'Lãnh đạo tín nhiệm thấp, có từ chức cũng phải cho họ thời gian suy nghĩ'

Dự thảo Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn (sửa đổi) được đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ chiều 30/5.

Nghị quyết này dự kiến thay thế Nghị quyết 85 năm 2014, chuẩn bị cho việc lấy phiếu tín nhiệm giữa nhiệm kỳ với các chức danh Quốc hội, HĐND bầu, phê chuẩn vào cuối năm nay.

Chỉ nên có 2 mức tín nhiệm

Theo đại biểu Hoàng Đức Thắng (Quảng Trị) cho rằng lấy phiếu tín nhiệm không chỉ để đánh giá cán bộ, mà còn để thực hiện các bước tiếp theo như đưa ra khỏi quy hoạch, miễn nhiệm, bố trí công tác khác thấp hơn chức vụ đang đảm nhiệm với người có tín nhiệm thấp.

Ông cũng góp ý về quy định các hành vi bị nghiêm cấm, trong đó có nội dung "sử dụng hoặc hứa tặng, cho, ủng hộ tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất để vận động, lôi kéo, mua chuộc tác động đến đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND trong việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm".

Cho rằng quy định này là chưa đủ, ông Thắng đề nghị bổ sung thêm "lợi ích vật chất và lợi ích khác", bởi có những lời hứa không phải vật chất như hứa bỏ nhiệm, hứa sắp xếp cho vị trí nào đó hoặc cho cơ hội thăng tiến theo mục đích không trong sáng.

Nhận định lấy phiếu tín nhiệm là kênh để rà soát quy hoạch, loại bỏ những cán bộ không được tín nhiệm, đại biểu Nguyễn Quốc Hận (Cà Mau) băn khoăn khi phiếu tín nhiệm có 3 mức độ: "tín nhiệm cao", "tín nhiệm", "tín nhiệm thấp".

"Ta quy định 3 mức, nói thế nào cũng hơi e dè. Tôi mong muốn chỉ 2 mức là tín nhiệm cao và tín nhiệm thấp. Tín nhiệm thấp trên 50% thì xem xét bỏ phiếu tín nhiệm", theo đề xuất của đại biểu Nguyễn Quốc Hận.

Giải thích rõ hơn về việc lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm, Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh đây là 2 nấc khác nhau. Trong đó, bỏ phiếu tín nhiệm là hệ quả của lấy phiếu tín nhiệm khi người được lấy phiếu tín nhiệm có từ 50% đến dưới 2/3 đại biểu đánh giá "tín nhiệm thấp". "Bỏ phiếu tín nhiệm bản chất là miễn nhiệm", bà Thanh giải thích.

Dự thảo nghị quyết còn quy định cơ chế khuyến khích cán bộ tín nhiệm thấp từ chức, nếu không từ chức thì miễn nhiệm.

Có đại biểu Quốc hội đề nghị cần quy định rõ thời hạn "cán bộ phải từ chức" là bao lâu, song theo bà Thanh, nếu quy định cứng sẽ khó thực hiện. "Với người tín nhiệm thấp có thể xin từ chức hoặc bỏ phiếu tín nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất, tôi nghĩ cái đó đủ mạnh rồi vì từ chức cũng phải cho họ thời gian suy nghĩ", theo lời bà Thanh.

Liên quan hệ quả với người được lấy phiếu tín nhiệm, đại biểu Văn Thị Bạch Tuyết (Phó trưởng đoàn TPHCM) đồng tình cần bổ sung cơ chế cho người có từ 50% đến 2/3 tổng số đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND trở lên đánh giá "tín nhiệm thấp" chủ động xin từ chức. Nếu không từ chức mới trình Quốc hội và HĐND xem xét miễn nhiệm.

"Đề nghị Quốc hội nghiên cứu thêm trường hợp này. Cán bộ tín nhiệm thấp nhiều thì cần có cơ chế, tạo cơ hội để họ chủ động nộp đơn xin từ chức là phù hợp trong điều kiện hiện nay, thay vì trình miễn nhiệm luôn", bà Tuyết nói.

Lấy phiếu tín nhiệm chỉ nên là căn cứ tham khảo

Đánh giá cao khi dự thảo quy định khi cán bộ có nhiều phiếu tín nhiệm thấp thì phải bỏ phiếu tín nhiệm, đại biểu Lê Thanh Vân (Cà Mau) đề nghị cần quy định rõ quy trình để chuyển nhanh thủ tục lấy phiếu và bỏ phiếu.

"Phải có điều quy định rõ trình tự này. Ví dụ, sau khi công bố kết quả lấy phiếu tín nhiệm, những ai có số phiếu tín nhiệm thấp trên 75% thì thủ tục tiếp theo là trình luôn Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm, không chờ đợi thủ tục", ông Vân kiến nghị.

Với góc nhìn thận trọng hơn, đại biểu Nguyễn Chu Hồi (Hải Phòng) nêu quan điểm lấy phiếu tín nhiệm chỉ nên là căn cứ tham khảo thôi, không nên là căn cứ quyết định đối với cán bộ. Bởi lẽ nhiều khi có sự chênh lệch giữa năng lực với mức tín nhiệm cán bộ.

"Có anh năng lực tốt nhưng cho ngồi vị trí chánh văn phòng mà không biết bia rượu thì khó hoàn thành nhiệm vụ, tín nhiệm chưa chắc đã cao. Nếu duy nhất một thông tin lấy phiếu tín nhiệm mà xử lý ngay cán bộ, tôi e là ta thẳng tay nhưng dễ đi từ cực đoan này sang cực đoan khác", ông Hồi nói.