Kiến nghị đưa sách giáo khoa vào danh mục hàng hoá do Nhà nước định giá

Đại diện Bộ GD&ĐT cho biết, việc triển khai đổi mới sách giáo khoa phổ thông thực hiện quy định của Nghị quyết 88 thu hút đông đảo đội ngũ trí thức, nhà giáo, chuyên gia tham gia biên soạn. Việc nhiều nhà xuất bản tham gia sản xuất nên in ấn, phát hành diễn ra trong môi trường cạnh tranh (theo Luật Cạnh tranh năm 2018), không còn tình trạng độc quyền trong xuất bản sách giáo khoa như trước đây.

Tuy nhiên, cơ chế kê khai giá như hiện nay dẫn đến hiện tượng mức giá sách giáo khoa giữa các nhà xuất bản cao, thấp khác nhau tạo tâm lý bất ổn cho phụ huynh và học sinh. Trong khi đó sách giáo khoa thuộc nhóm vật tư giáo dục thiết yếu của học sinh, điều này ảnh hưởng đến an sinh xã hội, đặc biệt người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế khó khăn.

"Tháng 9/2021, Bộ GD&ĐT đã kiến nghị Bộ Tài chính và Chính phủ xem xét, quyết định đưa sách giáo khoa vào danh mục hàng hóa do Nhà nước định giá tối đa để trình Quốc hội quyết định", vị đại diện nhấn mạnh và cho biết, Bộ Tài chính đang rà soát tổng thể quá trình triển khai, thực hiện Luật Giá, trong đó sẽ tiếp tục đánh giá, báo cáo Quốc hội xem xét bổ sung sách giáo khoa vào danh mục nhà nước định giá.

Đối với học sinh có hoàn cảnh khó khăn, vùng sâu, vùng xa, Bộ GD&ĐT đưa ra nhiều chế độ, chính sách hỗ trợ các em về chi phí mua sách giáo khoa, đồ dùng học tập. Ngoài các chế độ chính sách chung, hàng năm Bộ GD&ĐT đều đề nghị các địa phương quan tâm, có chính sách đặc thù hỗ trợ sách giáo khoa cho các học sinh thuộc hộ nghèo, vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo… trên địa bàn.

Lý giải về việc mỗi bộ sách giáo khoa một mức giá khác nhau, đại diện Bộ GD&ĐT cho biết, khi thực hiện xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa, các nhà xuất bản khác nhau đều có quyền tham gia in ấn, phát hành nên dẫn đến tình trạng trên. Đồng thời, cơ chế tài chính của bộ sách mới và bộ sách hiện hành khác nhau nên giá khác nhau.

"Các nhà xuất bản đứng ra tổ chức biên soạn sách nên mức giá chịu nhiều yếu tố tác động của thị trường, giống các sản phẩm khác của thị trường. Theo quy định của Luật Giá, giá sách giáo khoa do các nhà xuất bản tự xây dựng, quyết định giá bán, chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính đúng đắn, phù hợp và thực hiện kê khai giá với Bộ Tài chính trước khi đưa ra thị trường, đồng thời thực hiện niêm yết, công khai đầy đủ thông tin về giá", vị này nhấn mạnh.

Với Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (doanh nghiệp do Bộ GD&ĐT quản lý), Bộ chỉ đạo đơn vị tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đa dạng hóa các kênh phân phối... để giảm chi phí phát hành, hạ giá bán sách giáo khoa. Thực tế, giá các bộ sách mới của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam những năm qua thường thấp hơn giá của các đơn vị khác trên thị trường.

Bộ cũng đề nghị các nhà xuất bản khác kê khai giá sách, giảm tối đa chi phí sản xuất để giảm giá sách, thực hiện chính sách hỗ trợ cung cấp sách cho học sinh vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.

Tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khoá XV, Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho rằng, 1 bộ sách giáo khoa chương trình hiện hành có giá thành dao động từ 50.000 đồng đến hơn 100.000 đồng, còn giá bộ sách theo chương trình mới dao động từ 200.000 - 300.000 đồng tùy từng loại.

Sở dĩ sách giáo khoa chương trình hiện hành rẻ hơn là vì trước đây nhà nước bỏ tiền cho các khâu như biên soạn, thẩm định sách. Đặc biệt, sách theo chương trình cũ có khổ nhỏ hơn, giấy xấu hơn, so sánh giá sách giáo khoa thì phải so sánh với sách tương đồng.

Trong khi, các bộ sách theo chương trình giáo dục phổ thông mới biên soạn với khổ lớn hơn, giấy tốt hơn. Các quy trình từ biên soạn cho đến giới thiệu, thử nghiệm, phát hành sách là các doanh nghiệp hoàn toàn tự đảm nhiệm và kê khai giá với Bộ Tài chính.

"Năm nay Bộ chỉ đạo rất "ráo riết" để sách giáo khoa giảm được từ 10-15% so với năm ngoái, trong khi giá vật liệu, nhiên liệu tăng", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Hà Cường