Việt Nam xuất khẩu ô tô từ 30 năm trước
Nhắc về chiếc xe ô tô đầu tiên do Việt Nam sản xuất và xuất khẩu ra thị trường nước ngoài thì có lẽ ít nhiều người Việt sẽ nghĩ đến những chiếc xe do các Nhà máy ô tô chế tạo, lắp ráp như Thaco hay Huyndai Thành Công.
Tuy nhiên, chiếc ô tô đầu tiên của Việt Nam mang thương hiệu Việt Nam được xuất khẩu ra nước ngoài đã được thực hiện từ cách đây gần 30 năm, đó chính là chiếc xe Mekong Star việt dã 2 cầu.
Năm 1990, Chính phủ cấp phép hoạt động cho các liên doanh ô tô và những hãng xe chính hãng. Đến 1991, hai đơn vị có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam là: Xí nghiệp liên doanh ô tô Hoà Bình và Công ty liên doanh Mekong Auto đã đi vào hoạt động. Công ty Mekong Auto được thành lập năm 1991, theo Giấy phép Ðầu tư Số 208/GP, công ty đã phải đương đầu với hàng loạt khó khăn và mang một sứ mạng to lớn khi thành lập Nhà máy Ô tô Cửu Long - nhà máy sản xuất ô tô đầu tiên tại Việt Nam.
Năm 1992, Mekong Auto khánh thành nhà máy ô tô Cửu Long, với sản phẩm đầu tiên là chiếc Mekong Star hai cầu, động cơ do hãng SsangYong (Hàn Quốc) cung cấp.
Mekong Auto ra đời, công ty hợp tác liên doanh giữa 3 nước: Hàn Quốc (19%), Việt Nam (30%) và Nhật Bản (51%). Với sự hỗ trợ từ công nghệ và kỹ thuật từ hai đối tác Hàn Quốc và Nhật Bản thì ngay từ năm 1992 Mekong Auto đã cho ra đời mẫu xe đầu tiên hai cầu (4-wheel-drive – 4WD). Nhãn hiệu Mekong Star, với máy móc được sản xuất tại nhà máy Cửu Long tại thành phố Hồ Chí Minh do công ty Ssangyong (Hàn Quốc) cung cấp.
Xe Mekong Star ra mắt thời điểm đó với thông số kỹ thuật cụ thể là:
Kích thước D. R. C: 4520 x 1750 x 1865 (mm);
Chiều dài cơ sở: 2640 (kg);
Khối lượng bản thân: 1750 (kg);
Khối lượng toàn bộ theo TK/CP TGGT: 2140/2140 (kg);
Số người cho phép chở: 06 chỗ ngồi;
Loại nhiên liệu: Diesel;
Thể tích động cơ: 2299 (cm3);
Công suất lớn nhất/tốc độ quay: 9 (HP)/4000vph;
Số lượng lốp, cỡ lốp/trục: 1: 2; 235/75R15; 2: 2; 235/75R15.
Xe việt dã Mekong Star
Mekong Star được coi là một trong những chiếc xe hiếm hoi vào thời điểm đó tại thị trường Việt Nam đáp ứng tiêu chí rộng rãi, đáp ứng yêu cầu chuyên chở người và hàng hóa, có thể di chuyển đến những địa hình khó khăn bằng hệ dẫn động 2 cầu và động cơ dầu bền bỉ, chi phí sửa chữa và bảo dưỡng hợp lý của Saangyong Hàn Quốc.
Năm 1993, Mekong Star đã được xuất sang thị trường Nhật Bản, Trung Quốc và phần nào khẳng định thương hiệu trên thị trường châu Á. Tính đến năm 1997, sau 6 năm ra mắt Mekong Auto đã bán ra thị trường trong nước và xuất khẩu khoảng hơn 30.000 chiếc xe Mekong Star với sự đa dạng khách hàng từ cơ quan nhà nước đến cá nhân người tiêu dùng.
Thời điểm chiếc xe Mekong Star ra mắt đã thu hút được sự quan tâm và chú ý của người tiêu dùng về sự việt dã tiện dụng 2 cầu, máy dầu đáp ứng các nhu cầu đi lại của người dân tại những địa bàn đồi núi, khó khăn, hiểm trở, nhất là khi thập niên 90 của thế kỷ trước hạ tầng giao thông của Việt Nam còn rất kém.
Sự mờ nhạt đầy tiếc nuối
Chiếc xe Mekong Star thời điểm đó với chi phí thấp hơn đã cạnh tranh trực tiếp với các mẫu xe việt dã như Mitsubishi Pajero, Toyota Land Cruiser. Nhưng bên cạnh sự bền bỉ, tiết kiệm, việt dã 2 cầu trên những cung đường Mekong Star vẫn có những nhược điểm và không có sự thay đổi kịp thời như kiểu dáng thô kệch, dàn lạnh của xe vốn được thiết kế chạy ở xứ lạnh như Hàn Quốc, không phù hợp với khí hậu nóng và khắc nghiệt ở vùng nhiệt đới nên chóng hư hỏng. Vì thế, xe Mekong Star dần không được người tiêu dùng Việt Nam đánh giá cao trước hàng loạt sự thay đổi của đối thủ.
Đến năm 1997, thương hiệu Mekong dừng sản xuất xe Mekong Star vì thiếu nguồn linh kiện sản xuất từ hãng Saangyong Hàn Quốc do đã ngừng sản xuất mẫu xe này và chuyển sang sản xuất mẫu xe Korando lừng danh. Liên doanh Mekong Auto sau đó đã có những thay đổi chiến lược kinh doanh không phù hợp dẫn đến sự suy tàn của thương hiệu Mekong Auto và chiếc xe Mekong Star.
Năm 1997 được coi là năm kết thúc của xe Mekong Star để chuyển sang lắp ráp kiểu xe mới Musso, vì nguồn cung cấp linh kiện xe hai cầu là Sang Yong Motor không sản xuất kiểu xe này nữa. Từ đó, tên tuổi của Mekong trên thị trường mờ nhạt dần.
