Những tháng đầu tiên của cuộc chiến là vô cùng bi thảm đối với Liên Xô. Đến cuối tháng 6/1941, khi tình hình cực kỳ khó khăn xảy ra trên các mặt trận, ban lãnh đạo đất nước nhận thấy rõ ràng rằng ngày máy bay địch xuất hiện trên bầu trời Moscow không còn xa.
Biết được mong muốn điên cuồng của Hitler là tiếp cận Điện Kremlin, chính phủ Liên Xô đã quyết định (do không thể sơ tán) thực hiện các biện pháp để ngụy trang Điện Kremlin.
Ngày 26/6/1941, chỉ huy của Điện Kremlin Nikolai Spiridonov đã gửi một bản ghi nhớ cho Hội đồng nhân dân. Trong tài liệu, chỉ huy đề xuất không chỉ ngụy trang Điện Kremlin và các vật thể có ý nghĩa lịch sử nhất của thành phố, mà còn tạo ra một cảnh quan hoàn toàn mới, buộc máy bay địch phải mất phương hướng trên mặt đất.
Spiridonov đề xuất hai phương án rõ ràng nhất để bảo vệ thành phố. Việc đầu tiên là sơn các tòa nhà Kremlin, loại bỏ các cây thánh giá bằng màu đen trên mái vòm của các nhà thờ và thánh đường.
Lựa chọn thứ hai, phức tạp hơn liên quan đến việc xây dựng các khối thành phố giả xung quanh Điện Kremlin ở trung tâm Moscow, tạo ra những cây cầu giả và các vật thể khác trên sông Moscow.
Nhưng làm thế nào để che giấu những tòa tháp khổng lồ, dòng sông, đa giác của pháo đài Kremlin? Từ trên không, rất khó để nhận ra một vật thể như vậy.
Tuy nhiên, vấn đề đã được giải quyết. Nếu không thể tự ngụy trang Điện Kremlin, thì họ quyết định sửa đổi toàn bộ cảnh quan xung quanh thành phố.
Các đồ trang trí bắt chước các tòa nhà thành phố đã được lắp đặt xung quanh Vườn Alexander dọc theo chu vi bên ngoài. Những mảnh vỡ của những ngôi nhà bình thường được xây dựng trên các bức tường của Điện Kremlin, và cửa sổ và cửa ra vào của các tòa nhà thành phố được sơn trên tường.
Một cây cầu giả được xây dựng gần tháp Tainitskaya của điện Kremlin. Khó khăn nhất là với các ngôi sao Điện Kremlin. Chúng được bao phủ bởi các hộp gỗ.
Lãnh thổ của Điện Kremlin và các khu vực xung quanh nó được treo những tấm bảng trang trí nhiều đường phố và ngõ hẻm của thế kỷ 19 được vẽ trên đó. Công việc được thực hiện tốt đến nỗi ngay cả những người dân bản địa, từng ở trung tâm, cũng không thể nhận ra quê hương.
Điện Kremlin đã bị ẩn, nhưng bên cạnh đó, nhiều tòa nhà mang tính bước ngoặt vẫn còn trong thành phố, cả về mặt lịch sử và chính trị. Chúng cũng hoàn toàn có thể nhìn thấy từ trên không và phải được ngụy trang.
Trước hết là tượng đài V.I. Lenin: Phần nền của tượng đài được gia cố bằng bê tông loại cao nhất và dầm thép. Sau đó, một tòa nhà thành phố hai tầng được xây dựng trên lăng, bề ngoài trông rất giống một nhà kho. Đáng chú ý là việc ngụy trang lăng mộ được chỉ huy bởi người tạo ra nó, kiến trúc sư A. Shchusev.
Công việc đã thành công. Trong chiến tranh, không một quả đạn nào bắn trúng tượng đài của nhà lãnh đạo của giai cấp vô sản thế giới. Ngoài tượng đài, người ta quyết định ngụy trang khách sạn "Moscow", tòa nhà của Hội đồng Nhân dân Liên Xô, Thư viện Lenin, nhà hát của Hồng quân, Nhà hát Bolshoi và khúc quanh của sông Moscow.
Nước Nga phải tri ân những kiến trúc sư và những người thợ sáng tạo của thủ đô. Những đại diện tốt nhất đã được huy động để tạo ra một Moscow mờ ảo. Với mục đích này, Ủy ban Quốc phòng Nhà nước đã thành lập một tổ chức chuyên trách nhiệm vụ ngụy trang.
Trong khuôn khổ của tổ chức này, nghệ sĩ chính của Nhà hát Bolshoi Fyodor Fedorovsky, kiến trúc sư trưởng của Metrostroy và Metroproekt Alexei Demushkin, học giả Boris Iofan đã làm việc để che đậy các đồ vật quan trọng ở Moscow.
Hơn nữa, tại Học viện Kiến trúc, theo lệnh của chính phủ, đã được thành lập một xưởng ngụy trang và thiết kế trung tâm do Karo Halabyan đứng đầu.
Xưởng ngụy trang đã hoàn thành 116 dự án bảo vệ các tòa nhà ở Moscow. Rất nhiều công trình quan trọng đã được che giấu như: điện Kremlin, nhà máy quốc phòng, kho chứa dầu, nhà máy nước và cầu thành phố...
Nguồn tài chính và nhân lực khổng lồ đã được phân bổ để ngụy trang thành phố, thậm chí một hoạt động sản xuất vật liệu ngụy trang đặc biệt đã được tổ chức. Kênh thoát nước và một số đường phố trung tâm được lợp bằng mái ván ép.
Các khán đài của sân vận động Dynamo được sơn lại, trồng cây xanh trên sân. Khi công việc ngụy trang sắp hoàn thành, vào ngày 29/7/1941, những người Chekist, người kiểm soát việc ngụy trang thành phố, đã kiểm tra "Moscow mới" từ một chiếc máy bay Douglas từ độ cao 1000 mét trong thời tiết không có mây.
Kết quả vượt quá mong đợi. Từ trên không, có thể nhìn thấy những con đường vô tận và những mái nhà không tồn tại ở khắp mọi nơi. Không thể nhận ra Moscow.
Hạ Thảo (lược dịch)
