Nghệ sĩ, Nhà giáo nhân dân Thái Thị Liên là mẹ của NSND Đặng Thái Sơn, NSND Trần Thu Hà và KTS. Trần Thanh Bình.
NSND Trần Thu Hà xác nhận với PV Dân trí - mẹ của cô - Nghệ sĩ, Nhà giáo nhân dân Thái Thị Liên đã qua đời vào 9 giờ 45 phút ngày 31/1 (tức mùng 10 tháng Giêng) tại nhà riêng ở Hà Nội, hưởng thọ 106 tuổi.
NSND Trần Thu Hà cho biết, sức khỏe của Nhà giáo Nhân dân Thái Thị Liên đã bắt đầu yếu đi nhiều từ trước Tết Nguyên Đán.
Vài năm gần đây, NSND Đặng Thái Sơn về nước nhiều hơn để được gần mẹ. Tết Nguyên đán năm 2022, ông đã có kỳ nghỉ dài bên mẹ và gia đình. Đó cũng là lần đầu tiên ông ăn Tết Âm lịch ở Việt Nam sau 40 năm sống xa Tổ quốc.
Năm nay, NSND Đặng Thái Sơn cũng đã về Việt Nam đón giáng sinh và Tết Dương lịch cùng với mẹ.
Nhà giáo nhân dân Thái Thị Liên biểu diễn Piano tại buổi lễ kỷ niệm 60 năm thành lập Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam (Ảnh: TL).
Nhà giáo nhân dân Thái Thị Liên sinh ngày 4/8/1918 tại Chợ Lớn, TPHCM trong một gia đình đại trí thức. Cha của bà là kỹ sư Thái Văn Lân, một trong những kỹ sư điện đầu tiên của Việt Nam tốt nghiệp tại Pháp.
Anh trai của bà là luật sư Thái Văn Lung, hoạt động cách mạng, hi sinh năm 1946 và tên ông được đặt cho một con đường giữa trung tâm TPHCM.
Chị gái của bà là nghệ sĩ Thái Thị Lang, nhà soạn nhạc nữ đầu tiên của Việt Nam, nghệ sĩ piano Việt Nam đầu tiên tốt nghiệp Nhạc viện Paris và từng lưu diễn khắp thế giới.
Nghệ sĩ, Nhà giáo nhân dân Thái Thị Liên hoạt động cách mạng từ sớm, ở trong nước và cả nước ngoài.
Thời gian hoạt động bên Pháp, bà còn đại diện cho Việt Nam dự và phát biểu tại Hội nghị Phụ nữ thế giới ở châu Phi.
Bà là giảng viên piano đầu tiên của trường âm nhạc Việt Nam. Bà chính là người thầy dạy đầu tiên và cũng là người truyền đam mê âm nhạc cho hai con là NSND Trần Thu Hà và NSND Đặng Thái Sơn.
NSND Đặng Thái Sơn và mẹ - Nhà giáo nhân dân Thái Thị Liên trong dịp giáng sinh 2022 (Ảnh: Facebook Đặng Thái Sơn).
Nghệ sĩ Thái Thị Liên sang Pháp du học năm 1946 và lấy chồng là nhà cách mạng Trần Ngọc Danh - em ruột Tổng Bí thư Trần Phú. Năm 1948, ông Trần Ngọc Danh được phân công nhiệm vụ là đại sứ Việt Nam đầu tiên tại Tiệp Khắc, bà Liên cũng đi theo chồng.
Năm 1951, trong nước chiến tranh diễn ra rất ác liệt. Từ Tiệp Khắc, bà lại theo chồng về thẳng Việt Bắc, tham gia vào cuộc chiến đấu gian khổ với các đồng chí của mình. Không may chồng bà mất vì bệnh ở Việt Bắc, để lại cho bà hai người con Trần Thu Hà và Trần Thanh Bình.
Sau khi chồng mất một thời gian, bà lấy nhạc sĩ, nhà thơ nổi tiếng Đặng Đình Hưng - chính trị viên Đoàn Ca múa nhân dân Trung ương khi hai người cùng hoạt động ở Việt Bắc, và sinh ra NSND Đặng Thái Sơn.
Không chỉ những đóng góp ở chiến khu, sau hòa bình 1954, bà Thái Thị Liên là một trong bảy người thầy đầu tiên lập ra Trường Âm nhạc Việt Nam năm 1956 (sau này là Nhạc viện Hà Nội và ngày nay là Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam). Bà làm trưởng khoa piano nên những lứa học sinh piano đầu tiên đều là học trò của bà.
Các con bà là NSND Đặng Thái Sơn, NSND Trần Thu Hà và kiến trúc sư Trần Thanh Bình cũng là những nhân vật làm rạng danh nước nhà. Với những đóng góp của mình, bà được phong tặng Nhà giáo nhân dân.
Ở tuổi 105, bà vừa vượt qua COVID-19 và thỉnh thoảng vẫn ngồi đàn, một hình ảnh từng gây xúc động với khán giả.
