Tại sao, người béo phì dễ mắc các bệnh ung thư?
Theo Hiệp hội ung thư Mỹ, béo phì là nguyên nhân thứ hai gây ung thư sau hút thuốc lá. Thống kê của tổ chức này cho thấy, hàng năm có khoảng 1,7 triệu người Mỹ được chẩn đoán ung thư, trong số đó có 40% trường hợp có liên quan với các dấu hiệu thừa cân, béo phì.
Tại Anh, cứ 20 người được chẩn đoán ung thư thì có một người bị béo phì.
Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chứng minh thừa cân và béo phì liên quan đến nhiều loại ung thư thường gặp bao gồm: Ung thư vú (ở phụ nữ sau mãn kinh), đại trực tràng, tử cung, thận, tụy, thực quản, gan, đường mật, buồng trứng, u tủy, màng não...
Lý giải nguyên nhân tại sao người thừa cân, béo phì lại dễ gây ung thư, BS.CKI Nguyễn Anh Tuấn, Khoa Xạ trị - Xạ phẫu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết chất béo trong cơ thể có hai chức năng chính là dự trữ năng lượng để liên tục lan truyền thông tin và chỉ dẫn đến phần còn lại của cơ thể. Những thông tin này có thể ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng tế bào, phản ứng hóa học trong tế bào và chu kỳ sinh sản của cơ thể.
Khi có quá nhiều chất béo trong cơ thể, những tín hiệu được truyền đi xung quanh cơ thể có thể gây ra các rối loạn, là nguồn gốc gây ung thư.
Theo bác sĩ Tuấn, đã có nhiều nghiên cứu xác định được khá nhiều cơ chế gây ra ung thư do béo phì, trong đó có 3 cơ chế chính.
Thứ nhất là quá trình viêm. Khi có nhiều tế bào mỡ trong cơ thể, các tế bào miễn dịch chuyên biệt tăng tiết cytokine, từ đó thúc đẩy quá trình viêm mạn tính, làm cho các tế bào phân chia nhanh hơn.
Tình trạng này xảy ra trong một thời gian dài có thể gây ra tổn thương DNA dẫn đến ung thư.
Thứ hai là hormone tăng trưởng. Theo bác sĩ Tuấn, có nhiều chất béo trong cơ thể có thể làm tăng lượng insulin và các yếu tố tăng trưởng khác giống như insulin-1 (IGF-1). Tình trạng này được gọi là hyperinsulinemia hoặc kháng insulin, tiền đề của bệnh tiểu đường type 2. Mức độ cao insulin và IGF-1 làm cho các tế bào phân chia thường xuyên hơn. Điều này có thể thúc đẩy sự phát triển của ung thư đại tràng, thận, tuyến tiền liệt và nội mạc tử cung.
Thứ ba là hormon giới tính - sau thời kỳ mãn kinh. Mô mỡ trong cơ thể tạo ra lượng estrogen dư thừa. Estrogen do tế bào mỡ tạo ra có thể làm cho tế bào phân chia nhanh hơn ở vú và nội mạc tử cung, làm tăng nguy cơ gây đột biến các tế bào và ung thư.
Thói quen tốt cho người béo phì
Theo bác sĩ Nguyễn Văn Tiến, Trưởng khoa Ngoại 1, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, ung thư là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên thế giới. Nhiều công trình nghiên cứu đã cho thấy, những thay đổi đơn giản về lối sống, như tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, có thể ngăn ngừa được 30-50% các loại ung thư.
Theo đó, người thừa cân, béo phì nếu giảm được cân nặng có thể làm giảm nguy cơ mắc ung thư. Để làm được điều này, họ cần hạn chế hay tránh các thực phẩm làm tăng nồng độ insulin, như thực phẩm giàu tinh bột tinh chế và đường.
Để kiểm soát cân nặng, họ cần chuyển từ ăn thực phẩm chứa nhiều năng lượng sang ăn nhiều rau, trái cây, thịt nạc, ngũ cốc nguyên hạt. Cần hạn chế thực phẩm và đồ uống có nhiều đường.
Cần bỏ thuốc lá, uống ít rượu bia.
Ngoài ra, họ cần phải có lối sống lành mạnh, tích cực, tăng cường vận động: đi bộ, chơi thể thao, lao động chân tay... Nếu không có nhiều thời gian, bạn cũng cần tập thể dục ít nhất 3 lần mỗi tuần, mỗi lần ít nhất 30 phút.
