Say xe là biểu hiện khá phổ biến của nhiều người khi di chuyển bằng ô tô, nhất là với những chuyến đi dài, đường xấu. Khi bị say xe sẽ rất mệt mỏi, đầu óc quay cuồng, choáng váng, tăng tiết nước bọt và nặng hơn có thể buồn nôn.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến say xe, thường bắt đầu từ tình trạng sức khoẻ và cơ địa của chính những hành khách. Ngoài ra, không khí trong xe quá ngột ngạt, tư thế ngồi không thoải mái, mùi trên xe (mùi xăng dầu hoặc mùi nội thất), do hành khách tập trung vào sách báo, điện thoại,...
Theo những tài xế có kinh nghiệm lái xe khách, người ngồi trên xe bị say còn đến từ thói quen điều khiển xe của tài xế. Những cú đánh lái bất ngờ, đạp ga phanh gấp, chuyển số không “êm” hoặc bật nhạc quá to sẽ là con đường ngắn nhất khiến hành khách ngồi trên xe phải tìm đến… túi ni-lon.
Để hạn chế tối đa những điều có thể làm hành khách dễ bị say, lái xe cần chú ý những điểm sau:
Giữ xe luôn sạch sẽ, gọn gàng
Theo nhiều người có “tiền sử” say xe, việc ngồi lên một chiếc ô tô có mùi (mùi điều hoà, mùi mồ hôi, mùi ghế, mùi thức ăn phân huỷ,…) sẽ khiến những người này “buồn nôn” ngay từ khi mới bước vào trong xe. Do đó, việc duy trì cho chiếc xe sạch sẽ, thơm tho hoặc ít nhất là không có mùi lạ sẽ giúp hành khách có cảm giác thoải mái nhất.
Ngoài ra, ngồi quá chật hoặc ghế quá dựng cũng khiến hành khách dễ say hơn. Thế nên, tài xế cần sắp xếp đồ đạc gọn gàng để người ngồi trên xe có được tư thế ngồi thoải mái nhất khi di chuyển.
Đi đều chân ga
Đối với những người nhạy cảm, chỉ cần một vài cú “dí phanh” của tài xế cũng có thể khiến nôn nao, khó chịu, thậm chí sẵn sàng nôn ói. Do vậy, giữ đều chân ga, chuyển số nhịp nhàng, không "phóng nhanh phanh gấp" được coi là nguyên tắc sống còn giúp những người trên xe giảm cảm giác say.
Để duy trì được điều này, lái xe cần tập trung quan sát, giữ khoảng cách an toàn với xe trước, phát hiện chướng ngại vật từ xa để giảm tốc độ một cách từ từ. Đồng thời, sử dụng số hợp lý (đối với xe số sàn) và chuyển số nhịp nhàng theo nguyên tắc “côn ra, ga vào” để chiếc xe đỡ bị giật, gằn khi di chuyển trên đường.
Đánh lái ít nhất có thể
Cùng trên một cung đường nhưng có tài xế đánh lái nhiều, có người lại chủ động căn chỉnh để đánh lái ít hơn. Với những người say xe, việc đánh lái gấp liên tục trên những đoạn đường ngoằn ngoèo rất dễ dẫn đến cảm giác nôn nao, khó chịu.
Mẹo mà các "tài già" thường áp dụng là mở rộng bán kính vòng cua, hay nói nôm na là "chém cua" ở nhưng đoạn đường cong. Điều này giúp giảm bớt lực ly tâm của xe, qua đó giúp những người ngồi trên xe đỡ say hơn.
Cụ thể, đối với những đoạn cua trái, nên lấy lái nhiều ra tim đường, ngược lại với đoạn cua phải thì nên lấy lái nhiều về phía rìa để có được góc cua nhỏ nhất. Tuy vậy, khi áp dụng kỹ năng này cũng cần phải quan sát và tuyệt đối tuân thủ theo quy tắc an toàn khi tham gia giao thông, tránh "chém cua" quá đà dẫn tới việc lấn làn của xe đối diện.
Ngoài ra, khi chở theo nhiều người trên xe, chúng ta nên chuẩn bị một số vật dụng cần thiết như: Giấy ăn, nước sạch, một số đồ ăn nhẹ và cả,... túi ni-lon. Những đồ dùng nói trên nên được bố trí sẵn ở từng khu vực ghế ngồi và sẽ phát huy tác dụng khi không may ai đó trên xe bị say.
Với những chuyến đi xa, cần có chế độ nghỉ ngơi hợp lý để hành khách “hít thở” không khí trong lành và quên đi cảm giác bồng bềnh mệt mỏi. Tuy nhiên, việc dừng xe nghỉ ngơi cần tuyệt đối tuân thủ các quy định về dừng đỗ xe để đảm bảo an toàn giao thông.
Hoàng Hiệp
