Ngày 15/4, Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) cho biết cơ quan này đang tìm cách đưa những mẫu đất đá do tàu thám hiểm Perseverance thu thập trên Sao Hỏa về Trái Đất sớm hơn và với chi phí thấp hơn dự tính.
Nỗ lực này được đưa ra khi NASA đang vấp phải chỉ trích vì vượt quá ngân sách.
NASA và Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) đã lên kế hoạch hạ cánh một tàu vũ trụ quanh miệng núi lửa Jezero, nơi tàu thăm dò Perseverance đã dành nhiều năm để tìm kiếm dấu hiệu sự sống của vi sinh vật cổ đại có thể đã tồn tại hàng tỷ năm trước khi Sao Hỏa ấm hơn và ẩm ướt hơn ngày nay.
Một số mẫu đất đá do tàu Perseverance thu thập sẽ được một tên lửa phóng lên quỹ đạo, sau đó một tàu vũ trụ khác sẽ tiếp nhận và đưa về Trái Đất.
Tuy nhiên, cuộc thanh tra do một hội đồng đánh giá độc lập tiến hành gần đây cho thấy sứ mệnh Sao Hỏa này của NASA được xây dựng “với dự toán ngân sách và lịch trình không thực tế ngay từ đầu” và việc triển khai vụ phóng tàu lên Sao Hỏa theo kế hoạch là không khả thi.
Các chuyên gia cũng nhận thấy tổng kinh phí cho sứ mệnh này có thể lên tới 11 tỷ USD, gần gấp đôi con số mà NASA dự tính.
Giám đốc NASA Bill Nelson cho rằng mức kinh phí 11 tỷ USD là quá cao và thời hạn đặt ra để đưa được các mẫu đất đá về Trái Đất trước năm 2040 là quá lâu và không thể chấp nhận. Do đó, NASA đang có kế hoạch kêu gọi các ý tưởng mới từ ngành công nghiệp vũ trụ nhằm đẩy nhanh tiến độ của sứ mệnh và giảm chi phí.
Ông Nelson cũng cho biết NASA đang đứng trước những rào cản về ngân sách từ Quốc hội, cụ thể là thỏa thuận trần nợ đạt được vào năm ngoái, buộc cơ quan này phải giảm mức đề xuất kinh phí cho năm 2025 thấp hơn 2 tỷ USD.
Chuyên gia Nicky Fox của NASA cho biết: “Để đẩy nhanh tiến độ, chúng tôi có thể phải giảm số lượng mẫu đất đá” nhưng không nêu con số cụ thể.
NASA cũng đang đứng trước sức ép từ sứ mệnh Thiên Vấn-3 của Trung Quốc, mang đất đá Sao Hỏa về Trái Đất, dự kiến triển khai vào khoảng năm 2030./.
