Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), con số 2 nghìn tỉ USD chưa bao giờ bị vượt qua trước đây.
Năm quốc gia có ngân sách quân sự lớn nhất là Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, Anh và Nga - chiếm 62% chi tiêu toàn cầu.
SIPRI cho biết, năm 2021 là năm thứ 7 liên tiếp toàn cầu tăng trưởng chi tiêu quân sự.
 |
| Lần đầu tiên chi tiêu quân sự toàn cầu đạt 2 nghìn tỉ USD vào năm 2021. (Ảnh: TASS) |
Ông Diego Lopes da Silva, một trong những tác giả của báo cáo cho biết: “Ngay cả trong bối cảnh tác động kinh tế của đại dịch Covid-19, chi tiêu quân sự toàn cầu vẫn ở mức cao nhất mọi thời đại. Lạm phát làm chậm tăng trưởng về mặt thực tế, nhưng về danh nghĩa, chi tiêu quân sự tăng 6,1%”.
Ngoài ra, nhờ sự phục hồi kinh tế mạnh mẽ, gánh nặng quân sự toàn cầu tính theo tỷ trọng GDP đã giảm 0,1% vào năm ngoái, từ 2,3% vào năm 2020 xuống 2,2% vào năm 2021.
Chi tiêu của Nga và Mỹ
Theo SIPRI, Nga đã tăng chi tiêu quân sự vào năm 2021 thêm 2,9%, lên 65,9 tỉ USD, đây là năm tăng trưởng thứ 3 liên tiếp, vào năm 2021, chi tiêu quân sự của Nga lên tới 4,1% GDP.
Bà Lucie Beraud-Sudreau, Giám đốc chương trình quân sự và sản xuất vũ khí tại SIPRI cho hay: “Nguồn thu mạnh mẽ từ dầu và khí đốt đã giúp Nga tăng chi tiêu quân sự trong năm 2021. Trong giai đoạn 2016-2019, Nga giảm chi tiêu quốc phòng trong bối cảnh giá năng lượng thấp, kết hợp với các lệnh trừng phạt nhằm đáp trả việc sáp nhập Crimea vào năm 2014”.
Khoản ngân sách quốc phòng chiếm khoảng 3/4 tổng chi tiêu quân sự của Nga, bao gồm tài trợ cho chi phí hoạt động cũng như mua vũ khí. Con số cuối cùng là 48,4 tỉ USD, nhiều hơn 14% so với ngân sách vào cuối năm 2020.
Trong khi đó, chi tiêu quân sự của Mỹ giảm 1,4% so với năm 2020 và lên tới 801 tỉ USD so với GDP năm 2021, giảm từ 3,7% xuống 3,5%.
SIPRI lưu ý rằng, trong giai đoạn 2012-2021, chi tiêu của Mỹ cho nghiên cứu và phát triển quân sự tăng 24%, trong khi kinh phí mua vũ khí giảm 6,4%. Năm ngoái, mức giảm được ghi nhận ở cả hai chiều lần lượt là 1,2% và 5,4%.
Bà Alexandra Marksteiner, nhà nghiên cứu tại SIPRI nhận định: “Việc gia tăng chi tiêu cho R&D (Nghiên cứu và phát triển) trong giai đoạn 2012-2021 cho thấy Mỹ đang tập trung hơn vào các công nghệ thế hệ tiếp theo để duy trì ưu thế công nghệ so với các đối thủ cạnh tranh chiến lược”.
Các nước khác
Việc Ukraine tăng cường khả năng phòng thủ sau khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014 đã khiến tổng chi tiêu quân sự trong giai đoạn đó tăng 72%. Tuy nhiên, năm 2021, chúng giảm xuống còn 5,9 tỉ USD, nhưng vẫn chiếm 3,2% GDP.
Chi tiêu của Trung Quốc vào năm 2021 là 293 tỉ USD, tăng 4,7% so với năm 2020. Đây là năm thứ 27 liên tiếp Bắc Kinh tăng chi tiêu quân sự.
Nhà khoa học cấp cao Nan Tian của SIPRI giải thích: “Áp lực ngày càng tăng của Trung Quốc trong và xung quanh Biển Đông và Biển Hoa Đông, cũng như Australia và Nhật Bản là động lực chính thúc đẩy sự gia tăng chi tiêu quân sự của nước này”.
Cũng theo SIPRI, năm ngoái, ngân sách quân sự của Iran đã tăng lần đầu tiên sau 4 năm và đạt 24,6 tỉ USD.
Đồng thời, Ấn Độ với chi tiêu 76,6 tỉ USD, đứng thứ 3 trên thế giới vào năm 2021. Con số này cao hơn 0,9% so với năm 2020 và 33% so với năm 2012. Ấn Độ đang tìm cách củng cố ngành công nghiệp quân sự, với 64% vốn đầu tư vào ngân sách quân sự cho năm 2021 được hướng đến việc mua vũ khí.
Trong khi đó, Đức quốc gia chi tiêu lớn thứ 3 ở Trung và Tây Âu đã chi 56 tỉ USD cho máy bay vào năm 2021, tương đương 1,3% GDP. Do lạm phát chi tiêu quân sự của nước này thấp hơn 1,4% so với năm 2020.
SIPRI được thành lập năm 1966 là một tổ chức giám sát các hoạt động mua bán vũ khí và chi tiêu quốc phòng trên toàn thế giới có trụ sở tại thủ đô Stockholm của Thụy Điển. Viện nghiên cứu này thường xuyên đưa ra các báo cáo thường niên về tất cả các hạng mục trong lĩnh vực quốc phòng thế giới.
Thanh Bình (lược dịch)
