Những cơn gió mùa thả mình nghiêng bên phố tràn vào dòng người hối hả trên đường, từng đợt hun hút lạnh gõ vào lòng tôi nhịp thương yêu đánh thức nỗi nhớ nhà, nhớ quê quay quắt. Nhớ ngày bé, giáp Tết gió rét căm căm, mùa đông lạnh giá khắc nghiệt phủ lên làng quê nhỏ bé của tôi. Ngày ấy sáng rửa mặt gần như là một cực hình, nên tôi thường vốc nước qua quýt cho xong, rồi chạy ù vào hơ tay trên bếp lửa cho ấm.
Với nhiều gia đình, sẽ rất thiếu nếu ngày Tết không có thịt đông
Lúc ấy mẹ với bà đang lui cui trong bếp làm những món ăn dành riêng cho Tết lạnh, như thịt đông, mứt gừng hay hành muối… Bà tôi là người gốc Bắc nên Tết đến thường nấu một nồi thịt đông to thật to, tay bà thoăn thoắt xắt bì lợn cùng chân giò thành miếng nhỏ, rồi ướp với chút nước mắm bà đã ủ suốt mùa hè cho thấm đều. Mẹ thì ngồi xắt nấm hương mộc nhĩ và giã tiêu và cho vào ít hoa hồi cho thơm.
Khi mọi thứ đã xong bà cho tất cả vào cái nồi gang trên bếp đun bằng trấu đổ nước xăm xắp nấu cho đến khi sôi ùng ục, mùi thơm lừng của thảo quả, mùi beo béo của thịt, mùi giòn giòn của mộc nhĩ nấm hương cứ quyện vào không gian làm gian bếp dường như ấm cúng hẳn.
Tôi ngồi kế bà mắt đăm đăm nhìn chiếc nồi và chờ chín, để nằn nì bà cho được nếm đầu tiên.
Tôi thích canh bếp cùng bà và nghe kể những chuyện xưa, bà kể vào năm Ất Dậu đói kém. Tết đói quay quắt, cả nhà ông bà phải vào rừng đào củ mài củ chuối ăn đỡ đói. Rồi khi hết thứ để ăn, phải giành nhau sứt đầu mẻ trán với người làng để tranh quét bông tre về ăn thay gạo, đó là thứ mà có người cả đời cũng không thấy, vì bà bảo tre ra bông rồi khô kiệt và chết đi, mà chu kỳ hoa nở có khi dài cả đời người, nên không phải ai cũng dễ dàng thấy được.
Từ khi bà đã đi xa, nhà tôi vẫn ăn món thịt đông ngày Tết như thế, nhưng tôi chọn theo cách ăn chay.
Bà cứ tỉ tê kể cho tôi nghe những câu chuyện như thế, và kết thúc luôn là lời khuyên răn dạy bảo về tính tiết kiệm và quý trọng đồ ăn, có lẽ vì thế mà đến tận bây giờ, mỗi khi ăn thứ gì tôi cũng không dám làm rơi vãi hay phung phí.
Những câu chuyện bà kể trong dịp ấy thường đọng lại trong tôi rất lâu giọng bà cứ đều đều êm ru, đôi tay vẫn thoăn thoắt canh nồi thịt cho đến khi chín mềm. Đến khi mùi thơm ngào ngạt tỏa ra lấp đầy tâm hồn tuổi thơ tôi, hương vị Tết rất riêng ấy đã gieo vào lòng tôi những giấc mơ ngọt ngào, giấc mơ loang màu khói tỏa.
Giữa cái khung cảnh lạnh giá của tiết trời mùa Tết, bà tôi giống như đốm lửa đỏ làm không gian sáng bừng rực rỡ, để bây giờ mỗi khi nhắm mắt lại, tôi nhớ in những mùa xuân năm ấy, dẫu thời gian đã vùn vụt trôi vào miền nhớ xa xăm.
Tôi đã lớn lên cùng những mùa Tết thơm nồng như thế, mùi khói tỏa ra từ gian bếp mùa đông đã sưởi ấm cả gia đình tôi qua những mùa gió bấc lạnh lẽo. Để đến bây giờ, hình ảnh mà tôi nhớ nhất luôn là bóng dáng của bà và gian bếp nồng đượm, cái nồng ấm của tình yêu gia đình, của sự sum vầy yên vui, của niềm hạnh phúc ấm êm, nơi có những đứa trẻ như tôi được nuôi dưỡng từ bữa ăn đơn sơ chứa chan tình yêu dung dị ấy.
Từ khi bà đã đi xa, nhà tôi vẫn ăn món thịt đông ngày Tết như thế, nhưng tôi chọn theo cách ăn chay. Cũng vẫn là món ăn ấy, nhưng nấu theo công thức khác hơn.
Tết Quý Mão sắp đến, tôi thử món thịt đông nấu kiểu chay, may mắn rất thành công, cả nhà ai ăn cũng khen nức nở. Và tôi muốn chia sẻ với mọi người cách làm món thịt đông chay.
Nguyên liệu:
- Thịt chay
- Nấm đông cô tươi, cà rốt, mộc nhĩ, ngò rí
- Bột rau câu dẻo
- Gia vị: nước tương, hạt nêm chay, đường.
Cách làm:
- Thịt chay để rã đông tự nhiên, thớ thịt dai xốp và có lớp dầu áo bên ngoài. Cà rốt tỉa bông, nấm, mộc nhĩ cắt nhỏ vừa ăn.
Nguyên liệu để làm món thịt đông chay ngày Tết rất dễ tìm mua
Cho ít dầu ăn lên chảo xào các loại rau củ chín đều. Cho tiếp thịt chay, hạt nêm chay, 2 muỗng nước tương, 1/2 muỗng đường vào thịt chay xào chín cho thơm.
- Cho 500ml nước vào nồi khuấy tan cùng bột rau câu sôi lên. Cho thịt chay xào rau củ vào quấy đều.
- Đổ vào hộp thủy tinh, trang trí thêm ngò rí cho đẹp để vào ngăn mát tủ lạnh khoảng 45 phút.
- Sau khi đông lại cho ra đĩa ăn kèm chén nước tương.
Món thịt đông nấu chay vừa có màu sắc đẹp, nhìn y hệt món thịt đông mà ngày Tết bà hay nấu cho cả nhà. Miếng thịt đông dai dai giòn giòn, ăn ngon và mát. Thịt đông nấu từ thịt chay rất thơm ngon và bổ dưỡng.
