Quần thể linh dương sừng kiếm đang "hồi sinh" trong tự nhiên (Ảnh: Sở thú Marwell).
Linh dương sừng kiếm (tên khoa học: Oryx dammah) là loài từng được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) tuyên bố là tuyệt chủng trong tự nhiên từ trước thế kỷ thứ 20 do nạn săn bắt.
Tuy nhiên giờ đây, giống loài này đã hồi sinh, và hiện chỉ còn nằm trong danh sách "Có nguy cơ tuyệt chủng", theo cập nhật mới nhất của IUCN. Đây được xem là một nỗ lực bảo tồn đáng khích lệ, đến từ một dự án do Quỹ bảo tồn Sahara (SCF) khởi động từ năm 1985.
Được biết, dự án này bắt đầu với chỉ vài cá thể linh dương đơn lẻ bị cô lập và nuôi nhốt trên khắp thế giới.
Bằng phương pháp tiếp cận khoa học, các nhà nghiên cứu của dự án tạo ra môi trường sống thu nhỏ cho những con linh dương cuối cùng còn sống sót, sau đó giúp chúng khôi phục giống loài. Địa điểm được lựa chọn là Khu bảo tồn động vật hoang dã Ouadi Rimé-Ouadi Achim, Tchad.
Vào năm 2016, 21 con linh dương sừng kiếm đã được trả về tự nhiên trong một khu vực có hàng rào bảo vệ. Mỗi cá thể đều được gắn vòng cổ vệ tinh GPS, cho phép các chuyên gia theo dõi chúng sát sao.
Khoảng 6 tháng sau khi được thả, con linh dương sừng kiếm đầu tiên đã được sinh ra trong tự nhiên sau hơn 30 năm.
Sang tới năm 2017, thêm 14 con linh dương được thả vào cùng khu vực. Mục tiêu của dự án là tạo ra một đàn linh dương khỏe mạnh, có thể tự duy trì dân số, và tránh xa khỏi các mối đe dọa trong tự nhiên.
Tính đến nay, có tổng cộng 510 linh dương con đã được sinh ra trong tự nhiên. Đây là thành tựu đáng kinh ngạc, cho thấy mô hình tái thả động vật hoang dã hoàn toàn có thể hoạt động hiệu quả khi có đủ nỗ lực và quyết tâm từ các tổ chức trên thế giới.
Linh dương sừng kiếm từng bị tuyệt chủng từ trước thế kỷ 20 do nạn săn bắt trái phép. Cặp sừng đầy thanh lịch của chúng là mục tiêu hướng đến của các tay săn trộm (Ảnh: Getty).
"Dự án này là bằng chứng cho thấy với ý chí và nguồn lực đúng đắn, chúng ta có thể đảm bảo tương lai cho tất cả các giống loài bị đe dọa trên thế giới", Tim Wacher, chuyên gia bảo tồn tại tổ chức ZSL, cho biết.
"Sự thay đổi trạng thái của linh dương sừng kiếm từ tuyệt chủng trong tự nhiên sang có nguy cơ tuyệt chủng là minh chứng cho sức mạnh của hành động hợp tác bảo tồn, và mang đến cho tất cả chúng ta niềm hy vọng tạo ra sự khác biệt trong khôi phục thiên nhiên", TS. Tania Gilbert, trưởng bộ phận Khoa học Bảo tồn tại Marwell Wildlife, cho biết.
Linh dương sừng kiếm là loài linh dương lớn, thích nghi với môi trường sa mạc, khô hạn. Loài này có cặp sừng rất dài, uốn cong theo kiểu thanh kiếm. Chính đặc điểm này đã tạo nên tên gọi của chúng.
Trước đây, những con linh dương này phân bổ rộng rãi ở hầu hết khu vực Bắc Phi. Tuy nhiên, hạn hán kéo dài và nạn săn bắt tràn lan vào những năm 1980 đã khiến số lượng loài linh dương này giảm mạnh.
Trong đó, cặp sừng và thịt của loài linh dương này là những thứ được "săn lùng" hơn cả, vì mang lại giá trị kinh tế cao. Năm 2000, loài này được tuyên bố là "Tuyệt chủng trong tự nhiên" và chỉ tồn tại trong các bộ sưu tập nuôi nhốt trên khắp thế giới.
