Nghiên cứu được đăng tải trên Biorxiv ngày 22/1, đưa ra gợi ý đầu tiên về hiệu lực của kháng thể do vaccine Pfizer tạo ra trước biến chủng đang chiếm ưu thế trên toàn cầu. Theo Washington Post, các tác giả thực hiện nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và đánh giá phòng tuyến bảo vệ của người tiêm 3 mũi Pfizer vẫn rất hiệu quả.
Kháng thể giảm nhưng vẫn đủ bảo vệ
Liều vaccine thứ 3 được đánh giá giúp gia cố lại tuyến phòng thủ, miễn dịch chống lại Omicron, đồng thời quan trọng không kém là tạo ra nhiều kháng thể mạnh hơn. Việc mở rộng phạm vi bảo vệ cũng là lý do khiến nhiều nhà khoa học khuyến cáo tiêm liều 3 để bảo vệ người tiêm trước biến chủng mới.
Nhưng câu hỏi đặt ra là mũi tiêm tăng cường sẽ có hiệu quả trong bao lâu? Nghiên cứu từ Đại học Texas Medical Branch đã trả lời cho câu hỏi này.
Sau 4 tháng tiêm mũi vaccine Pfizer thứ ba, mức độ kháng thể giảm một nửa, song, vẫn đủ để bảo vệ người tiêm trước biến chủng Omicron. Ảnh: Reuters.
Theo nghiên cứu, ở tuần thứ 2 hoặc 4 sau khi tiêm liều 2, hiệu giá trung bình của nCoV chủng gốc và Omicron giảm mạnh chỉ còn 511 và 20, không còn đủ để bảo vệ người được tiêm. Sau liều thứ 3 một tháng, chỉ số này tăng vọt với con số lần lượt là 1342 và 336, gấp 2,6-16,8 lần. Điều này cho thấy liều vaccine tăng cường đã tạo quá trình trung hòa chống Omicron mạnh mẽ.
Sau 4 tháng tiêm liều thứ 3, hiệu giá trung bình của kháng thể giảm xuống lần lượt còn 820 và 171, bằng 50-60% so với thời điểm tháng đầu tiên. Như vậy, sau 4 tháng tiêm mũi 3, các kháng thể chống lại Omicron đã giảm xuống. Song, chúng vẫn đủ cao để cung cấp lớp bảo vệ cho người được tiêm chủng.
Giáo sư Eric Topol, Viện Nghiên cứu Scripps, bày tỏ sự bất ngờ khi thấy hiệu quả của kháng thể sau tiêm mũi 3 vẫn còn khá cao sau 4 tháng và đánh giá “điều này rất tuyệt vời”. Trong khi đó, chuyên gia về vaccine Shane Crotty, Viện Miễn dịch học La Jolla, California, Mỹ, cho hay không có gì chắc chắn về việc nồng độ kháng thể có tiếp tục giảm nữa hay ổn định ở mức nào đó.
Chưa cần đến mũi tiêm thứ 4?
Trong những tuần đầu tiên của năm 2022, số ca nhiễm nCoV tăng đột biến trên toàn cầu dù tỷ lệ tiêm chủng tại các nước cao kỷ lục. Điều này khiến nhiều người lo lắng vaccine Covid-19 kém hiệu quả và phải tiêm mũi thứ 4. Nghiên cứu từ Đại học Texas Medical Branch và nhóm chuyên gia của Pfizer cho thấy thời điểm hiện tại, 3 mũi vaccine vẫn có tác dụng bảo vệ chúng ta khỏi Omicron và chưa cần đến liều thứ 4.
Các kháng thể sẽ giảm hiệu lực qua thời gian sau khi tiêm chủng. Omicron thu hút sự quan tâm đặc biệt vì ngay cả khi ở thời điểm lượng kháng thể tạo ra sau tiêm vaccine đạt đỉnh, các kháng thể có khả năng chống lại biến chủng này rất ít, thậm chí không phát hiện được ở nhiều người. Tại thời điểm người dân chuẩn bị tiêm liều thứ 3, nó ít ỏi một cách rõ ràng.
Nghiên cứu mới từ Pfizer và Đại học Texas Medical Branch cho thấy chúng ta chưa cần đến tiêm vaccine mũi thứ 4. Ảnh: Charles Krupa/AP.
Một nghiên cứu tại Anh cho thấy khả năng bảo vệ chống lại nguy cơ mắc bệnh có triệu chứng của mũi 3 trước Omicron thấp hơn so với Delta, song, khả năng bảo vệ khỏi nhập viện, bệnh nặng vẫn rất cao. Ở tháng đầu tiên sau tiêm mũi 3, khả năng chống lại nguy cơ nhập viện do Omicron là 92%. Sau 10 tuần, con số này còn khoảng 83%.
Nghiên cứu khác của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) phát hiện ra mũi tiêm thứ ba có hiệu quả 90% giảm nguy cơ nhập viện khi nhiễm Omicron, cao gấp 1,5 lần so với mũi hai. Kết quả được đo lường sau 6 tháng tiêm chủng.
Trong khi đó, giữa tháng 1, Bộ Y tế Israel cho biết mũi vaccine Covid-19 thứ tư được tiêm cho nhóm người trên 60 tuổi có khả năng giúp họ chống lại các ca bệnh nặng cao gấp 3 lần so với những người cùng độ tuổi đã tiêm 3 mũi.
Ngoài ra, mũi thứ 4, hay mũi nhắc lại thứ hai, cũng giúp người trên 60 tuổi tăng gấp đôi khả năng bảo vệ, ngăn ngừa nguy cơ mắc Covid-19 so với những người trong cùng độ tuổi được tiêm 3 mũi. Giới chức y tế nước này cũng rất ủng hộ và đi đầu trong việc cho người dân tiêm mũi thứ 4.
Các kháng thể chỉ là yếu tố dễ đo lường nhất khi xác định phản ứng miễn dịch, khả năng bảo vệ chống lại nguy cơ nhập viện, nguy kịch khi mắc Covid-19. Chúng ta vẫn được bảo vệ ngay cả khi mức độ kháng thể giảm xuống. Pfizer cho biết họ sẽ đánh giá liều bổ sung cho công thức vaccine hiện tại và loại được thiết kế riêng cho Omicron.
Câu hỏi hiện tại của giới nghiên cứu là sau 4 tháng, kháng thể từ mũi 3 sẽ kéo dài bao lâu? Đây cũng chính là căn cứ quyết định chúng ta có cần tiêm mũi thứ 4 hay không và khi nào là thích hợp.
