Cá vây tay được gọi là hóa thạch sống bởi độ quý hiếm và tuổi thọ lên đến một thế kỷ. Loài vật này tập trung sinh sống ở vùng biển ngoài khơi phía đông châu Phi, thức ăn chủ yếu là các loại cá nhỏ cùng động vật chân đầu như mực ống và mực nang.
Trước đây, giới khoa học cho rằng toàn bộ cá vây tay đều tuyệt chủng hơn 65 triệu năm trước cho đến khi chúng xuất hiện trở lại vào năm 1938, ngoài khơi vùng biển Nam Phi. Mẫu hóa thạch đầu tiên của chúng có niên đại hơn 420 triệu năm, nhưng dẫn liệu hóa thạch đều ngừng lại cùng thời điểm khủng long biến mất.
Sự tái xuất của chúng khiến ai nấy đều sửng sốt vì những giả thuyết về sự diệt vong của chúng ở thời điểm ban đầu. Đến nay, cá vây tay được đánh giá ở mức bảo tồn cực kỳ nguy cấp trong Sách đỏ IUCN, bởi số lượng cá thể còn lại trong tự nhiên là rất thấp.
Sinh vật này có cấu trúc cơ thể vô cùng đặc biệt khi có khớp nối trong hộp sọ, gần như tách biệt hoàn toàn nửa trước và sau của hộp sọ ngay từ bên trong. Mắt cá vây tay rất nhạy cảm và có tapetum lucidum (lớp chất phản quang như ở mắt mèo). Điều này khiến chúng trở nên khó bị bắt hơn trong thời gian ban ngày hay những đêm có trăng tròn.
Cá vây tay dành cả ngày để ẩn mình trong hang và chỉ ra ngoài kiếm ăn vào ban đêm. Khối lượng trung bình của một cá thể khoảng 80kg và dài tới 2m. Thân thể của chúng được bao phủ bởi một màu xanh dương đậm, hòa lẫn cùng sắc tím và các đốm trắng.
Theo nghiên cứu ban đầu, cá vây tay chỉ sống được 20 - 60 năm. Nhưng đến năm 2021, các nhà nghiên cứu sử dụng kỹ thuật xác định tuổi tiên tiến để đếm cấu trúc canxi hóa ở vảy của cá vây tay và phát hiện chúng có thể sống tới 100 năm. Ngoài ra, thời gian mang thai của loài cá cổ đại lên đến 5 năm, xác lập kỷ lục lâu nhất trong tất cả động vật có xương sống.
