày lễ và các sự kiện Giáng sinh khác cũng đã bị hủy bỏ trên toàn quốc.
Trong khi đó, lạm phát hàng năm ở Anh tăng nhanh đến mức kỷ lục. Theo Văn phòng Thống kê Quốc gia Anh (ONS), giá trong tháng ở nước này tăng so với trong năm. Vì vậy, trong tháng 10, lạm phát cao hơn 11,1% so với năm 2021.
Chi tiêu điện của các hộ gia đình ở Anh đã tăng 24,3% từ tháng 9 đến tháng 10. Ngoài ra, tháng trước người Anh đã trả nhiều hơn 88,9% cho điện và khí đốt so với tháng 10 năm ngoái.
Châu Âu tắt bớt đèn
Các nước châu Âu khác cũng đang cố gắng tiết kiệm tiền, nhưng họ không có ý định từ bỏ lễ Giáng sinh.
Ông Marc-Antoine Jamet, Giám đốc Ủy ban quản lý đại lộ Champs-Élysées cho biết: “Chúng ta phải tổ chức lễ Giáng sinh ngay cả trong những thời điểm khó khăn này - bất chấp tình hình quốc tế và những gì đang xảy ra ở châu Âu”.
Tuy nhiên, nhà chức trách quyết định tắt đèn trang trí ngày lễ sớm hơn thường lệ lúc 23h45 chứ không phải lúc 2 giờ sáng như trước đây. Ngoài ra, đèn chiếu sáng sẽ được gỡ bỏ vào ngày 2/1, sớm hơn một tuần so với thường lệ.
Các nhà chức trách Pháp đang đưa ra nhiều biện pháp khác nhau để tiết kiệm điện. Ở các thành phố của Pháp, máy điều nhiệt trong bể bơi, phòng tập thể dục và những nơi công cộng khác bị tắt vào ban đêm. Bên cạnh đó, ở một số vùng, đèn công cộng thậm chí không hoạt động vào ban đêm. Đèn trên tháp Eiffel tắt lúc 23h45 chứ không phải lúc một giờ sáng như trước đây.
Ở các nước châu Âu khác, các nhà chức trách cũng đang phải đối mặt với một tình thế tiến thoái lưỡng nan khi làm thế nào để tiết kiệm điện để đoàn kết với những công dân phải trả hóa đơn tiện ích khổng lồ nhưng vẫn đón Giáng sinh.
Ở một số thành phố châu Âu, các quan chức đang hạn chế số giờ chiếu sáng trong ngày lễ, một số người đang chuyển sang sử dụng đèn Led tiết kiệm năng lượng hơn hoặc các nguồn năng lượng tái tạo.
Tại một trong những thành phố của Italy nằm ở Lombardy, bóng đèn trên cây thông Noel sẽ sáng lên nếu người qua đường đang đạp xe. Cách thắp sáng cây thông Noel tương tự đã được áp dụng ở một trong các quận của Budapest.
Italy sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất
Các chuyên gia của Economist tính toán rằng nếu mùa đông diễn ra bình thường và người châu Âu từ chối sưởi ấm vì giá cao thì 147 nghìn người có thể chết trên lục địa này.
Với sự khởi đầu của sương giá nghiêm trọng số người bị ảnh hưởng có thể lên tới 335 nghìn người. Ngay cả khi mùa đông ôn hòa, 79.000 người vẫn có thể chết vì lạnh.
“Cuộc khủng hoảng năng lượng nổ ra khi châu Âu, vốn phụ thuộc nhiều vào khí đốt của Nga, áp đặt các biện pháp trừng phạt cứng rắn đối với hoạt động xuất khẩu năng lượng của nước này. Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế phương Tây: lạm phát đạt mức kỷ lục trong những thập kỷ gần đây, chủ yếu do giá năng lượng tăng mạnh. Do đó, những người hưu trí và những công dân thu nhập thấp phải đối mặt với sự lựa chọn: ăn trong mùa đông này hay sưởi ấm nhà của họ”, Economist viết.
Theo Economist, các phương tiện truyền thông thường đưa tin về những công dân chết trong thời tiết nắng nóng, nhưng nhiệt độ lạnh bắt đầu nguy hiểm hơn nhiều đối với cơ thể. Từ tháng 12 đến tháng 2, số người châu Âu chết mỗi tuần nhiều hơn 21% so với từ tháng 6 đến tháng 8.
Các chuyên gia của Economist tin rằng số người chết nhiều nhất ở châu Âu trong mùa đông này sẽ là ở Italy. Hóa đơn tiền điện đã tăng gấp đôi kể từ năm 2020 và nước này là nơi sinh sống của một lượng lớn người lớn tuổi. Trong khi, Phần Lan và Estonia, Anh và Pháp cũng có thể bị ảnh hưởng nặng nề.
Thanh Bình (lược dịch)
