Theo Hội Gan mật Việt Nam, ung thư gan là bệnh lý ác tính đứng hàng thứ 6 trong các loại ung thư thường gặp và là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3 trên thế giới. Theo ghi nhận của Globocan 2020, tại Việt Nam, ung thư gan đứng hàng thứ nhất về tỷ lệ mới mắc và tỷ lệ tử vong, ghi nhận có gần 182.000 ca ung thư gan mới mắc, trong đó tỷ lệ tử vong là 67,2%.
Có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến ung thư gan đã được xác định, các nguy cơ đó làm tổn thương nhu mô và dẫn đến xơ gan. Viêm gan mạn tính do virus viêm gan B và C cũng là nguyên nhân dẫn đến ung thư gan:
- Xơ gan: Các bệnh nhân xơ gan do bất kỳ nguyên nhân nào đều có nguy cơ phát triển thành ung thư gan. Hơn 1/3 bệnh nhân xơ gan tiến triển thành ung thư gan trong suốt cuộc đời, với tỷ lệ mắc hàng năm là 1 - 8%.
- Nhiễm virus viêm gan: Trong một nghiên cứu 770.000 trường hợp ung thư gan, có hơn 50% do virus viêm gan B mạn tính và 20% do virus viêm gan C.
+ Virus viêm gan B: Viêm gan do virus viêm gan B mạn tính làm tăng nguy cơ ung thư gan. Đa phần ung thư gan trên bệnh nhân nhiễm virus viêm gan B có kèm theo tình trạng xơ gan.
+ Virus viêm gan C: Là một trong những nguy cơ tiến triển thành ung thư gan. Ung thư gan thường tiến triển từ những bệnh nhân viêm gan C có xơ gan hoặc tình trạng xơ hóa gan tiến xa. Bên cạnh xơ gan, các yếu tố nguy cơ khác có thể đi kèm đồng thời với viêm gan do virus viêm gan C làm tăng nguy cơ tiến triển thành ung thư gan như: đồng nhiễm virus viêm gan khác, hút thuốc lá, uống rượu hoặc các bệnh lý chuyển hóa như đái tháo đường, béo phì.
+ Virus viêm gan D: Trong một nghiên cứu tổng hợp từ 93 nghiên cứu, hơn 98.000 bệnh nhân đồng nhiễm virus viêm gan D và B có tỷ lệ mắc ung thư gan cao hơn những bệnh nhân chỉ mắc virus viêm gan B.
- Các yếu tố về môi trường:
+ Aflatoxin B1: Là một loại độc tố vi nấm nằm trong các loại thực phẩm bị nấm mốc - là một trong những nguy cơ phát triển ung thư gan.
+ Thói quen nhai trầu: Trong một vài nghiên cứu kiểm chứng, nhai trầu là một trong những yếu tố nguy cơ độc lập gây ung thư gan.
+ Nhiễm sắt quá mức
- Các yếu tố lối sống: uống rượu, hút thuốc.
- Các yếu tố chuyển hóa: Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, đái tháo đường, béo phì.
- Các yếu tố về gen: Bệnh rối loạn sắc tố di truyền, thiếu Apha 1 - antitripsin.
