Qua các mối quan hệ xã hội, chị Lê Thị Hải L. (trú tại thị trấn Mường Khương, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai), quen biết Luận và vợ là Hoàng Thị Thu Mai. Chị L. đã cho Luận vay 150 triệu đồng để lấy vốn làm ăn. Sau lần đó, Luận nhiều lần đặt vấn đề vay thêm tiền nhưng chị L. không đồng ý do khoản vay trước đó chưa được thanh toán. Ngày 6/4/2020, vợ chồng Mai, Luận mang theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lô số 33, khu đất đấu giá đợt 1 năm 2018 để vay 150 triệu đồng.
Khi nhìn thấy số tài sản thế chấp trên, chị L. đã đồng ý cho Luận tiếp tục vay tiền. Mai đã viết cho chị L một giấy vay nợ ghi nhận số tiền là 300 triệu đồng, bao gồm cả tiền vay trước đó, với lãi suất thỏa thuận là 2% trên tháng. Chị L. nhiều lần đòi tiền nhưng Luận và Mai khất lần không trả. Đến ngày 21/7/2021, anh Nguyễn Văn Trường là anh trai của Luận đã đứng ra trả nợ cho chị L số tiền là 100 triệu đồng. Mai đã viết lại cho chị L. một giấy vay tiền ghi nhận nợ số tiền 200 triệu đồng, từ đó đến nay không trả số tiền này.
Trường hợp thứ hai là ông Nguyễn Ngọc Th. (thị trấn Mường Khương, huyện Mường Khương). Ngày 8/4/2020, Luận sử dụng một giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đến nhà ông Th., đề nghị vay thêm 250 triệu đồng, tài sản thế chấp là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất… Sau khi nhận tiền, Luận đã viết cho ông Th. một giấy vay nợ bao gồm cả tiền vừa vay và tiền đã vay trước đó là 80 triệu đồng, tổng cộng là 330 triệu đồng, không có lãi suất. Sau nhiều lần trả nợ, Luận đã trả cho ông Th số tiền 57 triệu đồng, còn nợ lại 243 triệu đồng. Thời gian sau này, ông Th. nhiều lần đòi tiền thì Luận khất lần, không trả. Khi ông kiểm tra thì phát hiện giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Luận dùng để thế chấp có dấu hiệu bị làm giả nên đã làm đơn trình báo sự việc đến cơ quan Công an.
Sau khi tiếp nhận hồ sơ từ Công an huyện Mường Khương, các điều tra viên thuộc Văn phòng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lào Cai đã nhanh chóng bắt tay vào cuộc. Cùng với việc ghi lời khai của người hại và các đối tượng có liên quan, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lào Cai đã tiến hành trưng cầu giám định các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà Luận dùng để thế chấp vay tiền. Từ lời khai của người bị hại và kết luận giám định của Phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Lào Cai, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lào Cai đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự; khởi tố bị can và thực hiện lệnh bắt tạm giam Luận về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản và sử dụng tài liệu, con dấu giả của cơ quan, tổ chức.
Tại cơ quan điều tra, Luận khai nhận: Do vay nợ nhiều, không có khả năng trả nợ, Luận nảy ý định thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài. Để có tài sản thế chấp, Luận lên mạng xã hội zalo, đặt làm giả giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và đăng ký xe ôtô nhằm mục đích tạo lòng tin với người khác, thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Vào khoảng tháng 2/2020, Luận đã đặt được 4 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và 1 đăng kí xe ôtô. Từ tháng 4/2020 đến tháng 12/2020, Luận đã thực hiện hành vi sử dụng tài liệu, con dấu giả của cơ quan tổ chức lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Ngoài hai vụ án trên, ngày 12/5/2020, vợ chồng Mai Luận còn dùng thủ đoạn trên để lừa đảo, chiếm đoạt tiền của anh Hồ Văn A (cũng trú tại huyện Mường Khương).
Trước đó, Luận gọi điện cho anh Hồ Văn A. hỏi vay tiền và đề nghị thế chấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Luận cầm theo một giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giả đã đặt làm từ trước. Do trước đó, Luận đã vay của anh Hồ Văn A. số tiền là 420 triệu đồng nên đến khi Luận đề nghị được thế chấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vay thêm 280 triệu đồng thì anh Hồ Văn A đồng ý. Luận bảo vợ là Hoàng Thị Thu Mai viết một giấy vay nợ của anh Hồ Văn A số tiền là 700 triệu đồng. Đến ngày 12/8/2021, Luận đã chuyển khoản trả cho anh Hồ Văn A. 70 triệu đồng, hiện còn nợ của anh Hồ Văn A số tiền là 630 triệu đồng. Số tiền chiếm đoạt được Luận đã cầm và sử dụng hết vào việc trả nợ và đầu tư vào công trình đang làm.
Lần thứ năm, vào tháng 3/2021, Luận đến nhà Dương Văn O. (trú tại huyện Mường Khương) vay 50 triệu đồng. Do trước đó, Luận đã vay 150 triệu đồng nên O. yêu cầu Luận phải có tài sản thế chấp. Luận đã sử dụng một đăng ký xe ôtô biển kiểm soát 24C-041.56 mà anh ta đã làm giả trước đó thế chấp cho anh O.; việc mua bán xe có chứng thực của UBND thị trấn Mường Khương với giá trị xe là 200 triệu đồng.
Số tiền vay được, Luận đã sử dụng tiêu xài cá nhân. Sau khi O. phát hiện đây là giấy tờ giả thì Luận đã trả cho O. 40 triệu đồng, còn nợ lại 100 triệu đồng. Hiện vụ án đang được Văn phòng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lào Cai tiếp tục điều tra, làm rõ.
