Hiện nay, phong trào hút thuốc lá điện tử đang lan rộng trong giới trẻ với quảng cáo hút thuốc lá điện tử mang lại cảm giác sảng khoái, thoải mái đầu óc. Người hút thuốc lá điện tử còn thể hiện được sự thời thượng, bắt "trend". Thuốc lá điện tử được rao bán nhan nhản và dễ dàng mua được từ bất cứ đâu với đầy đủ các hương vị, hình thù, nhưng bên trong điếu thuốc là những độc chất đang hủy hoại giới trẻ…
Hình ảnh thuốc lá điện tử được quảng cáo, rao bán trên Zalo, Facebook.
Chỉ cần nhập từ khóa "thuốc lá điện tử" vào các website tìm kiếm trên mạng Internet đã cho ra kết quả hàng chục các website chuyên kinh doanh thuốc lá điện tử tại khắp các tỉnh, thành phố. Kèm theo hình ảnh, thông tin về các cây thuốc lá điện tử là những lời quảng cáo rất hấp dẫn như: "Sao cưỡng được độ cute sang-xịn-mịn của các em", "Bao ngon, khói dày, đậm vị", "Thơm-ngon-ngọt-lạnh tới hơi cuối cùng", "Full 10 hương vị, có 9.000 hơi siêu khủng, khói dày như vape, sạc type, 5% nicotine", "Tại đây có bán lon nước ngọt cu-te nhưng hút ra khói, dòng pod MIOU SIÊU CẤP"…
Theo như quảng cáo tại các website, thuốc lá điện tử có nhiều loại máy. Tùy vào công suất mà mức giá mỗi cây thuốc lá điện tử dao động từ vài trăm nghìn đồng đến hàng triệu đồng/cây. Thuốc lá điện tử có 2 mức nicotine (nặng-nhẹ) cùng nhiều hương vị khác nhau từ cocacola, nho bưởi, nho vải, đào ổi, bạc hà, dâu, chanh… Hình dáng mỗi cây thuốc lá điện tử khá đa dạng, có thể giống điếu thuốc lá truyền thống nhưng cũng có hình dạng như 1 thỏi son, khẩu súng, chiếc bút, viên đạn...
Là một shop chuyên bán lẻ thuốc lá điện tử, chị N.T.H, trú tại tỉnh Vĩnh Phúc cho biết, do công việc làm theo thời vụ, có thời điểm nhàn rỗi nên chị đã lên các trang mạng trên Internet tìm công việc làm thêm. Thấy nhiều quảng cáo cần tìm sỉ lẻ thuốc lá điện tử bán ở các tỉnh nên chị liên hệ qua số điện thoại, địa chỉ ở Hà Nội để đăng ký bán.
Hơn 1 năm nay, chị H. bán mặt hàng này với giá thành khác nhau, dao động từ vài trăm đến tiền triệu đồng/cây. Khách hàng thường là nhân viên quán karaoke, dân chơi… Để thuốc lá điện tử đến tay người sử dụng, chị H. quảng cáo thuốc lá điện tử thông qua các trang mạng xã hội. Ai có nhu cầu mua, chị H sẽ ship đến tận nơi.
Theo chị H., chị nhập hàng bán từ đầu mối ở Hà Nội nên cũng không biết rõ hàng này có nguồn gốc xuất xứ như thế nào, trong thuốc lá điện tử có chứa những chất gì.
Còn chị N.T.T, nhân viên của một công ty ở TP Hà Nội, chị thường xuyên sử dụng thuốc lá điện tử nên chia sẻ, qua quảng cáo giới thiệu của bạn bè, đặc biệt là sự thời thượng khi sử dụng thuốc lá điện tử và cảm giác thoải mái đầu óc mà thuốc lá điện tử mang lại, chị mua thuốc lá điện tử từ nguồn hàng được quảng cáo chính hãng xách tay từ nước ngoài tại Hà Nội. Một cây (máy) thuốc lá điện tử của chị thường có giá từ 1,5 triệu đồng trở lên, tinh dầu thì mua riêng. "Lúc đầu tôi hút chưa quen nên hay bị sặc, một thời gian dùng cảm thấy thoải mái, sảng khoái khi dùng, nhất là lúc nhả khói thuốc". Tuy nhiên, sau 1 năm sử dụng, chị T. cảm thấy khó chịu ở phổi, có lúc khó thở nhưng rất khó bỏ, cảm giác như đã nghiện thuốc lá điện tử.
Bắt giữ nhiều vụ thuốc lá điện tử trôi nổi, chứa ma túy
Vào đầu tháng 12/2022, Công an TP Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình đã phát hiện, bắt quả tang N.V.H., SN 1999, trú tại xã Ninh Phúc, TP Ninh Bình đang bán thuốc lá điện tử cho một em học sinh SN 2005, tại cửa hàng do H. làm chủ có địa chỉ tại phường Phúc Thành, TP Ninh Bình. Tổ công tác của Công an TP Ninh Bình tiến hành kiểm tra cơ sở này, phát hiện tại đây bày bán 196 điếu thuốc lá điện tử có nhãn mác xuất xứ nước ngoài và không có hóa đơn giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ. Chủ cửa hàng khai nhận, đã mua số thuốc lá điện tử này trên mạng xã hội về để bán kiếm lời. Hiện Công an TP Ninh Bình đã thu giữ toàn bộ số hàng trên để xử lý theo quy định của pháp luật.
Không chỉ dừng lại ở việc không có nguồn gốc xuất xứ, thuốc lá điện tử còn bị phát hiện có chứa các chất ma túy. Thượng tá Dương Thị Thanh Huyền, Phó trưởng Phòng Phòng ngừa, đấu tranh và hướng dẫn, điều tra tội phạm về tiền chất, ma túy tổng hợp và kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Bộ Công an cho biết, hiện nay, không ít đối tượng đã lợi dụng xu hướng, thị hiếu của người sử dụng thuốc lá điện tử, đặc biệt là giới trẻ để pha trộn chất ma túy vào tinh dầu thuốc lá điện tử bán cho khách. Thực tế, cơ quan Công an đã từng khám phá nhiều vụ việc các đối tượng kinh doanh chủ động mua ma túy để "tẩm" vào thuốc lá điện tử.
Ngày 8/11, Công an huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ bắt giữ đối tượng Nguyễn Văn Lộc, SN 2003, tạm trú trên địa bàn huyện Tam Nông khi đối tượng đang mang ma túy tổng hợp dưới dạng thuốc lá điện tử đi bán trên địa bàn. Qua đấu tranh khai thác, Nguyễn Văn Lộc khai nhận, từ cuối tháng 10/2022, Lộc lên mạng đặt mua nhiều loại thuốc lá điện tử và tinh dầu (là các loại ma túy tổng hợp mới) về bán chủ yếu cho thanh, thiếu niên trên địa bàn để kiếm lời. Qua giám định dung dịch thu giữ trong số "thuốc lá" Lộc mang bán đều có chứa ma túy ADB-Butinaca.
Tháng 9/2022, Công an quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội điều tra khám phá các đối tượng trong vụ án thông qua mạng xã hội liên kết với nhau hình thành các nhóm tội phạm mua bán trái phép chất ma túy ở các địa bàn khác nhau. Hình thức chủ yếu là thông qua hệ thống vận chuyển hàng hóa bằng hình thức giao hàng online, với mặt hàng là thuốc lá điện tử, thảo mộc sấy khô, sau đó phun, tẩm các dung dịch chứa chất ma túy loại ADB-Butinaca.
Chất ADB-Butinaca, thuộc nhóm chất cần sa tổng hợp, mới được đưa vào quản lý theo Nghị định 57/2022/NĐ-CP, ngày 25/8 của Chính phủ quy định các danh mục chất ma túy và tiền chất. Khi sử dụng nó gây ra ảo giác, kích thích thần kinh trung ương giống như hoạt chất THC có trong cần sa. Tuy nhiên, chất ADB-Butinaca được tổng hợp từ các hóa chất, các đối tượng điều chế để tạo ra chất này, có tác dụng tương tự như hoạt chất ma túy cần sa.
Thuốc lá điện tử là gì?
Thuốc lá điện tử là thiết bị chạy bằng pin dùng để làm nóng dung dịch lỏng, biến dung dịch này thành hơi cùng những luồng khói có hương thơm để người sử dụng có thể hít vào phổi. Hầu hết các mẫu thuốc lá điện tử hiện nay sử dụng ống chứa dung dịch - loại dùng một lần hoặc có thể bơm dịch vào để dùng tiếp. Thuốc lá điện tử có nhiều tên gọi khác nhau như vape, thuốc lá vaporizer, e-cigs, e-hookahs, bút vape…, được thiết kế đa dạng với hình dáng bắt mắt. Do vậy, học sinh, sinh viên dễ dàng sử dụng, mang vào lớp học, mang đi chơi mà không lo bị phát hiện.
