Chiều 21/7, tại phiên tòa xét xử ông Trần Hùng (cựu Cục phó Quản lý thị trường, cựu tổ trưởng Tổ 304 Tổng cục Quản lý thị trường) và 35 bị cáo trong vụ án sản xuất 27.000 sách giáo khoa giả bước sang ngày xét xử thứ 3 với phần tranh luận.
Sau khi cơ quan giữ quyền công tố công bố bản luận tội và đưa ra mức án đề nghị, các luật sư bắt đầu bào chữa cho các bị cáo, đưa ra những tài liệu, tình tiết mong muốn HĐXX xem xét, giảm nhẹ hình phạt.
Luật sư bào chữa cho bị cáo Trần Hùng cho rằng, ông Hùng chỉ có chức năng tham mưu, giám sát dưới sự chỉ đạo của Tổng Cục trưởng, nên không có vai trò trong vụ phát hiện 27.000 quyển sách giáo khoa của Công ty Phú Hưng Phát.
Theo lời của luật sư, tổ công tác của Trần Hùng không có trách nhiệm, không được can thiệp vào việc xử lý. Bị cáo Lê Việt Phương (nguyên Đội phó Quản lý thị trường số 17) nắm rõ việc này, nên từ chối cung cấp hồ sơ cho tổ 304.
Bị cáo Trần Hùng, cựu Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường.
Đưa ra dẫn chứng, luật sư cho biết, khi ông Trần Hùng trao đổi với Phương về xử lý vụ việc tại công ty Phú Hưng Phát, ông Hùng không gặp trực tiếp mà trao đổi qua điện thoại với Phương, nói rằng phải xử lý nghiêm.
"Trích xuất ghi âm cuộc gọi của ông Hùng với Phương chưa thể hiện việc ông Hùng chỉ đạo Phương tạo điều kiện cho Thuận", luật sư nêu.
Ngoài ra, người bào chữa cho ông Hùng cũng cho rằng, khi trích xuất ghi âm trong điện thoại của Trần Hùng, ông này chỉ nói bỏ qua cho Cao Thị Minh Thuận (Giám đốc Công ty Phú Hưng Phát) nếu bà này chỉ ra những cơ sở in sách lậu khác. Tuy nhiên, luật sư phân trần việc này chỉ nhằm mục đích khai thác thông tin.
Trong hai ngày xét xử, ông Trần Hùng là người duy nhất không nhận tội. Bị cáo khai, ngay sau khi quản lý thị trường phát hiện 27.000 quyển sách giáo khoa giả tại Công ty Phú Hưng Phát, Giám đốc Thuận đã liên hệ nhờ ông giúp đỡ. Còn Nguyễn Duy Hải (cộng tác viên thường xuyên) đã báo tin và sau đó cũng đặt vấn đề nhờ giúp đỡ cho bà Thuận.
"Thế nhưng khi Hải mang túi đen đựng tiền lên đã bị tôi chửi ngay, đuổi ra khỏi phòng. Tôi không hề nhận 300 triệu đồng từ Hải", ông Hùng khai tại toà.
Tại tòa, bị cáo Hải khai, khi cầm túi tiền lên phòng ông Hùng còn có hai người khác ở đây. Trình bày trước tòa với tư cách là nhân chứng, hai người này đều nói thấy Hải cầm túi màu đen lên phòng nhưng đã bị "ông Trần Hùng quát, yêu cầu mang đi". Về việc ông Hùng "có nhận tiền hay không", họ cho rằng không chứng kiến nên không biết.
Luật sư phủ nhận việc thân chủ của mình nhận 300 triệu đồng từ Nguyễn Duy Hải. Theo vị này, VKS buộc tội ông Hùng chỉ dựa trên lời khai duy nhất của Nguyễn Duy Hải. Về lời khai của Hải, luật sư bào chữa cho ông Hùng cũng cho rằng có nhiều mâu thuẫn. Ban đầu, Hải khai đưa tiền cho Trần Hùng vào ngày 20/7/2020. Sau đó, Hải khai lại sự việc xảy ra ngày 15/7/2020. Luật sư cho biết, bị cáo Hải đã 10 lần thay đổi lời khai về việc đưa tiền cho Trần Hùng.
Tại tòa, bị cáo Hải xác nhận đã đưa tiền cho Hùng vào khoảng 13h ngày 15/7/2020. Hải nói sau khi đưa tiền, bị cáo trở về nhà. Tuy nhiên, điều này trái ngược với lời khai của Hải tại cơ quan điều tra. Luật sư chỉ ra điểm mâu thuẫn về lời khai liên quan đến buổi trưa 15/7/2020. Theo đó, Hải biết nhà ông Hùng có giỗ, nhưng Hải khai chiều hôm đó đã mang tiền đến phòng làm việc của ông Hùng.
Theo luật sư, sau khi thu thập chứng cứ cột sóng điện thoại, vị này cho rằng thời gian mà Hải gọi điện cho ông Hùng ở 2 khoảng cách địa lý xa nhau. Việc Hải đưa tiền cho ông Hùng rất khó xảy ra. Theo trích xuất, từ 11h44 đến 14h02, ngày 15/7/2020, cột sóng định vị ông Hùng ở quận Ba Đình. Tuy nhiên, cùng thời gian này, định vị của Hải ở quận Hoàn Kiếm và quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.
"Chúng tôi đã đặt nhiều giả thuyết kể cả việc ông Hùng về nhà rồi lại trở lại cơ quan nhưng đều không khả thi. Nhà ông Hùng có giỗ, đâu ai vô cớ dừng việc tâm linh của gia đình để đến cơ quan 2-3 phút nhận tiền", luật sư bào chữa cho ông Trần Hùng nói.
Trước những dẫn chứng trên, luật sư đề nghị VKS đánh giá nhân chứng, vật chứng, xem xét lại toàn bộ vụ việc. Luật sư đề nghị xem xét, trả tự do cho ông Trần Hùng ngay tại tòa.
Theo cáo trạng, năm 2021, Cao Thị Minh Thuận (Giám đốc Công ty Phú Hưng Phát) cùng đồng phạm sản xuất hơn 9,4 triệu quyển sách giả các loại liên quan Nhà xuất bản Giáo dục, trị giá in trên bìa hơn 260 tỷ đồng. Nhóm này đã tiêu thụ hơn 6,3 triệu quyển; còn 3 triệu quyển chưa kịp bán thì bị cơ quan chức năng phát hiện, thu giữ.
Điều tra mở rộng vụ án, cơ quan điều tra xác định, năm 2020, Thuận bị Đội Quản lý thị trường số 17 phối hợp Tổ 304 nơi Trần Hùng làm Tổ trưởng kiểm tra, thu giữ hơn 27.000 quyển sách giả. Tuy nhiên, vụ việc không được Hùng báo cáo với Tổng cục trưởng mà trực tiếp chỉ đạo Cục Quản lý thị trường Hà Nội và đội Quản lý thị trường số 17 kiểm tra, xử lý.
Cao Thị Minh Thuận đã nhắn tin, điện thoại cho Trần Hùng nhờ giúp đỡ, xin xử lý nhẹ vụ việc. Cáo trạng nêu rõ, Trần Hùng "đồng ý tha" với yêu cầu Thuận chỉ ra một số cơ sở in lậu. Sau đó, Thuận tiếp tục liên hệ với Nguyễn Duy Hải (lao động tự do) đặt vấn đề chi tiền cho Trần Hùng để xin xử lý nhẹ vụ việc.
Cũng theo cáo trạng, Trần Hùng đã hướng dẫn Hải nói với Thuận thay đổi lời khai về nguồn gốc số sách, từ "sách mua bị thu giữ" sang "sách do người khác mang đến ký gửi" để được giảm nhẹ.
Ngày 15/7/2020, Hải cầm 300 triệu đồng đựng trong túi nilon màu đen đến phòng làm việc của Trần Hùng. Tại đây, Hải gọi điện để ông Hùng nói chuyện với Thuận, nghe cụ thể hướng dẫn về cách khai báo. Theo VKS, sau đó, Hùng còn chỉ đạo cấp dưới tạo điện kiện giúp đỡ Thuận theo hướng xử lý hành chính vụ buôn sách lậu.
Quá trình điều tra, bị cáo Trần Hùng không thừa nhận hành vi nhận hối lộ. Tuy nhiên, VKS cho rằng, căn cứ lời khai của những người khác, các dữ liệu điện tử trích xuất từ điện thoại…, có đủ cơ sở xác định Trần Hùng đã nhận 300 triệu đồng để xử lý nhẹ vụ buôn sách lậu.
