3 sai lầm trong sinh hoạt có thể gây nên sốc nhiệt
Trong điều kiện thời tiết nắng nóng như hiện nay ngoài những người phải hoạt động ngoài trời có nguy cơ sốc nhiệt, ngay cả những trường hợp khi đi ngoài nắng về nhà hoàn toàn có thể xảy ra tình trạng này vì những sai lầm trong thói quen, sinh hoạt hàng ngày.
Bác sĩ Trần Anh Thắng - PGĐ Trung tâm cấp cứu 115 Hà Nội cho biết trong cuộc sống hàng ngày, đôi khi những thói quen đơn giản cũng gây ra hiện tượng sốc nhiệt.
Đi ngoài trời về ngồi ngay phòng điều hòa:
Nhiều người khi di chuyển ngoài nắng nóng về hay có thói quen vào phòng điều hòa ngay cho mát, hoặc ngược lại đang trong phòng điều hòa lại đi ra môi trường nóng. Điều này làm cơ thể không kịp thích ứng, gây hiện tượng sốc nhiệt. Để tránh tình trạng này, khi ở ngoài trời nắng nóng về, bạn nên nghỉ ngơi nơi thoáng mát trước khi vào phòng có điều hòa.
Vừa đi nóng về người dân không nên vào ngay phòng điều hòa để tránh sốc nhiệt. Ảnh minh họa.
Tắm nước lạnh sau khi làm việc, vận động ngoài trời:
Sau khi lao động hay chơi thể thao xong, nhiều người thích tắm nước lạnh ngay để làm mát cơ thể. Hành động này có thể làm thân nhiệt thay đổi đột ngột, dẫn tới những mối nguy khó lường… Do đó, bạn tuyệt đối không tắm nước lạnh ngay khi vừa vận động thể lực xong khi thời tiết nắng nóng.
Vào ngay xe ô tô để dưới trời nắng:
Xe để ngoài trời - nơi có ánh nắng trực tiếp chiếu vào có thể có sự chênh lệnh nhiệt độ trong và ngoài xe rất lớn. Nếu bạn vào xe ngay có thể gặp nguy cơ bị ngạt, sốc nhiệt, nhất là người già và trẻ nhỏ.
Để phòng sốc nhiệt, nên để ô tô nơi bóng râm, có phương tiện che chắn ánh nắng. Trước khi sử dụng xe, nên mở cửa trước để cân bằng nhiệt độ trong xe ô tô và ngoài trời. Nên tắt điều hòa trước khi chuẩn bị xuống xe ô tô, dừng hành trình di chuyển.
Thanh niên trẻ khỏe cũng có nguy cơ sốc nhiệt
PGS.TS Nguyễn Văn Chi - Phụ trách Trung tâm Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, sốc nhiệt là tình trạng nhiệt độ cơ thể tăng cao đến mức gây tổn thương đến hệ thống thần kinh trung ương và các mô khác, đặc biệt khi nhiệt độ cơ thể đạt mức 40°C hoặc cao hơn.
Theo PGS Chi, bình thường cơ thể con người có cơ chế điều hòa thân nhiệt để giữ cho nhiệt độ cơ thể ở mức cân bằng, quanh 37 độ C. Trong thời tiết nắng nóng, cơ thể chúng ta vừa sinh ra nhiệt trong quá trình hoạt động, vừa hấp thụ nhiệt từ môi trường nên nguy cơ tăng thân nhiệt do ở lâu nơi nắng nóng là rất cao.
“Khi nhiệt độ cơ thể tăng lên, cơ thể chúng ta sẽ thực hiện các cơ chế để điều tiết giữ thân nhiệt như thở nhanh, giãn mạch dưới da, toát mồ hôi, ức chế quá trình sinh nhiệt trong cơ thể,... Tuy nhiên, nếu ở trong môi trường nắng nóng kéo dài, các cơ chế đó sẽ không còn hiệu quả, khi nhiệt độ tăng lên trên 41 độ C kéo dài, nó sẽ làm ảnh hưởng đến các chức năng của các cơ quan quan trọng như não, tim, phổi, thận và đặc biệt khi nhiệt độ tăng quá cao, các hoạt động chuyển hóa trong cơ thể sẽ rối loạn nghiêm trọng, dẫn đến hôn mê, co giật”, PGS Chi chia sẻ.
PGS Chi cho biết ngay cả thanh niên trẻ khỏe cũng có nguy cơ bị sốc nhiệt nếu không được trang bị kiến thức tốt. Ảnh: Thế Anh.
Theo PGS Chi, các đối tượng có nguy cơ cao nhất đối với sốc nhiệt là những người phải làm việc ngoài trời như nông dân trên cánh đồng, công nhân trên lò cao, vận động viên thi đấu, luyện tập dưới điều kiện nắng nóng…
Đặc biệt, trong giai đoạn này, nhiều nhân viên y tế vừa phải chiến đấu với dịch COVID-19 trong thời tiết nắng nóng, vừa phải mặc những bộ quần áo chống dịch, lại không được bật điều hòa, khiến nhiệt độ cơ thể tăng cao, dẫn tới say nắng, sốc nhiệt.
Sốc nhiệt có thể xảy ra với bất kỳ ai nhưng trẻ nhỏ và người lớn tuổi có nguy cơ cao gặp phải tình trạng này. Thanh thiếu niên khỏe mạnh có tham gia tập luyện thể thao hoặc tắm nắng dưới nhiệt độ nóng cũng có nguy cơ bị sốc nhiệt.
Thông thường, những người trẻ, khỏe không nhận thấy được các triệu chứng ban đầu của sốc nhiệt cũng như không mấy chú tâm đến chúng, hoặc họ có thể cảm thấy ngại khi than phiền về cảm thấy khó chịu trong quá trình luyện tập thể thao.
Dấu hiệu bị sốc nhiệt
PGS.TS Nguyễn Văn Chi cho biết dấu hiệu đầu tiên là vã mồ hôi khi cơ thể phản ứng tỏa nhiệt. Nhiệt độ tăng dần đến khi cơ thể không giải phóng được khiến bệnh nhân kiệt sức và ngất xỉu.
Ngoài ra, sốc nhiệt cũng có một số triệu chứng khác như:
- Đau đầu;
- Chóng mặt và choáng váng;
- Da đỏ, nóng và khô;
- Yếu cơ hoặc chuột rút;
- Buồn nôn và ói mửa;
- Nhịp tim nhanh;
- Thở nhanh, thở nông.
Nếu nặng hơn bệnh nhân sẽ có những biểu hiện thay đổi hành vi như nhầm lẫn, mất phương hướng hoặc loạng choạng, thậm chí co giật, mất ý thức, hôn mê…
Vã mồ hôi, đau đầu là dấu hiệu cảnh báo bị sốc nhiệt. Ảnh minh họa.
Phòng sốc nhiệt, phải làm sao?
Trong những ngày nắng nóng, nhiều người vẫn phải làm việc ngoài trời như nông dân, công nhân xây dựng, những người phải di chuyển trên đường. Nếu phải ở lâu ở ngoài trời, cố gắng tránh 11 giờ trưa đến 15 giờ chiều - là thời điểm cường độ nắng nóng cao nhất.
Mỗi người cần có các biện pháp bảo vệ cơ thể như mặc quần áo bảo hộ lao động chống nắng, làm thông thoáng, che chắn, khi làm việc ngoài trời. Đặc biệt cần uống đủ nước để phòng mất nước.
Nếu phải lưu thông trên đường thì cần đội mũ nón, che ô, mặc đồ chống nắng. Người lao động ngoài trời ngoài việc có đầy đủ phương tiện dụng cụ chống nắng, thỉnh thoảng nên vào chỗ mát tạm nghỉ 10 - 15 phút để cơ thể hạ nhiệt và uống thêm nước. Trung bình một người nên uống từ 2,5 -3 lít nước/ngày trong những ngày nắng nóng
Cách sơ cứu khi gặp người bị sốc nhiệt
PGS Nguyễn Văn Chi khuyến cáo, khi phát hiện nạn nhân bị sốc nhiệt hoặc say nắng, việc cần làm đầu tiên là sơ cứu: Nhanh chóng chuyển bệnh nhân ra khỏi khu vực nắng nóng, đưa vào nơi mát, cởi bớt quần áo, dùng các biện pháp hạ nhiệt bằng quạt, lau khăn ẩm nước mát toàn thân,…
Nếu bệnh nhân tỉnh cho uống nước mát để bù nước, cố gắng hạ thân nhiệt cho họ rồi nhanh chóng gọi cấp cứu 115 hoặc bố trí phương tiện phù hợp đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để các bác sỹ có thể khám, đánh giá toàn trạng, hạ sốt, truyền dịch.
|
