Trong quá trình bảo dưỡng hộp số, việc thay dầu đóng vai trò đặc biệt quan trọng, bởi dầu hộp số có chức năng bôi trơn, làm mát và bảo vệ các bộ phận bên trong khỏi sự mài mòn. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan về bảo dưỡng cơ bản hộp số, tầm quan trọng của việc thay dầu và quy trình thực hiện đúng cách.
Tại sao việc bảo dưỡng hộp số và thay dầu lại quan trọng?
Hộp số hoạt động với cường độ cao và phải chịu lực ma sát lớn giữa các bánh răng, trục truyền động và các chi tiết cơ khí khác. Nếu không được bôi trơn và bảo vệ đúng cách, các bộ phận bên trong có thể bị mài mòn nhanh chóng, dẫn đến hư hỏng và làm giảm hiệu suất vận hành của xe.
Dầu hộp số có chức năng bôi trơn các chi tiết cơ khí, giúp giảm ma sát và bảo vệ các chi tiết cấu thành khỏi bị mài mòn. Khi dầu bị kém, khả năng bôi trơn giảm khiến các chi tiết tạo ra độ ma sát lớn, khiến gãy, sứt mẻ hoặc hư hỏng nặng.
Đặc biệt là hộp số tự động, tạo ra rất nhiều nhiệt trong quá trình hoạt động. Dầu hộp số giúp làm mát các chi tiết bên trong, đảm bảo các chi tiết không bị quá nhiệt. Khi dầu bị xuống cấp hoặc thiếu, nhiệt độ hộp số có thể tăng cao, gây ra các hư hỏng nghiêm trọng.
Trong quá trình sử dụng, các chi tiết bên trong hộp số có thể sinh ra cặn bẩn, mạt sắt, mảnh kim loại do quá trình làm việc sinh ra. Dầu hộp số không chỉ bôi trơn mà còn cuốn trôi các tạp chất này ra khỏi các chi tiết cơ khí, giúp hệ thống hoạt động trơn tru hơn.
Ở các hộp số tự động hiện đại, hệ thống điều khiển điện tử phụ thuộc rất nhiều vào dầu hộp số để hoạt động chính xác. Dầu cũ hoặc thiếu dầu có thể gây ra trục trặc trong việc điều khiển các van điện từ và các bộ phận khác, dẫn đến hiện tượng trượt số hoặc sang số chậm.
Thời gian và dấu hiệu cần thay dầu hộp số
Việc thay dầu hộp số không diễn ra thường xuyên như thay dầu động cơ, nhưng cũng không thể bỏ qua. Thời gian thay dầu hộp số thường được quy định bởi nhà sản xuất xe và tùy thuộc vào loại hộp số mà bạn đang sử dụng.
Đối với hộp số sàn
Với hộp số sàn, thời gian thay dầu thường kéo dài hơn so với hộp số tự động, khoảng 40.000 - 60.000 km. Một số dòng xe thậm chí có thể kéo dài thời gian thay dầu lên tới 80.000 km, tùy thuộc vào điều kiện vận hành và môi trường sử dụng.
Nếu bạn cảm thấy việc sang số trở nên khó khăn hơn, có hiện tượng rít khi vào số, hoặc nghe thấy tiếng kêu lạ khi sang số, đó có thể là dấu hiệu dầu hộp số đã cũ và mất tác dụng bôi trơn. Ngoài ra, nếu kiểm tra và phát hiện dầu có màu đen, đặc quánh hoặc có mùi khét, bạn nên thay dầu ngay lập tức.
Đối với hộp số tự động
Hộp số tự động phức tạp hơn và yêu cầu thay dầu thường xuyên hơn. Thông thường, dầu hộp số tự động nên được thay sau khoảng 30.000 - 50.000 km. Tuy nhiên, điều này còn tùy thuộc vào điều kiện vận hành (nóng, ẩm, giao thông tắc nghẽn) và loại dầu sử dụng.
Một số dấu hiệu nhận biết khi cần thay dầu hộp số tự động bao gồm xe sang số chậm hoặc giật, hiện tượng trượt số, hoặc cảm giác xe mất lực kéo khi tăng tốc. Ngoài ra, khi kiểm tra nếu thấy dầu có màu sẫm, có mùi khét hoặc xuất hiện cặn bẩn, thì đó là lúc cần thay dầu.
Kết
Bảo dưỡng cơ bản và thay dầu hộp số là một quy trình quan trọng mà bất kỳ chủ xe nào cũng nên chú ý. Dầu hộp số không chỉ giúp bảo vệ các chi tiết cơ khí bên trong tránh khỏi sự mài mòn, mà còn đảm bảo hộp số hoạt động mượt mà và hiệu quả.
Việc thay dầu định kỳ và kiểm tra thường xuyên không chỉ kéo dài tuổi thọ của hộp số mà còn giảm thiểu nguy cơ hư hỏng, tiết kiệm chi phí sửa chữa. Khi thực hiện bảo dưỡng, việc tuân thủ đúng quy trình và sử dụng dầu phù hợp theo khuyến cáo của nhà sản xuất là yếu tố quyết định để giữ cho hộp số luôn trong trạng thái hoạt động tốt nhất.
