Lối kinh doanh ngược làm nên thành công của tỷ phú giàu nhất thế giới Elon Musk: Không bao giờ lên kế hoạch kinh doanh vì 'chúng chẳng có nghĩa lý gì'

Khi Elon Musk có một ý tưởng kinh doanh mới, ông thường bỏ qua một giai đoạn quan trọng để đưa doanh nghiệp phát triển: Lập kế hoạch kinh doanh.

Trong hai thập kỷ qua, Musk đã góp phần xây dựng hàng loạt đế chế thành công, từ PayPal đến Tesla và SpaceX – biến ông trở thành người giàu nhất thế giới, với khối tài sản ròng lên tới 258 tỷ USD, theo Bloomberg. Và điều thú vị là ông đã làm được điều đó trong khi đi ngược lại hoàn toàn với những kiến thức kinh doanh thông thường.

Tại hội nghị South by Southwest vào năm 2018, Musk từng thừa nhận bản thân sẽ không bỏ thời gian để soạn ra một văn bản thể hiện lộ trình phát triển, gồm các mục tiêu và phương hướng của công ty. “Tôi đã lập một kế hoạch kinh doanh cách đây không lâu, trong những ngày tạo dựng Zip2. Nhưng những điều này chẳng có giá trị gì, vì vậy sau đó tôi không còn muốn bận tâm đến chúng nữa”, ông nói.

Zip2 là công ty khởi nghiệp lớn đầu tiên của Musk, với hoạt động chính là giúp các trang báo thiết kế những chỉ dẫn đi trong thành phố. Ông đồng sáng lập công ty cùng với anh trai Kimbal vào năm 1995. Đó không hẳn là một thất bại - sau 4 năm, hai anh em đã bán Zip2 cho Compaq với giá 307.000 USD.

Nhưng chính quãng thời gian 4 năm đó đã thuyết phục Musk rằng mọi thứ hiếm khi diễn ra theo đúng kế hoạch trong thế giới của kinh doanh và khởi nghiệp. Vì vậy, trước khi gây dựng công ty tiếp theo, X.com – mà sau này đã hợp nhất với đối thủ cạnh tranh, Confinity, để trở thành PayPal - Musk quyết định loại bỏ hoàn toàn mọi kế hoạch.

Sau này, vào năm 2002, Musk và các đối tác của mình tiếp tục bán PayPal cho eBay, trong một thương vụ trị giá 1,5 tỷ USD – vẫn là một thương vụ có lời.

Nhiều chuyên gia nổi tiếng và những tượng đài trong giới kinh doanh khởi nghiệp không đồng ý với chiến lược của Musk. Không lập kế hoạch kinh doanh thường được coi là một trong những sai lầm phổ biến nhất mà một doanh nhân có thể mắc phải. Đặc biệt là đối với bất kỳ ai đang cố gắng gây dựng từng đồng.

Mark Cuban, một tỷ phú nổi tiếng khác, cho biết ông luôn tin tưởng vào các kế hoạch kinh doanh. Bản thân ông cũng thường thực hiện các nghiên cứu chi tiết và kĩ càng trước khi thành lập hoặc đầu tư vào một doanh nghiệp. Đối với ông, giải pháp tối ưu chính là luôn linh động, cho phép điều chỉnh để thích ứng khi kế hoạch ban đầu bắt đầu gặp vấn đề.

Richard Branson, một tỷ phú khác, cũng là một người rất ủng hộ việc viết ra các kế hoạch kinh doanh cá nhân. Branson từng viết trong một bài đăng trên blog: “Một kế hoạch kinh doanh không nhất thiết phải là một phương án dài dòng và được thể hiện chi tiết, kỹ lưỡng. "Nó có thể đơn giản như một số ghi chú trong một cuốn sổ, hoặc một nét vẽ nguệch ngoạc trên mặt sau của phong bì."

Branson nói thêm rằng ta không cần phải đợi đến khi có một kế hoạch chính thức và hoàn thiện mới bắt đầu kinh doanh. Ý tưởng này cũng được các doanh nhân tỷ phú khác như nhà đồng sáng lập Meta - Mark Zuckerberg và nhà đồng sáng lập LinkedIn - Reid Hoffman tán thành.

Trong khi đó, theo Elon Musk, thay vì lập một kế hoạch kinh doanh, các doanh nhân giàu tham vọng chỉ nên tự hỏi bản thân một số câu hỏi đơn giản trước khi bắt đầu: “Liệu điều này có đúng hay không?”, “Liệu ý tưởng kinh doanh này có ý nghĩa và “hợp pháp” hay không?”

Có lẽ chính đường lối kinh doanh tự do, không theo khuôn mẫu nào đã giúp Elon Musk thỏa sức khám phá những giới hạn mới, gặt hái những thành công mới, để đứng ở vị trí số một thế giới như hiện nay.

(Theo Nhịp sống Kinh tế, CNBC)