Gã khổng lồ dược phẩm Pfizer của Mỹ hôm nay cho biết họ đang xin phép Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) để bảo quản vắc-xin COVID-19 ở nhiệt độ của tủ lạnh y tế thông thường.
Các thử nghiệm mới cho thấy khi ở nhiệt độ từ -25 đến -15 độ C, vắc-xin mRNA của Pfizer vẫn có thể giữ được chất lượng trong vòng 2 tuần. Đó sẽ là một cánh cửa mới cho các quốc gia đang phát triển muốn tiếp cận vắc-xin này.
Khó như gói mùa đông Nam Cực vào trong hộp các tông
Ngay sau khi gã khổng lồ dược phẩm Pfizer có kế hoạch đưa vắc-xin COVID-19 của họ ra thị trường vào tháng 11 năm ngoái, các hãng vận chuyển biết rằng họ sắp phải đối mặt với một bài toán khó. Dựa trên công nghệ mRNA nghĩa là vắc-xin của Pfizer cần phải được bảo quản ở nhiệt độ khoảng -70 độ C.
Pfizer ngay lập tức triệu tập một đội ngũ chuyên gia để có thể thiết kế ra những chiếc hộp chuyên dụng để vận chuyện vắc-xin COVID-19. Về cơ bản, nó giống như gói mùa đông Nam Cực vào bên trong những hộp các tông.
Đá khô hay CO2 ngưng tự thành dạng rắn có nhiệt độ -78 độ C. Nếu đổ vào hộp 2 kg đá khô và thay thế mỗi 5 ngày một lần thì vắc-xin của Pfizer có thể được bảo quản trong 15 ngày.
Sau khi công thức được chia sẻ tới các hãng vận chuyển, UPS ngay lập tức nâng công suất sản xuất đá khô tại các trung tâm lên 1.200 pound mỗi giờ. FedEx cũng đã đưa hơn 5.000 trung tâm phân phối, 80.000 xe giao hàng và 670 máy bay vào trạng thái sẵn sàng cho các nhiệm vụ phân phối vắc-xin COVID-19.
Nhưng một khảo sát của Reuter cho thấy chỉ có 15% các hãng vận chuyển tự tin nhận đơn hàng vắc-xin của Pfizer.
Thiết kế hộp đá khô trữ vắc-xin của Pfizer được ví như gói mùa đông Nam Cực vào trong hộp các tông.
Tại Ấn Độ, quốc gia hơn 1 tỷ dân có mạng lưới 28.000 kho lạnh đã được xây dựng cho các chiến dịch tiêm chủng thông thường trước đó. Nhưng các chuyên gia cho biết không có một công ty nào tại đây có khả năng vận chuyển hàng hóa trong điều kiện dưới -25 độ C.
Vắc-xin mRNA của Pfizer vì thế chủ yếu chỉ đang được phân phối tới các nước phát triển, nơi có hệ thống kho vận hiện đại. Nó hoàn toàn nằm ngoài tầm với của các quốc gia khác.
Nhưng bây giờ, cơ hội có vẻ đã mở ra cho cả các nước đang phát triển. Pfizer hôm nay cho biết họ đang xin phép FDA để có thể có thêm một lựa chọn bảo quản ngắn hạn vắc-xin COVID-19. Theo đó, các tủ đông và tủ lạnh y tế thông thường (có nhiệt độ từ -25 đến -15 độ C) có thể được sử dụng để bảo quản vắc-xin mRNA của Pfizer trong tối đa 2 tuần.
Tại sao vắc-xin mRNA cần bảo quản ở nhiệt độ siêu lạnh?
Trước đó, FDA cho biết vắc-xin COVID của Pfizer phát triển cùng nhà sản xuất dược phẩm BioNTech của Đức cần được bảo quản trong tủ đông cực lạnh, ở mức nhiệt từ -60 đến -80 độ C. Lí do vì các phân tử mRNA chứa trong vắc-xin rất dễ bị hỏng.
Nó có thể bị phân hủy bởi một lượng nhỏ enzyme có trong môi trường, ngay cả một hơi thở của con người hay một hạt bụi da chết cũng có thể nhiễm bẩn vắc-xin với enzyme và khiến nó bị hỏng.
Vì vậy, dù đã được sản xuất trong các phân xưởng sạch nhất thế giới, nơi công nhân đi vào bên trong đó cần tắm rửa, mặc đồ bảo hộ kín người, bọc tóc trong túi vải và đeo kính cùng khẩu trang, thì các liều vắc-xin mRNA vẫn không tránh được nguy cơ bị nhiễm enzyme phân hủy.
Khi đó, để có thể bảo quản vắc-xin, FDA và các nhà khoa học của Pfizer đã quyết định giữ nó ở nhiệt độ ngang với nhiệt độ bảo quản mô tế bào. Mục đích là để làm chậm quá trình phân hủy mRNA, bởi nhiệt độ thấp đồng nghĩa với các phản ứng sinh hóa đều diễn ra chậm hơn. Và nhiệt độ càng thấp thì vắc-xin càng có được hiệu lực tối đa so với khi nó vừa được xuất xưởng.
Các công nhân của Pfizer trong một kho bảo quản lạnh vắc-xin COVID-19.
Việc tìm ra nhiệt độ tối ưu để bảo quản vắc-xin đòi hỏi các công ty như Pfizer phải chạy rất nhiều thử nghiệm. Họ cần giữ các liều vắc-xin trong các tủ lạnh có nhiệt độ khác nhau, sau đó kiểm tra tính toàn vẹn của mRNA, thậm chí tiêm chúng vào tình nguyện viên để xác nhận hiệu lực cuối cùng của nó.
Trong đại dịch COVID-19, vắc-xin mRNA mà chúng ta đang sử dụng cũng là những vắc-xin dựa trên công nghệ mRNA hoàn toàn mới, lần đầu tiên được cấp phép. Do đó, kinh nghiệm bảo quản chúng gần như là không có và liên tục cần phải được cập nhật.
Thật may mắn, mức nhiệt độ mà các nhà khoa học tìm ra để bảo quản được vắc-xin mRNA đang tăng lên.
Cơ hội tiếp cận đã mở ra cho các nước đang phát triển
Trong tuyên bố mới nhất, Pfizer cho biết họ đã gửi các tài liệu mới cho FDA trong đó chứng minh vắc-xin COVID-19 của mình có thể được giữ trong tủ đông thường tối đa 2 tuần. Đó là một khoảng nhiệt độ từ -25 đến -15 độ C. Đây cũng là ngưỡng nhiệt độ mà hệ thống kho lạnh và chuyển phát ở các nước đang phát triển có thể đạt tới.
Để so sánh, vắc-xin của Moderna cũng sử dụng công nghệ mRNA nhưng chỉ yêu cầu điều kiện bảo quản ở -20 độ C. Ở nhiệt độ này, vắc-xin của Moderna có thể giữ được chất lượng trong 6 tháng. Tăng nhiệt độ lên mức 2-8 độ C, tương đương tủ lạnh thông thường, nó vẫn có thể dùng được trong vòng 30 ngày.
Vắc-xin của AstraZeneca thậm chí có thể được giữ trong tủ lạnh thông thường tới 6 tháng. Còn ở nhiệt độ này, vắc-xin của Pfizer và BioNTech sẽ bị hỏng trong vòng 5 ngày.
"Chúng tôi đã liên tục thực hiện các nghiên cứu về độ ổn định của vắc-xin để hỗ trợ việc phân phối trên quy mô thương mại. Mục tiêu là làm thế nào để vắc-xin trở nên dễ tiếp cận nhất có thể, giúp mọi bệnh viện, phòng khám, mọi người dân Hoa Kỳ và trên khắp thế giới có được nó", Giám đốc điều hành Pfizer Albert Bourla cho biết.
Bây giờ, nếu FDA chấp thuận yêu cầu của họ, công tác hậu cần và vận chuyển vắc-xin COVID-19 của họ sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. "Nếu được chấp thuận, tùy chọn lưu trữ mới này sẽ cung cấp cho các hiệu thuốc và trung tâm tiêm chủng sự linh hoạt hơn để quản lý nguồn cung cấp vắc-xin", Bourla cho biết thêm.
Chưa dừng lại ở đó, Pfizer hiện vẫn đang tiếp tục thử nghiệm để xem vắc-xin của họ có thể kéo dài thời hạn bảo quản ở nhiệt độ cao hơn hay không.
Tham khảo Cnbc
