Một nghiên cứu mới đã kết thúc cuộc tranh cãi về việc xe điện không sạch hơn nhiều so với xe đốt trong. Theo tài liệu trên, trong suốt vòng đời của một chiếc xe điện - từ khai thác các vật liệu cần thiết để chế tạo ra nó cho đến khi được tái chế thì xe điện gây ít hiệu ứng nhà kính hơn so với chiếc xe chạy bằng khí đốt. Điều đó đúng trên toàn cầu, cho dù xe điện ở châu Âu, nơi chủ yếu sử dụng năng lượng tái tạo hay ở Ấn Độ, nơi vẫn phụ thuộc nhiều vào than đá.
Nhiên liệu hóa thạch và khủng hoảng khí hậu toàn cầu
Nhiên liệu hóa thạch là tác nhân lớn dẫn đến cuộc khủng hoảng khí hậu. Vì vậy, các chính phủ từ Mỹ đến Liên minh Châu Âu đã đề xuất cấm bán xe hơi chạy xăng bắt đầu từ năm 2035. Nhưng vẫn có những người khẳng định rằng xe điện không sạch như mọi người nghĩ và thực tế, nhiên liệu hóa thạch vẫn chiếm ưu thế trong ngành năng lượng ở hầu hết các nơi.
"Khá nhiều cuộc vận động hành lang trong ngành công nghiệp ô tô đưa ra lập luận rằng xe điện không hề xanh, sạch nếu tính đến hoạt động sản xuất điện và pin. Chúng tôi đang có những đánh giá nhằm xác thực lập luận trên", Georg Bieker, thành viên của nhóm nghiên cứu phi lợi nhuận thuộc Hội đồng Quốc tế về Giao thông Sạch ICCT cho biết. Phân tích từ ICCT cho thấy những lập luận đó không chính xác trong trung và dài hạn.
Báo cáo đã lấy số liệu từ lượng khí thải ước tính từ dòng xe điện 4 chỗ được bán ra vào năm 2021 ở Ấn Độ, Trung Quốc, Mỹ hoặc châu Âu – những nơi chiếm 70% doanh số xe điện trên toàn cầu và là các công ty sản xuất thuộc các khu vực trên cũng là nhà phân phối xe điện trên toàn thế giới. Số liệu chỉ ra lượng khí thải trong suốt thời gian sử dụng của một chiếc xe điện ở châu Âu thấp hơn từ 66 đến 69% so với một chiếc xe chạy xăng. Ở Mỹ, một chiếc xe điện phát sinh lượng khí thải ít hơn từ 60 đến 68%. Xe điện của Trung Quốc ít hơn từ 37 đến 45%. Còn ở Ấn Độ, con số này là 19 đến 34%.
Nghiên cứu cũng giả định xe được đăng ký vào năm 2021 sẽ hoạt động trong khoảng 18 năm. Bên cạnh đó, các tác giả đã đưa ra một loạt các mức cắt giảm khí thải theo từng khu vực bằng cách xem xét chính sách năng lượng hiện hành của các quốc gia, cũng như dựa trên các dự báo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế về thị trường năng lượng sẽ biến đổi như thế nào khi các chính sách khí hậu mới được thông qua. Nhưng việc dự đoán mọi thứ sẽ thay đổi cụ thể như thế nào là điều bất khả thi. Ví dụ ở Mỹ, dù tổng thống Joe Biden đã đặt mục tiêu đạt 100% năng lượng sạch vào năm 2035 - nhưng điều đó cần được Quốc hội thông qua để có thể thành hiện thực. Nghiên cứu cũng không tính đến các tác động môi trường khác mà trong quá trình sản xuất và lắp ráp ô tô có thể tạo ra như hoạt động khai thác và chất thải công nghiệp.
Trên thực tế, việc chế tạo xe điện vẫn tạo ra nhiều khí thải carbon hơn một chút so với việc chế tạo một chiếc xe truyền thống. Tái chế pin từ các xe điện hỏng có thể làm giảm phần nào lượng khí thải trong quy trình sản xuất. Tuy nhiên, sau khi chạy được một năm hoặc lâu hơn thì xe điện sẽ có tổng lượng khí thải cacbon ít hơn hẳn so với xe chạy xăng, Georg Bieker cho biết. Điều này là lý do khiến cho xe điện trở thành một lựa chọn tốt hơn cho môi trường so với các dòng xe chạy xăng và dầu khi nhìn về dài hạn.
"Chúng tôi kêu gọi cả thế giới cùng hành động nếu muốn thoát khỏi kỉ nguyên động cơ đốt trong"
Bieker hy vọng những phát hiện trong báo cáo của ICCT sẽ giúp chính phủ các nước sẽ đưa ra quyết định sáng suốt hơn vì tương lai của ngành giao thông vận tải. Các chuyên gia khí hậu đang gấp rút vận động các quốc gia mau chóng cắt giảm lượng khí thải nhà kính xuống gần bằng 0 vào giữa thế kỷ 21 để tránh những tác động tồi tệ nhất của hiện tượng nóng lên toàn cầu. Xe điện là một trong những yếu tố cần thiết để đạt được mục tiêu đó.
Các dòng xe hybrid cũng phải cắt giảm sản lượng nếu muốn tiến đến mục tiêu trên vì chúng không đạt yêu cầu về lượng khí thải. Báo cáo cũng khuyến nghị các nước không nên cấp phép sản xuất mới phương tiện dùng động cơ đốt trong từ năm 2030. Bieker cũng nói thêm: "Bất kỳ loại xe dùng động cơ đốt nào cũng khiến việc đạt được mục tiêu giảm thiểu khí nhà kính trở nên khó khăn".
Chí Tôn
