Mới đây, nghệ sĩ Quyền Linh bức xúc cho rằng, anh bị một số cá nhân cắt ghép hình ảnh để quảng cáo sai sự thật thuốc và các loại thực phẩm chức năng. Nam nghệ sĩ mong cơ quan chức năng vào cuộc xử lý triệt để.
Nghệ sĩ Quyền Linh lên tiếng khi bị lợi dụng hình ảnh để bán thuốc (Ảnh: Chụp màn hình).
Việc sao Việt bị lợi dụng hình ảnh, tên tuổi để quảng cáo bán hàng không phải hiếm trong showbiz.
Đặc biệt, những ngôi sao càng nổi tiếng, hay những gương mặt đang hút truyền thông càng dễ trở thành nạn nhân để các đối tượng sử dụng trái phép hình ảnh với mục đích thương mại.
Có thể kể đến như: NSND Lan Hương, ca sĩ Mỹ Linh, MC Lại Văn Sâm, danh hài Chiến Thắng, nghệ sĩ Hoài Linh, Hoa hậu H'Hen Niê, diễn viên Bảo Thanh… Nhiều nghệ sĩ cho hay, bản thân họ cũng bất ngờ khi thấy hình ảnh mình cầm một sản phẩm quảng cáo trên mạng mà "không biết đầu đuôi thế nào"?
NSND Lan Hương cho biết, nhiều nhãn hàng nghệ sĩ không hề ký hợp đồng nhưng đã tự ý sử dụng hình ảnh (Ảnh: Nhân vật cung cấp).
Bất ngờ vì hình ảnh bản thân bị cắt ghép tràn trên mạng
Chia sẻ với Dân trí, NSND Lan Hương "Bông" cho biết, chị đã nhiều lần lên mạng xã hội nói về việc mình bị một số nhãn hàng lợi dụng hình ảnh để quảng cáo. Những nhãn hàng này chủ yếu là những sản phẩm không nguồn gốc và có "hành tung" rất mờ ám.
"Hiện tại, tôi cũng bị nhiều nhãn hàng dùng hình ảnh không xin phép. Như trước kia tôi có Live stream (quay video trực tiếp - PV) quảng cáo cho một sản phẩm xóa bọng mắt, giờ lại đang bị một nhãn hiệu khác lấy hình của mình về PR cho họ. Bên nhãn hàng tôi quảng cáo cũng xử lý nhưng chưa được, vì ở trên mạng nên rất khó kiểm soát.
Hay năm ngoái tôi có ký hợp đồng PR 1 tháng cho 1 loại hương thắp nhưng Tết vừa rồi, tôi vẫn thấy họ dùng hình ảnh của mình. Tôi có hỏi thì họ xin lỗi xong block (chặn trang cá nhân - PV) tôi luôn nhưng vẫn dùng hình ảnh để quảng cáo", NSND Lan Hương cho hay.
"Mẹ chồng ghê gớm" của phim truyền hình cho biết thêm, chị là người cẩn thận, khi nhận quảng cáo bất cứ sản phẩm nào, chị đều phải dùng thử, phải trải nghiệm một thời gian, xem chất lượng ra sao thì mới nhận lời.
Vợ nghệ sĩ Đỗ Kỷ thẳng thắn: "Nhiều người nói, bà Lan Hương giàu lắm, vì nghĩ tôi nhận quảng cáo nhiều sản phẩm, nhưng họ đâu biết rằng, có rất nhiều thứ tôi bị cắt ghép hình ảnh mà mình có biết đâu?
Bỗng một ngày có người báo mới biết mình xuất hiện ở chỗ nào, cầm sản phẩm kia. Nên bây giờ đi quay sản phẩm, tôi không dám cầm chính diện sản phẩm, vì sợ ngày mai lại bị cắt ghép đang cầm một thứ gì đó mà mình không biết".
NSND Lan Hương chia sẻ thêm, cứ phản ứng một nhãn hàng dùng hình ảnh trái phép, hôm sau lại có những nhãn hàng khác đưa hình ảnh của chị lên để PR sản phẩm.
Có lần, một khán giả yêu mến chị là luật sư đã giúp chị làm hồ sơ để gửi lên cơ quan công an. Tuy nhiên, thông qua một người bạn, phía nhãn hàng đã gửi tiền vào tài khoản của chị mà chị không biết thông tin để chuyển lại nên "hòa cả làng". Một thời gian sau thì nhãn hàng này bị bên quản lý thị trường phạt vì kinh doanh không có nguồn gốc xuất xứ.
"Nghệ sĩ thì nghề chính là làm nghệ thuật, ở tuổi này rồi mà "dây dưa" đến việc ồn ào thì chán lắm. Tôi không quá chạy theo để làm quảng cáo chuyên nghiệp. Quảng cáo chỉ để vui thôi, đôi khi cả nể, người này nhờ, người kia cần hỗ trợ thì mình giúp. Nếu nhờ đến luật sư thì cần thời gian và rất nhiều công sức nên nếu họ xin lỗi và gỡ hình ảnh đi là được", NSND Lan Hương bộc bạch.
Danh hài Chiến Thắng cho biết, nghệ sĩ đôi khi vì cả nể, sợ mất thời gian nên cũng chưa làm đến cùng với những đơn vị lợi dụng hình ảnh của mình (Ảnh: Nghệ sĩ cung cấp).
Danh hài Chiến Thắng thì cho hay, nhiều nghệ sĩ vô tình bị cắt ghép hình ảnh mà chỉ dám kêu "ối giời", như vào nhà người quen, gia chủ rủ chụp ảnh cùng, rồi bảo cầm cái này, cái kia lên hình cho đẹp, rồi hôm sau thấy mình và sản phẩm trên fecebook để quảng cáo cho nhãn hàng.
"Mỗi một người có thể lập nhiều facebook nên họ bị báo cáo tài khoản này, lại lập tài khoản khác. Có điều khoản để có thể kiện các đơn vị sử dụng hình ảnh trái phép, tuy nhiên, các sự việc của nhiều nghệ sĩ chưa cần đến các biện pháp mạnh hơn, bởi chỉ đưa sự việc lên mạng xã hội là hình ảnh đã bị gỡ rồi", nghệ sĩ Chiến Thắng cho hay.
Nghệ sĩ phải tự cứu mình?
Chia sẻ với Dân trí, chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long cho hay, nếu nói việc dùng hình ảnh nghệ sĩ không xin phép tiếp diễn là do… nghệ sĩ chưa quyết liệt thì tội họ quá.
Theo ông Long, hàng ngày, mọi người đi làm, vẫn thấy hình ảnh một số nhân vật nổi tiếng, các chính trị gia ở nước ngoài hay hình của Đàm Vĩnh Hưng, Sơn Tùng M-TP… được treo ở các tiệm cắt tóc, cửa hàng chụp ảnh, cửa hàng áo cưới… Những hình ảnh này chỉ khác nhau về quy mô với những trang facebook bán hàng.
"Việc bán hàng trên các nền tảng ở mạng xã hội có tính ẩn danh rất cao. Có những nhãn hàng phải đăng ký, công bố, xin phép đầy đủ theo các quy định kinh doanh thì họ không dám làm bậy, nhưng có những công ty quảng cáo hoành tráng, xuất xứ từ nước nọ, nước kia nhưng thật ra là ảo hết.
Khi quảng cáo trên mạng, họ chỉ cho người tiêu dùng một đường link hoặc trò chuyện qua inbox, khách hàng chỉ cần ghi địa chỉ là hàng chuyển về. Vì thế, nghệ sĩ có báo cáo, thậm chí yêu cầu Facebook hay Tiktok xóa, xong họ lại lập trang khác, và họ lại tiếp tục vòng xoáy lạm dụng hình ảnh của nghệ sĩ như vậy", chuyên gia Nguyễn Ngọc Long nếu quan điểm.
Danh hài Chiến Thắng cho biết, để hạn chế việc bị lợi dụng hình ảnh quảng cáo, nghệ sĩ không nên cả nể, nếu bị dùng thông tin, hình ảnh chưa có sự đồng ý, cần làm ráo riết. Cần báo cho các cơ quan chức năng nếu bị các sản phẩm lạm dùng hình ảnh của mình. Không chỉ có nghệ sĩ mà người dân nếu bị dùng các hình ảnh trái phép, cũng cần lên tiếng để bảo vệ mình.
Nói về giải pháp bị dùng hình ảnh không xin phép, chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long cho hay, pháp luật chỉ xử lý được những người chính danh "có tóc", chứ những người "trọc đầu" thì rất khó. Vì họ dùng các tài khoản mạng xã hội giả, vơ được "một mớ" xong rồi bỏ. Vậy nên nghệ sĩ phải tự "cứu mình".
"Nghệ sĩ phải sử dụng công cụ bảo vệ bản quyền trên Internet, những nghệ sĩ tham gia vào MCN (đối tác nội dung - PV) của Youtube, Facebook, Tiktok… thì đơn vị này sẽ có 1 cơ chế để bảo vệ bản quyền hình ảnh, danh tiếng của nghệ sĩ trên các nền tảng ấy.
Còn các nghệ sĩ hoạt động tự do cũng có thể tìm hiểu về các cơ chế bảo vệ bản quyền như trên để bảo vệ hình ảnh của mình tốt hơn.
Thêm nữa, nghệ sĩ và ê-kip của mình phải tự đi học điều luật của các nền tảng, và các công cụ như report là tính năng báo cáo các hành vi xấu, vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng trên mạng xã hội để giải quyết sự việc nhanh nhất có thể. Việc kêu gào hay kiện tụng thì rất lâu, rất khó và không giải quyết được bản chất vấn đề", ông Long chia sẻ.
