Mùa mưa tới, cẩn trọng với rắn độc tấn công

Cha mẹ chủ quan

Mới đây, Bệnh viện Sản - nhi Phú Yên - cho hay 2h30 ngày 16/5, bệnh viện này đã tiếp nhận bé N.N. (45 tháng tuổi, ở xã Phước Tân, huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên) nhập viện với tình trạng lơ mơ, khó thở, có dấu hiệu ngưng thở. Bệnh viện phải can thiệp đặt nội khí quản ngay cho bé.

Theo thông tin gia đình cung cấp, khoảng 0h ngày 16/5, khi bé T. đang ngủ trong nhà thì bị một con rắn bò vào cắn. Biết đó là rắn độc, gia đình đưa cháu đến Trung tâm Y tế huyện Sơn Hòa cấp cứu ngay trong đêm và sau đó được chuyển viện lên tuyến tỉnh.

Từ hình ảnh do người nhà bé chụp lại, bệnh viện xác định đó là rắn cạp nia, một loại rắn rất độc.

Ông Phạm Văn Minh - giám đốc Bệnh viện Sản - nhi Phú Yên - cho biết tại đây lẫn Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Yên đều không có huyết thanh kháng nọc rắn cạp nia.

"Chúng tôi liên lạc với cả 2 bệnh viện Nhi đồng 1, Nhi đồng 2 ở TP.HCM, nhưng trong đó cũng không có huyết thanh kháng nọc độc loại rắn này, vì vậy không chuyển viện cho bé được" - BS Minh nói.

Sau gần 1 tuần nằm viện, tình trạng bé T. quá xấu, được gia đình xin đưa về nhà.

Trường hợp khác, gần đây Bệnh viện Nhi trung ương, đã tiếp nhận cấp cứu cho bé trai 13 tuổi bị rắn độc cắn.

Người nhà cho biết, con trai rất thích nuôi động vật và thỉnh thoảng tìm hiểu về các loài động vật trên mạng. Trước khi nhập viện 2 tuần, trẻ giấu người nhà tự đặt mua trên mạng 3 con rắn lục về nhà nuôi. Khi thay chuồng cho rắn, bé bị rắn cắn vào ngón tay trỏ. Sau tai nạn, gia đình đưa trẻ đến Bệnh viện Nhi trung ương cấp cứu.

TS.BS Lê Ngọc Duy - trưởng khoa cấp cứu chống độc, Bệnh viện Nhi trung ương - cho biết: "Bé trai nhập viện trong tình trạng tỉnh nhưng mệt, bàn tay phải sưng nề, thâm tím và chảy máu ngón trỏ, đau nhức… Qua thăm khám, bác sĩ biết được bé trai bị rắn lục đuôi đỏ cắn, một trong những loài rắn cực độc mà cậu bé đang giữ làm vật nuôi.

Các bác sĩ điều trị bằng truyền huyết thanh kháng nọc rắn lục, chống viêm và kháng sinh phòng nhiễm trùng vết thương… Sau 1 ngày điều trị, sức khỏe bé đang dần ổn định. Dự kiến trẻ có thể xuất viện trong vài ngày tới".

Cẩn trọng với các loại rắn cực độc

Bác sĩ Nguyễn Minh Tiến – phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng TP – cho biết trừ một số loài rắn có nọc độc gọi là rắn độc, còn lại đa số rắn thường không nguy hiểm gọi là rắn lành. Điều cần thiết là phải nhận dạng loại rắn đó là rắn gì để kịp thời thông báo cho nhân viên y tế để điều trị bằng kháng huyết thanh phù hợp.

Rắn độc có 2 họ bao gồm: họ rắn hổ (rắn hổ đất, hổ chúa, hổ mèo, cạp nong, cạp nia) và họ rắn lục (rắn lục xanh, chàm quạp).

Quan sát nhanh vết cắn giúp ích cho việc xác định có phải bị rắn độc cắn hay không bằng các dấu hiệu: sưng nhiều, đau nhức nhiều ở chỗ bị cắn, vết cắn có 2 dấu răng nọc

Đối với rắn họ lục: Dấu hiệu tại chỗ là sưng, bầm, hoại tử và da phồng rộp chứa đầy dịch, xuất huyết da.

Rắn họ hổ có dấu hiệu tại chỗ ít và dấu hiệu toàn thân: chóng mặt, buồn nôn, khó thở, yếu liệt chi.

Bác sĩ Tiến cho biết bất cứ trường hợp nào bị rắn cắn, ngay cả khi xác định là rắn lành đều cần theo dõi sát như là một trường hợp rắn độc cắn, ít nhất là trong 6 giờ đầu. Đặc biệt khi bị rắn độc cắn hoặc nghi ngờ rắn độc cắn, cần thực hiện các biện pháp sơ cứu ngay và nhanh chóng đưa nạn nhân tới cơ sở y tế.

Cách sơ cứu như sau:

- Cho nạn nhân nằm yên, trấn an họ.

- Bất động và đặt nơi bị cắn thấp hơn so với tim để hạn chế hấp thu nọc độc.

- Rửa sạch vết thương bằng xà bông và nước.

- Phủ lên vết cắn bằng gạc mát để giảm đau, sưng.

- Băng thun hoặc vải sạch lên vết thương và phía trên vết thương.

- Nhanh chóng đưa nạn nhân tới cơ sở y tế để nơi đây xác định loại rắn cắn và chích huyết thanh kháng nọc phù hợp.

Những việc nên tránh

- Không nên garô phía trên vết thương vì có thể gây hoại tứ chi.

- Không rạch, nặn hút vết thương để lấy nọc ra do hiện nay không thấy hiệu quả mà gây chảy máu, nhiễm trùng và tăng hấp thu nọc độc.

- Không đắp lá cây không rõ loại lên vết thương vì có thể gây hoại tử nhiễm trùng nặng thêm vết cắn.

Phòng ngừa bằng cách:

- Mang giày cao ống và mặc quần dài phủ ra ngoài giày là cách tốt nhất khi đi trên cỏ rậm hoặc vùng có nhiều rắn.

- Tìm hiểu các loại rắn độc, nhận dạng qua hình dạng và nơi sinh sống.

- Phát hoang rộng xung quanh nhà.

Theo tìm hiểu thì hiện nay tại các bệnh viện tại TP.HCM, một số các loại huyết thanh kháng nọc độc rắn như: cạp nia, hổ chúa đã hết. Theo các bác sĩ việc điều trị các trường hợp bị rắn cắn tùy thuộc vào giai đoạn nhập viện, độc đố khi đi vào người. Huyết thanh sẽ tăng khả năng điều trị và mang lại hiệu quả tốt hơn.