Ảnh hưởng của cơn bão Noru khiến Nghệ An mưa rền. Phòng xét xử vốn ít có sự hiện diện của niềm vui, càng trở nên thê lương. Ai cũng nói khẽ và dường như ít nói hơn hẳn, tiếng thở dài cũng cố nén, có lẽ đều thấy nặng nề vì bầu không khí quá u sầu tại phòng xử án.
Sáng, mẹ bảo em Thức - cậu em trai kế Chinh, hôm nay không phải đến trường, cả nhà sẽ xuống thành phố. "Hôm nay tòa xử vụ án của bố", mẹ chỉ nói ngắn gọn vậy.
Cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An thể hiện, chiều 28/2, Lữ Văn Cả (37 tuổi, trú tại xã Châu Tiến, huyện Quỳ Hợp, Nghệ An) - bố của Chinh đi mua ma túy sử dụng thì gặp một nhóm bạn nghiện. Cả bọn kéo đến nhà một người bán ma túy ở huyện bên.
Lữ Văn Cả "dốc" sạch túi được 1,6 triệu đồng để "góp" mua ma túy. Trên đường về, cả nhóm bị cơ quan chức năng phát hiện, bắt giữ. Lữ Văn Cả và nhóm bạn nghiện bị truy tố về tội "Tàng trữ trái phép chất ma túy".
Thực ra, đây không phải là lần đầu tiên bố Chinh đối mặt lao lý. Năm 2017, Lữ Văn Cả bị Tòa án nhân dân huyện Quế Phong (Nghệ An) tuyên phạt 30 tháng tù về tội "Tàng trữ trái phép chất ma túy". Cuối năm 2019, Cả mãn hạn tù, về nhà nhưng lại tiếp tục tái nghiện.
Trong khi mẹ vào phòng xét xử, Chinh bế em Ngọc Hà và trông chừng cu Thức. Chinh đã nghỉ học được 2 năm. "Cháu học dốt lắm", chàng trai 16 tuổi nhưng bé xíu, gầy gò, lí nhí trả lời, mắt hầu như không rời cô em gái 9 tháng tuổi đang bế trong tay.
Cu Thức năm nay 13 tuổi, bé như trẻ lên 7. Ba anh em kéo nhau ra cầu thang chơi. Tiếng cười khanh khách của Ngọc Hà phá vỡ không khí tĩnh lặng, nặng nề của khu phòng xử án khiến Chinh lo lắng. Cậu vội vã bế em đi xuống cầu thang.
"Nhà cháu ở trên bản, bố bị bắt đến nay là 7 tháng rồi. Hồi đó em Ngọc Hà mới được 2 tháng", Chinh bắt đầu kể về gia đình mình. Chinh chỉ biết bố bị bắt vì liên quan đến ma túy, còn cụ thể thế nào cậu cũng không rõ.
"Hồi ở nhà, bố đi làm quặng, mẹ trông em Hà. Bố bị bắt thì cháu với em Thức trông em cho mẹ đi làm quặng, hôm nào mẹ mệt thì cháu đi thay", Chinh kể, giọng nhỏ dần. Cậu pha sữa, nấu cháo, bón cho em ăn một cách thành thục. Thỉnh thoảng em quấy, khóc mãi không dỗ được, cậu đành... mặc kệ, để em khóc chán thì thôi.
Quê Chinh vốn có nghề khai thác quặng thiếc. Công việc nặng nhọc, nguy hiểm nhưng bù lại mức thu nhập cũng khá. Cũng bởi nặng nhọc nên nhiều phu thiếc tìm đến ma túy để "lấy lại sức", Lữ Văn Cả - bố của Chinh ở trong số đó.
Chinh không cho rằng việc mình nghỉ học giữa chừng là do nghèo hay do bố nghiện ma túy nên không có tiền. Cậu không thích việc học, và quan trọng hơn là học không tốt. Cậu thích đi làm quặng, kiếm tiền nhanh hơn.
"Cháu bé thế có làm nổi không?", đáp lại câu hỏi, Chinh kể: "Cháu đi cùng các bác, các chú trong bản. Việc làm thì nhẹ hơn nhưng tiền thì chia đều như nhau. Có lẽ các bác, các chú thương nên chia như thế. Làm quặng cũng có hôm nhiều, hôm ít. Nhiều thì được vài triệu, chia ra mỗi người cũng được 500 nghìn đồng, ít thì vài ba trăm nghìn".
Chinh chưa từng nghĩ tới việc quay lại trường. Cậu bé Thức - em Chinh, đang học lớp 8, cũng chẳng mấy mặn mà với chữ nghĩa...
Tòa nghỉ nghị án, Chinh bế em Hà tới gần cửa, thập thò nhìn vào trong phòng xét xử. Lữ Văn Cả thấy con, đưa tay vẫy vẫy nhưng con bé dường như thấy lạ, khóc váng lên. "Bố bị bắt khi con bé mới 2 tháng tuổi, làm gì đã nhớ được mặt bố", người cô ruột giải thích.
Chinh vội vàng bế em quay ra, dỗ dành, cưng nựng. "Em buồn ngủ rồi", Chinh nói rồi bảo em Thức lục túi đồ lấy bình sữa. Cậu xoa xoa bình sữa trong tay, bảo vẫn còn ấm rồi cho em uống. Có sữa, cô bé Hà nín khóc, vừa uống sữa vừa nô đùa với anh. Uống hết bình sữa, con bé lại tỉnh như sáo.
Chinh lại bế em tới gần cửa, ngó vào phía trong. Tòa tuyên án. Bố Chinh lọt thỏm giữa các đồng phạm, chỉ có chỏm tóc bạc trắng phía trước trán dễ nhận biết. Người mua nhiều ma túy nhất bị tuyên phạt 16 năm tù, còn bố Chinh và một người nữa lĩnh mức án 8 năm. Đôi mắt Chinh đỏ hoe, mặc kệ em Hà đang cười toe toét với em Thức mặt mếu phía sau.
8 năm, quãng thời gian quá dài với cậu bé 16 tuổi phải thay bố gánh vác gia đình. Ma túy, những bãi quặng đỏ ngầu và thất học như bóng mây đen đang kéo đến, phủ lên cuộc đời 3 đứa trẻ nơi bản nghèo...