“Pháo đài kiên cố” của Nga
Kể từ khi các lực lượng Nga rút khỏi thành phố Kherson vào đầu tháng 11/2022 và di chuyển về phía bờ Đông sông Dnieper, họ đã nỗ lực củng cố tuyến phòng thủ trong khu vực, vốn là cửa ngõ dẫn tới Bán đảo Crimea. Bờ Đông sông Dnieper hiện giờ đã trở thành “pháo đài kiên cố” của quân đội Nga.
“Việc lập tuyến phòng thủ cho thấy các chỉ huy quân đội Nga coi khả năng các lực lượng Ukraine vượt sông để tiến hành cuộc phản công là một mối đe dọa nghiêm trọng”, Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Washington nhận định. Tuy nhiên, báo cáo của viện này không dự đoán liệu Ukraine có cố gắng tiến hành chiến dịch đổ bộ vượt sông đầy nguy hiểm trong thời gian tới hay không.
Theo hình ảnh vệ tinh do Viện Nghiên cứu Chiến tranh công bố, hàng chục nút phòng thủ đã xuất hiện, ngăn chặn các huyết mạch giao thông chính nhằm chống lại cuộc tấn công từ phía Tây.
Tuyến phòng thủ đầu tiên được thiết lập dọc theo con sông Dnieper và trên bờ Biển Đen tại khu vực Mũi Kinburn. Tuyến phòng thủ thứ hai nằm trên các con đường chính E-58, T2206 và P-57. Tuyến phòng thủ thứ 3 và thứ 4 đang được xây dựng phía sau 2 tuyến đầu tiên, để bảo vệ trực tiếp bán đảo Crimea.
Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh, Nga không xây dựng các tuyến phòng thủ liền mạch kéo dài hàng trăm km, mà chủ yếu lập những nút cơ bản. Các nút phòng phủ thường nằm dọc theo tuyến đường hậu cần và có thể trở thành lối đi duy nhất cho các phương tiện có bánh trong 3 đến 4 tháng tới. Chúng chủ yếu là chiến hào và công sự chống tăng, được các trung đội, thậm chí đại đội canh gác. Địa hình phía trước mỗi nút phòng thủ được đặt mìn dày đặc.
Việc công phá những tuyến phòng thủ như vậy trong mùa Đông là hoạt động cực kỳ khó khăn và có thể gây ra nhiều rủi ro cho quân đội Ukraine. Sông Dnieper được coi là chướng ngại vật tự nhiên lớn nhất đối với cả Nga lẫn Ukraine và các nỗ lực vượt sông thường khiến quân đội đối mặt với nguy cơ hứng chịu hỏa lực ồ ạt của đối phương. Các nhà phân tích cho rằng, để thực hiện hoạt động này, các bên cần phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đặc biệt là sự phối hợp tốt giữa đơn vị tiến công và đơn vị bắc cầu.
Nga bắt đầu xây dựng một loạt vị trí phòng thủ ở phía Đông Kherson vào tháng 10/2022. Hình ảnh vệ tinh được chụp vào ngày 15/11 - 4 ngày sau khi lực lượng Ukraine tiến vào thành phố Kherson, cho thấy rất nhiều khối bê tông hình kim tự tháp được đặt cạnh các chiến hào. Ngoài ra, Moscow cũng nỗ lực bảo vệ các tuyến đường hậu cần quan trọng.
Ukraine tìm kiếm điểm yếu của Nga
Trong khi đó, Ukraine tiết lộ rất ít thông tin về hoạt động quân sự của nước này ở phía Nam kể từ khi giành quyền kiểm soát Kherson. Người phát ngôn của Bộ Chỉ huy quân sự miền nam Ukraine Natalia Humeniuk hồi đầu tuần này cho biết, Ukraine đang thực hiện chiến dịch chiếm lại Mũi Kinburn – một khu vực ở cửa sông Dnieper. Một số nguồn tin cho biết, Ukraine cũng đang thăm dò các lỗ hổng trong những tuyến phòng thủ mới của Nga.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh nhận định: “Các công sự dã chiến của Nga ở phía Đông Kherson được tối ưu hóa để phòng thủ trước các cuộc tấn công dọc theo các tuyến đường chính”. Theo đánh giá của viện này, các chiến hào và bẫy xe tăng đang mọc lên khắp khu vực tả ngạn sông Dniepe, nhưng những công sự không tạo thành hàng dài liền mạch. Chúng chủ yếu được bố trí ở những con đường chính chạy về phía Nam từ sông Dnipro đến Bán đảo Crimea.
Hiện Ukraine đang bước vào thời điểm đầu Đông với thời tiết lạnh giá và ẩm ướt khiến các con đường trở nên lầy lội – không phải điều kiện lý tưởng cho một cuộc tấn công đổ bộ. Nhưng mặt đất sẽ cứng hơn khi nhiệt độ tiếp tục giảm trong những tuần tới và đây có thể là thời điểm thích hợp cho Kiev để hành động
Các nhà phân tích của ISW nhận định, mặc dù các công sự của Nga có thể hữu ích trong trường hợp Nga bị tấn công dọc theo các tuyến liên lạc, nhưng chúng sẽ khó cản bước quân đội Ukraine nếu họ di chuyển theo các con đường ngách nhỏ, hoặc đường mòn.
Rà soát hình ảnh vệ tinh, các chuyên gia của ISW đã xác định được nhiều công trình đào đắp mới của Nga ở rìa phía đông của Bán đảo Kinburn - nằm ở nút giao thông hàng hải quan trọng dẫn đến các thành phố cảng Mykolaiv và Kherson. Những công sự mới này sẽ khiến Ukraine gặp khó khăn khi di chuyển theo hướng Đông từ Kinburm.
Tuy vậy, tuyến phòng thủ của Nga ở khu vực biên giới giữa Kherson và Zaporizhzhia lại khá mỏng. Điều đó cho thấy, Nga đang hạ thấp nguy cơ Ukraine phát động cuộc tấn công theo trục này. Tuy nhiên, cũng không loại trừ khả năng Nga đang lên kế hoạch phòng thủ di động, di chuyển từ phòng tuyến này sang phòng tuyến khác, đi trước các lực lượng Ukraine và khiến đối phương chịu tổn thất lớn nếu họ muốn tiến thêm dù chỉ là vài km trên chiến trường./.
