Tính đến thời điểm hiện tại, Không quân Australia đã nhận được 48 trong tổng số 72 máy bay loại này theo kế hoạch. Các máy bay F-35A Lightning 2bàn giao đã được biên chế vào Phi đội Máy bay Chiến đấu số 77.
Tháng 11-2019, chính phủ Australia đã quyết định phê duyệt việc mua sắm lô gồm 14 máy bay chiến đấu F-35 Lightning-2. Chúng sẽ thay thế các máy bay F/A-18A/B Hornet, dự kiến sẽ cho dừng hoạt động trong năm 2022.
 |
| Máy bay F-35A Lightning 2 của Không quân Australia. Ảnh: defence.gov.au |
Trước đó, máy bay F-35A Lightning 2 bắt đầu được lắp ráp cho Australia vào năm 2011. Cặp đầu tiên mang số hiệu AU-1 và AU-2 được chuyển giao cuối năm 2014, và được sử dụng để huấn luyện và thử nghiệm nhân sự tại Căn cứ Không quân Luke (bang Arizona).
Tháng 12-2018, những chiến đấu cơ đầu tiên được chuyển giao cho Australia nhằm tái trang bị cho Phi đội 3 của Không quân nước này. Cặp máy bay F-35A Lightning 2 tiếp theo đã đến Australia vào tháng 4-2019.
Đến nay, giới lãnh đạo quân sự Australia đã thông qua việc mua 72 máy bay. Việc bàn giao 24 máy bay chiến đấu cuối cùng đã được xác nhận vào tháng 12-2019. Dự kiến đến năm 2023, Không quân Australia sẽ có đủ F-35A cho nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu.
Hợp đồng mua 72 máy bay chiến đấu mới này nằm trong khuôn khổ Giai đoạn 2A/2B của Dự án AIR-6000, với chi phí ước tính khoảng 17 tỷ USD. Nó sẽ cho phép thành lập 3 phi đội chiến đấu và 1 phi đội huấn luyện cho Không quân Australia. Các phi đội này sẽ đóng tại các căn cứ không quân Williamstown và Tyndall.
Ngoài ra, Australia có kế hoạch đặt mua thêm một lô khác gồm 28 máy bay F-35A, để trang bị cho phi đội chiến đấu thứ 4. Hợp đồng mua sắm này có thể được thực hiện trong Giai đoạn 2C của dự án AIR-6000. Theo đó, Không quân Australia có thể nhận tổng cộng 100 máy bay chiến đấu F-35A.
Hiện nay, dòng máy bay F-35 trở thành mẫu chiến đấu cơ phổ biến đối với nhiều đồng minh và đối tác của Mỹ ở châu Âu và châu Á. Ngoài Australia, có quốc gia như Phần Lan và Thụy Sỹ, Bỉ, Ba Lan, Đan Mạch, Italy, Na Uy, Anh và Hà Lan cũng đang vận hành các biến thể F-35, hoặc đang chờ bàn giao máy bay thế hệ thứ 5 này.
F-35 là dòng máy bay tàng hình, có thể tấn công trên không và mặt đất hiệu quả. Nó đồng thời có khả năng thực hiện nhiệm vụ tình báo, giám sát và trinh sát (ISTAR) giúp tăng khả năng tác chiến của các đơn vị không quân, hải quân và mặt đất bằng cách cung cấp dữ liệu chiến trường có giá trị trong thời gian thực.
Máy bay có các giá treo vũ khí bên trong để hoạt động ở chế độ hình tàng hình. Ở “chế độ quái thú”, F35 có thể mang 4 quả bom dẫn đường bằng laser GBU-12 nặng 226kg trên cánh, 2 bom GBU-12 trong khoang chứa vũ khí bên trong và 1 tên lửa tầm nhiệt không đối không AIM-9.
Tuy nhiên, chi phí vận hành và bảo trì máy bay là rất lớn. Lớp phủ tàng hình của F-35 phải được sơn lại sau mỗi chuyến bay. Một giờ bay F-35 hiện có giá 36.000 USD, mặc dù nhà phát triển Lockheed Martin muốn giảm con số này xuống 25.000 USD/giờ bay.
MINH TUẤN
