 |
| Việc mở lại đường dây liên lạc là một tín hiệu lạc quan trong quan hệ liên Triều. (Nguồn: AP) |
"Thành quả" sau những bức thư thầm lặng
Kể từ những năm 1970, ít nhất 49 đường dây nóng được thiết lập giữa hai nước và Seoul coi đây như một công cụ quan trọng để hai bên không hiểu lầm nhau trước các diễn biến quân sự không mong đợi, đặc biệt là dọc theo Khu vực phi quân sự (DMZ).
Thông báo chung về việc mở lại đường dây nóng được đưa ra đúng vào ngày kỷ niệm kết thúc Chiến tranh Triều Tiên (27/7/1953). Đây là diễn biến tích cực đầu tiên trong quan hệ hai nước kể từ sau một loạt hội nghị thượng đỉnh giữa nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in vào năm 2018.
Những hội nghị này dù được cả hai bên kỳ vọng nhưng không đạt được đột phá đáng kể nào.
Hai bên tiết lộ rằng, ông Kim Jong-un và ông Moon Jae-in đã trao đổi thư từ kể từ tháng 4/2021, trong đó nhất trí việc thiết lập lại đường dây nóng sẽ là một bước đầu tiên hiệu quả trong việc khởi động lại quan hệ song phương.
Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) ngày 27/7 đưa tin: "Các nhà lãnh đạo cao nhất của Triều Tiên và Hàn Quốc đã đồng ý thực hiện một bước tiến lớn trong việc khôi phục sự tin cậy lẫn nhau và thúc đẩy hòa giải bằng cách nối lại đường dây liên lạc liên Triều từng bị cắt đứt”.
Hy vọng bước chuyển bất ngờ
Hiện nay, dư luận đang đặt câu hỏi liệu sau khi nối lại đường dây nóng, quan hệ liên Triều có phục hồi sau bế tắc kéo dài hay không.
Quan hệ liên Triều đã trở nên gần gũi hơn bao giờ hết với 3 hội nghị thượng đỉnh vào năm 2018. Nhưng khi hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều Tiên lần thứ hai vào tháng 2/2019 không đạt được thỏa thuận nào, mối quan hệ giữa Triều Tiên và Hàn Quốc cũng đi xuống.
Triều Tiên trước đây thường tái khởi động quan hệ với Hàn Quốc qua việc khôi phục các kênh liên lạc. Do vậy, có thể lần này khả năng cao Triều Tiên sẽ tiến hành các động thái nhằm kết nối quan hệ liên Triều chứ không đơn thuần là khôi phục các kênh liên lạc.
Đặc biệt, do việc khôi phục kênh liên lạc dựa trên thỏa thuận giữa Tổng thống Moon Jae-in và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, nên nhiều khả năng quan hệ sẽ có bước chuyển biến bất ngờ theo thỏa thuận của hai nhà lãnh đạo.
Giáo sư Kim Yong-hyeon (Đại học Dongguk, Hàn Quốc) nhận định: "Việc trao đổi thư từ cá nhân kể từ tháng 4 giữa hai nhà lãnh đạo thể hiện ý muốn thay đổi tình trạng bế tắc hiện tại của cả hai bên. Đây có thể được coi là điểm khởi đầu và là chất xúc tác để thay đổi tình hình quan hệ song phương hiện tại”.
Trước đây, sau khi khôi phục các kênh liên lạc, hai nước đã đẩy nhanh việc khôi phục quan hệ bằng cách tổ chức các cuộc đàm phán, bắt đầu bằng các cuộc đàm phán cấp cao liên Triều.
Hiện tại, một số chính sách mà Hàn Quốc đã đề xuất với Triều Tiên, chẳng hạn như đoàn tụ các gia đình ly tán, hợp tác y tế trong đó có hợp tác đối phó với dịch bệnh Covid-19 vẫn chưa thể triển khai do phía Triều Tiên không đưa ra phản hồi.
Ngoài ra, có một số dự án hợp tác như cùng khai quật hài cốt binh sỹ đã thiệt mạng và đi lại tự do đến Khu vực An ninh chung (JSA) ở Panmunjeom (Bàn Môn Điếm) cũng đang bị đình trệ.
| "Việc trao đổi thư từ cá nhân kể từ tháng 4 giữa hai nhà lãnh đạo thể hiện ý muốn thay đổi tình trạng bế tắc hiện tại của cả hai bên. Đây có thể được coi là điểm khởi đầu và là chất xúc tác để thay đổi tình hình quan hệ song phương hiện tại”. (Giáo sư Kim Yong-hyeon, Đại học Dongguk, Hàn Quốc), |
Tuy nhiên, thời điểm này vẫn chưa rõ Triều Tiên sẽ phản ứng ra sao để có được các cơ hội gặp giữa hai nước trong khi tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp. Triều Tiên tỏ ra rất nghiêm ngặt để phòng, chống dịch Covid-19, cho nên có thể sẽ không muốn tổ chức một cuộc gặp trực tiếp.
Mặc dù vậy, Seoul vẫn có thể thảo luận với Bình Nhưỡng thông qua hình thức trực tuyến. Một quan chức của Bộ Thống nhất Hàn Quốc cho biết: “Có thể sẽ khó khăn trong việc tổ chức các cuộc gặp trực tiếp, chúng tôi sẽ thảo luận việc thiết lập hệ thống các hội nghị trực tuyến để tạo điều kiện thuận lợi cho đối thoại và đàm phán giữa hai bên”.
Kể từ năm ngoái, Triều Tiên đã tiến hành các cuộc họp nội bộ qua cầu truyền hình hoặc tham gia các cuộc họp quốc tế trực tuyến, vì vậy, có khả năng hai nước sẽ nhóm họp theo cách này.
Hướng tới phát triển vững chắc
Một số nhà quan sát cho rằng, trước mắt phải làm rõ vụ việc Triều Tiên cho nổ văn phòng liên lạc liên Triều ở Kaesong hồi tháng 6/2020. Vụ việc này được làm rõ thì mối quan hệ liên Triều mới có thể phát triển “vững chắc”.
Vào thời điểm đó, Bộ Thống nhất Hàn Quốc đã nhấn mạnh rằng, "Triều Tiên sẽ phải chịu trách nhiệm về vụ việc này". Cho tới nay, lập trường của Bình Nhưỡng về vấn đề này vẫn chưa được xác nhận.
Hiện có ý kiến cho rằng chính quyền Tổng thống Moon Jae-in khó đạt được thành quả trong quan hệ liên Triều vì thời gian ông Moon Jae-in tại nhiệm không còn nhiều.
Năm nay là năm kỷ niệm 50 năm đối thoại liên Triều, bắt đầu từ cuộc tiếp xúc của Hội Chữ thập đỏ hai miền vào năm 1971.
Câu hỏi đặt ra lúc này là hai nước có thể tiến được bao xa để cải thiện quan hệ, khởi điểm bằng việc khôi phục các kênh liên lạc bị cắt đứt suốt 13 tháng qua.
