Bao bọc và che chở cho con là bản năng tự nhiên của mỗi bậc cha mẹ, xuất phát từ tình yêu thương và mong muốn con được an toàn, hạnh phúc. Tuy nhiên, trong hành trình nuôi dạy con cái, việc bao bọc và bảo vệ con quá mức lại có thể mang đến những hệ quả không mong muốn. Đây là một trong những sai lầm phổ biến mà nhiều bậc phụ huynh vô tình mắc phải, không những làm mất đi nhiều cơ hội để trẻ phát triển toàn diện mà còn gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sự hình thành nhân cách và khả năng sống tự lập của trẻ.
Trước hết, việc bao bọc quá mức làm giảm khả năng tự lập của trẻ. Một trong những kỹ năng quan trọng nhất mà trẻ cần được rèn luyện từ nhỏ là khả năng tự chăm sóc bản thân và tự đưa ra quyết định. Khi cha mẹ làm thay mọi việc, từ việc nhỏ như buộc dây giày, dọn dẹp đồ chơi cho đến những quyết định lớn hơn như chọn trường học hay nghề nghiệp, trẻ sẽ không có cơ hội học cách đối mặt với các vấn đề của mình. Điều này dẫn đến việc trẻ thiếu tự tin và trở nên phụ thuộc vào cha mẹ trong mọi tình huống. Một đứa trẻ không biết cách tự lập sẽ gặp khó khăn lớn khi bước vào đời, đặc biệt khi đối mặt với những thử thách thực tế.
Thứ hai, bao bọc quá mức khiến trẻ sợ thất bại. Trong cuộc sống, thất bại là một phần không thể tránh khỏi và là bài học quan trọng giúp con người trưởng thành. Tuy nhiên, khi cha mẹ luôn bảo vệ và tránh để con gặp phải bất kỳ rủi ro nào, trẻ sẽ không được học cách đối mặt với thất bại. Thay vì hiểu rằng thất bại là cơ hội để học hỏi, trẻ có thể cảm thấy sợ hãi, tự ti hoặc thậm chí tránh né mọi tình huống có khả năng dẫn đến thất bại. Điều này làm hạn chế khả năng phát triển sự kiên trì, lòng dũng cảm và kỹ năng giải quyết vấn đề - những phẩm chất cần thiết để thành công trong cuộc sống.Thứ ba, sự bảo vệ quá mức còn ảnh hưởng tiêu cực đến kỹ năng xã hội của trẻ. Trong môi trường xã hội, trẻ cần học cách giao tiếp, xử lý xung đột và xây dựng mối quan hệ. Nếu cha mẹ luôn can thiệp hoặc làm thay con trong mọi tình huống, trẻ sẽ không có cơ hội tự mình trải nghiệm và rèn luyện các kỹ năng xã hội này. Điều này có thể khiến trẻ trở nên rụt rè, thiếu tự tin trong giao tiếp hoặc không biết cách ứng xử trong các tình huống phức tạp.
Ngoài ra, bao bọc quá mức có thể khiến trẻ thiếu trách nhiệm và cảm giác về hậu quả của hành động. Khi cha mẹ luôn “dọn dẹp” những sai lầm của con, trẻ không cảm nhận được hậu quả tự nhiên từ những quyết định hoặc hành vi của mình. Ví dụ, nếu trẻ làm vỡ một món đồ và cha mẹ lập tức thay thế mà không giải thích hoặc yêu cầu trẻ chịu trách nhiệm, trẻ sẽ không hiểu được giá trị của sự cẩn thận và trách nhiệm.
Để tránh những hậu quả tiêu cực này, cha mẹ cần thay đổi cách tiếp cận trong việc nuôi dạy con cái. Thay vì bảo vệ quá mức, hãy để trẻ tự trải nghiệm và học hỏi từ cuộc sống. Điều này không có nghĩa là cha mẹ bỏ mặc con mà là hướng dẫn và hỗ trợ con khi cần thiết. Hãy tạo điều kiện để trẻ tự làm những việc phù hợp với độ tuổi và khả năng của mình, từ việc nhỏ như tự sắp xếp cặp sách, tự chuẩn bị bữa ăn đơn giản, đến việc lớn hơn như tự giải quyết mâu thuẫn với bạn bè hoặc tự lập kế hoạch học tập. Khi trẻ mắc lỗi hoặc gặp thất bại, hãy coi đó là cơ hội để dạy trẻ cách rút kinh nghiệm và cải thiện.
Cha mẹ cũng nên khuyến khích con đối mặt với thử thách thay vì né tránh. Hãy để trẻ hiểu rằng thất bại không phải là dấu chấm hết mà là một phần của quá trình học hỏi. Bằng cách này, trẻ sẽ phát triển được sự kiên nhẫn, lòng dũng cảm và khả năng giải quyết vấn đề. Đồng thời, việc cho phép trẻ tự chịu trách nhiệm về hành động của mình sẽ giúp trẻ nhận thức được giá trị của sự độc lập và ý thức trách nhiệm.
Mặc dù việc bao bọc và bảo vệ con cái xuất phát từ tình yêu thương, nhưng nếu làm quá mức, nó có thể gây hại nhiều hơn là có lợi. Để con trưởng thành và thành công, cha mẹ cần học cách lùi lại, trao quyền tự chủ cho con và để con tự khám phá thế giới xung quanh. Điều này không chỉ giúp trẻ phát triển kỹ năng sống mà còn xây dựng nền tảng vững chắc cho sự tự tin, trách nhiệm và khả năng thích nghi trong tương lai.
Theo Đời sống pháp luật
